Σε μια γενιά που μοιράζεται τα πάντα, όσοι εξαφανίζονται από τα κοινωνικά δίκτυα προκαλούν την περιέργεια. Η ψηφιακή σιωπή τους δεν είναι πάντα επιλογή διακριτικότητας: μερικές φορές αποκαλύπτει μια βαθιά δυσκολία να ανεχθούν την συναισθηματική έκθεση, επισημαίνει σε άρθρο της στο Psychologies.com, η Lauréna Valette.
Σήμερα είναι αδύνατο να αγνοήσουμε τον αντίκτυπο των κοινωνικών δικτύων στην αυτοεκτίμηση. Η ερευνητική ομάδα της εφαρμογής γνωριμιών Hinge συνέταξε μια έκθεση, ρωτώντας περίπου 30.000 εγγεγραμμένους χρήστες σε όλο τον κόσμο το 2025 (…). Στην έκθεση αυτή, οι ερευνητές εξηγούν ότι «η παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα έχει δημιουργήσει την αίσθηση ότι οι χρήστες παρακολουθούνται, γεγονός που οδηγεί πολλούς να δηλώνουν ότι αυτολογοκρίνονται και ανησυχούν για τον τρόπο με τον οποίο τους αντιλαμβάνονται οι άλλοι». Αυτή η υπερβολική προσοχή στο βλέμμα των άλλων αποδυναμώνει την ικανότητα να δείχνουμε τον πραγματικό μας εαυτό. Ενώ οι προηγούμενες γενιές ζούσαν τις πρώτες τους ερωτικές ή φιλικές σχέσεις σε σχετική ανωνυμία, η Gen Z εξελίσσεται σε ένα περιβάλλον όπου η παραμικρή δημοσίευση στο Instagram μπορεί να γίνει δημόσια, να σχολιαστεί ή να παρερμηνευθεί.
Αυτό το πλαίσιο τροφοδοτεί μια συγκεκριμένη ανησυχία: τον φόβο της κακής εκπροσώπησης. Η έκθεση αναφέρει ότι το 50% των ανδρών της Gen Z, το 45% των γυναικών και το 39% των non-binary ατόμων δηλώνουν ότι τα κοινωνικά δίκτυα τους έχουν κάνει πιο διστακτικούς στο να ανοιχτούν συναισθηματικά. Για πολλούς, το όριο μεταξύ του να δείξεις κάτι και του να αποκαλύψεις τον εαυτό σου δεν υπάρχει πια. Μια απλή φωτογραφία, ένα σχόλιο, μια ιστορία μπορούν να γίνουν πηγές αμηχανίας ή κριτικής. Εξού και η αυξανόμενη τάση να υιοθετούν ένα σιωπηλό προφίλ ή ακόμη και να καταργούν εντελώς τον λογαριασμό τους.
Η απουσία από τα κοινωνικά δίκτυα: μια απόσυρση που υποδηλώνει δυσκολία στο να ανοιχτεί κανείς
Το πρώτο σημάδι, συχνά αόρατο αλλά ουσιαστικό, είναι ο τρόπος με τον οποίο οι νέοι μειώνουν την ψηφιακή τους παρουσία: ορισμένοι χρησιμοποιούν το Instagram μόνο για ιδιωτικά μηνύματα, άλλοι διαγράφουν όλες τις φωτογραφίες τους, ενώ άλλοι εξαφανίζονται εντελώς. Η έκθεση σημειώνει επίσης ότι «σχεδόν το ήμισυ της Gενιάς Z δηλώνει ότι τα κοινωνικά δίκτυα τους κάνουν πιο διστακτικούς να ανοιχτούν». Η απουσία τους δεν είναι λοιπόν, μια απλή αισθητική επιλογή, αλλά αποκαλύπτει μια αμηχανία να αφήσουν τον εαυτό τους να φανεί.
Αυτή η απόσυρση παρατηρείται ιδιαίτερα στις αρχές μιας ερωτικής σχέσης. Σε μια εποχή όπου το stalking έχει γίνει συνηθισμένο, όταν ένας πιθανός σύντροφος δεν έχει κοινωνικά δίκτυα, αυτό προκαλεί έκπληξη, σαν να λείπει ένα κομμάτι από το παζλ. Στην πραγματικότητα, αυτή η απουσία μπορεί να αντανακλά την ανάγκη να ελέγχουμε σε ποιον αποκαλύπτουμε τον εαυτό μας και με ποιο ρυθμό. Για όσους φοβούνται την κριτική, η ψηφιακή ορατότητα δημιουργεί υπερβολική πίεση. Είναι προτιμότερο να αποσυρθεί κανείς παρά να διακινδυνεύσει να παρερμηνευθεί ή να γελοιοποιηθεί. Σε αυτή την περίπτωση, τα κοινωνικά δίκτυα δεν είναι η αιτία της συναισθηματικής ευαισθησίας, αλλά ο ενισχυτής μιας περίπλοκης σχέσης με την ευαλωτότητα.
Με την αποφυγή της ψηφιακής έκθεσης αποφεύγουμε και την συναισθηματική έκθεση
Ο δεύτερος, βαθύτερος μηχανισμός αφορά τον τρόπο με τον οποίο η ψηφιακή έκθεση ενεργοποιεί έναν πολύ συγκεκριμένο συναισθηματικό φόβο: τον φόβο να αποκαλυφθεί κανείς πολύ νωρίς. Το να δείξετε ένα κομμάτι της ζωής σας στο διαδίκτυο, ακόμα και αν είναι ασήμαντο, ισοδυναμεί με το να προσφέρετε πρόσβαση στην προσωπικότητα, το περιβάλλον και τις συνήθειές σας. Για τα άτομα που είναι ευαίσθητα στο βλέμμα των άλλων, αυτή η ακούσια αποκάλυψη είναι πολύ επικίνδυνη.
Η αποφυγή των δικτύων επιτρέπει λοιπόν, να αποφύγετε τρία πράγματα: να σας δουν πριν να είστε έτοιμοι, να αφήσετε τους άλλους να προβάλλουν προσδοκίες και να αποκαλύψετε πτυχές του εαυτού σας που δεν ελέγχετε. Ενώ πολλοί τα χρησιμοποιούν ως φυσική επέκταση της ταυτότητάς τους, ορισμένοι τα βιώνουν ως ένα χώρο στον οποίο χάνουν τον έλεγχο της αφήγησης του εαυτού τους. Η αποχώρηση γίνεται ένας τρόπος για να διατηρήσουν τον έλεγχο της ιδιωτικής τους ζωής. Να εμφανίζονται μόνο σε πραγματικές συναντήσεις, τη στιγμή που επιλέγουν και με τη μορφή που επιλέγουν. Μια λειτουργία που αποκαλύπτει μια δυσκολία όχι στην επικοινωνία, αλλά στην αποδοχή της ίδιας της ιδέας του να γίνεσαι αντιληπτός.
Πηγή: Psychologies.com, Pourquoi certaines personnes disparaissent des réseaux sociaux
Μετάφραση – Επιμέλεια: Νικόλ Παπαδοπούλου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
