Γιατί έχουμε ανάγκη να μας καταλαβαίνουν;

Πώς εξηγείται αυτή η βαθιά και συνεχής ανάγκη να θέλουμε πάντα να μας καταλαβαίνουν οι άλλοι; Όταν αφηγείστε μια ιστορία, όταν συζητάτε με τους δικούς σας ή ακόμα και με τους συναδέλφους σας, έχετε αυτή τη βαθιά επιθυμία να σας καταλαβαίνουν και να σας ακούν; Μην πανικοβάλλεστε, δεν πρόκειται για εγωκεντρισμό, αλλά για μια βασική ανάγκη, επισημαίνει σε άρθρο της στο Psychologies.com, η Ava Skoupsky.

Όπως μας αναφέρει η κλινική ψυχολόγος Juliana Ollivier, το να κατανοείσαι ανταποκρίνεται σε μια βασική ανάγκη της ψυχικής ανάπτυξης: «Από τη γέννησή του, το μωρό αναπτύσσεται αρμονικά επειδή το περιβάλλον του κατανοεί τις ζωτικές και συναισθηματικές του ανάγκες και ανταποκρίνεται σωστά σε αυτές. Αυτές οι ανταποκρίσεις του επιτρέπουν να δώσει νόημα σε ό,τι του συμβαίνει, στα σωματικά και στα ψυχικά του συναισθήματα. Στην ενήλικη ζωή, αυτή η ανάγκη να κατανοηθεί κανείς παραμένει, αλλά δεν ανταποκρίνεται ακριβώς στην ίδια ανάγκη όπως όταν είναι κανείς παιδί», διευκρινίζει.

Γιατί είναι σημαντική αυτή η συμπεριφορά;

Το να νιώθουμε ότι μας καταλαβαίνουν είναι τόσο σημαντικό, επειδή κάθε άτομο βιώνει εμπειρίες που είναι περισσότερο ή λιγότερο ευχάριστες και που μερικές φορές θέλουμε να μοιραστούμε, να εκμυστηρευτούμε, να αποκαλύψουμε και να πούμε περισσότερα για την προσωπικότητά μας: «Συχνά είναι σημαντικό για εμάς να μας καταλαβαίνουν όταν βιώνουμε εμπειρίες που προκαλούν έντονα συναισθήματα. Αυτό το αίσθημα της κατανόησης μπορεί να επηρεάσει το συναίσθημα που νιώθουμε. Ποιος δεν έχει νιώσει ποτέ ανακούφιση μετά από το να έχει ανοιχτεί σε έναν φίλο για ένα οδυνηρό γεγονός και να έχει δει αυτόν τον ίδιο φίλο να κατανοεί και να συμπάσχει με τον πόνο του;», υπενθυμίζει η ψυχολόγος.

Προσθέτει: «Το να μην μας καταλαβαίνουν οι γύρω μας μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τη νομιμότητα ή το νόημα των εμπειριών μας. Αυτό μπορεί να συμβάλει σε ένα αίσθημα μοναξιάς. Αντίθετα, το να μας καταλαβαίνουν μας επιτρέπει να δημιουργούμε κοινωνικές σχέσεις βασισμένες στην αίσθηση ότι μοιραζόμαστε κοινές εμπειρίες που είναι κατανοητές από τους άλλους».

Η δύναμη της κατανόησης

Μεταξύ των αξιοσημείωτων πλεονεκτημάτων του να σε καταλαβαίνουν, σημειώνεται: «Αυτό ενισχύει το αίσθημα του ανήκειν, που αντιστοιχεί στο αίσθημα του να ανήκεις σε μια ομάδα, να νιώθεις ότι έχεις τη θέση σου, ότι σε ακούν και σε καταλαβαίνουν», μας εξηγεί η Juliana Ollivier. Φυσικά, υπάρχουν παγίδες που πρέπει να προσέχεις όταν αντιμετωπίζεις αυτό το είδος ανάγκης: «Πρέπει να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι αυτό που είναι προφανές για εμάς είναι προφανές και για όλους τους άλλους. Η αντίληψή μας για την εξωτερική πραγματικότητα επηρεάζεται συχνά από ένα φίλτρο που είναι δικό μας και εξαρτάται από την προσωπικότητα, τον πολιτισμό, το κοινωνικό περιβάλλον, τις εμπειρίες μας… Με άλλα λόγια, μην διστάζετε να εξηγήσετε πράγματα που σας φαίνονται προφανή, αλλά μπορεί να είναι μια ανακάλυψη για τον συνομιλητή σας». 

Τέλος, αν βρεθείτε σε μια κατάσταση όπου δεν σας ακούνε ούτε σας καταλαβαίνουν, δεν έχει νόημα να παρασυρθείτε από τα συναισθήματά σας: «Συνιστώ να συνειδητοποιήσετε ότι δεν μπορείτε να γίνετε κατανοητοί από όλους, αλλά αυτό δεν αναιρεί τη νομιμότητα ή το νόημα της εμπειρίας σας». Επίσης, είναι σημαντικό να κατανοήσετε τι σας πληγώνει σε αυτή την κατάσταση: «Αυτό μπορεί, για παράδειγμα, να έχει τις ρίζες του σε μια παιδική εμπειρία: ο τρόπος με τον οποίο περιμένουμε να μας κατανοήσουν οι άλλοι εξαρτάται επίσης από τον τρόπο με τον οποίο η οικογένειά μας μπόρεσε – ή όχι – να μας κατανοήσει κατά την παιδική μας ηλικία», επισημαίνει η κλινική ψυχολόγος.

Πηγή: Psychologies.com, Pourquoi on a besoin d’être compris ?

Μετάφραση – Επιμέλεια: Νικόλ Παπαδοπούλου