Ενθαρρυντική η απήχηση των φορολογικών κινήτρων για την προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα

Συνολικά έσοδα ύψους 9,4 εκατ. ευρώ έχουν εισρεύσει στα δημόσια ταμεία στα 2 χρόνια εφαρμογής των διατάξεων για την προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα.

Ειδικότερα έχουν εγκριθεί 75 αιτήσεις επενδυτών και 23 συγγενών τους από 21 χώρες, ενώ αναμένονται σημαντικά έσοδα λόγω του μεγάλου αριθμού αιτήσεων για το μέτρο τόσο των συνταξιούχων αλλοδαπής όσο και των εργαζόμενων και αυτοαπασχολούμενων σύμφωνα με τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου παροχής φορολογικών κινήτρων για την προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα, που παρουσίασαν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο υφυπουργός Οικονομικών Απόστολος Βεσυρόπουλος και η γενική γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας Αθηνά Καλύβα.

Σημαντικά είναι και τα έμμεσα πολλαπλασιαστικά οφέλη για τη χώρα μας, όπως ενδυνάμωση της οικονομίας, τόνωση των επενδύσεων και ενίσχυση της απασχόλησης. Ειδικότερα, αναφορικά με την εναλλακτική φορολόγηση των συνταξιούχων αλλοδαπής, έχουν εγκριθεί 157 αιτήσεις από 21 χώρες, 13 εκ των οποίων είναι από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ σχετικά με την ένταξη σε ειδική φορολόγηση εργαζομένων ή ελεύθερων επαγγελματιών, η διαδικασία ξεκίνησε φέτος και έχουν υποβληθεί ήδη περίπου 1.000 αιτήσεις.

Τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η φορολογία αποτελεί εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για την επίτευξη αναπτυξιακών και επενδυτικών στόχων, πέραν της διασφάλισης δημοσίων εσόδων.

Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αναφέρθηκε στη σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών που προχώρησε η κυβέρνηση για την παροχή φορολογικών κινήτρων για την προσέλκυση επενδύσεων και φυσικών προσώπων με φορολογική κατοικία στο εξωτερικό.

Το Υπουργείο Οικονομικών, υπό τον συντονισμό της Γενικής Γραμματέως Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας κυρίας Αθηνάς Καλύβα, θεσμοθέτησε, με διαδοχικά νομοθετήματα, από τον Δεκέμβριο του 2019 μέχρι σήμερα, ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο παροχής φορολογικών κινήτρων, με στόχο την προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα.

Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας: τετράπτυχο νομοθετικών παρεμβάσεων

Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει ένα τετράπτυχο παρεμβάσεων, οι οποίες έχουν, ήδη, συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον από επενδυτές, αλλοδαπούς συνταξιούχους και εργαζόμενους, αποφέροντας σημαντικά έσοδα για τα δημόσια ταμεία και πολλαπλά οφέλη για τη χώρα μας.

1 ον . Η αρχή έγινε με τον Νόμο 4646/2019, που εισήγαγε στην Ελλάδα τον θεσμό του “διαμένοντος μη κατοίκου” (Non-Dom), για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής – επενδυτών, οι οποίοι, μεταφέροντας τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα και πραγματοποιώντας σημαντικές επενδύσεις στην πατρίδα μας, επωφελούνται – για διάστημα έως 15 ετών – από εναλλακτική φορολόγηση του εισοδήματος αλλοδαπής προέλευσης.

2 ον . Στη συνέχεια, ο Νόμος 4714/2020 επέκτεινε την εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος σε συνταξιούχους της αλλοδαπής, οι οποίοι μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στη χώρα μας, με την εφαρμογή συντελεστή 7% για τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης.

3 ον . Επιπλέον, με τον Νόμο 4758/2020 θεσπίστηκαν φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση αλλοδαπών εργαζόμενων και αυτοαπασχολούμενων, αλλά και Ελλήνων που έφυγαν από τη χώρα στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, ώστε να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία και να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, για τις προαναφερθείσες κατηγορίες φυσικών προσώπων – μισθωτών ή ελεύθερων επαγγελματιών – καθιερώθηκε απαλλαγή κατά 50% από τον φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, για διάστημα έως 7 έτη, υπό την προϋπόθεση πλήρωσης νέας θέσης μισθωτής εργασίας ή έναρξης νέας δραστηριότητας.

Πρόκειται για ένα μέτρο που συμβάλλει σημαντικά στην προσπάθεια του brain gain, δηλαδή της επιστροφής στην πατρίδα μας από το εξωτερικό ανθρώπινου δυναμικού με υψηλό επίπεδο γνώσεων, επαγγελματικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων. 4 ον . Το «κουαρτέτο» παρεμβάσεων ολοκληρώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, με τον Νόμο 4778/2021, με τον οποίο διαμορφώθηκαν σαφείς και διαφανείς κανόνες για τη σύσταση και λειτουργία εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας (Family Offices), λαμβάνοντας υπόψη βέλτιστες διεθνείς πρακτικές φορολόγησης. Πλαίσιο που τίθεται σε πλήρη εφαρμογή το προσεχές διάστημα, με την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τις υπηρεσίες τις οποίες μπορούν – ενδεικτικά – να παρέχουν τα Family Offices.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία για το πρώτο διάστημα εφαρμογής των νέων διατάξεων, παρά τη δυσμενή συγκυρία της πανδημίας, η απήχηση των νέων φορολογικών κινήτρων είναι εξαιρετικά ενθαρρυντική. «Η Ελλάδα, προχωρώντας με σχέδιο, όραμα και αυτοπεποίθηση, ανακάμπτει ισχυρά από την υγειονομική κρίση, αναπτύσσεται και είναι ανοικτή στην προσέλκυση επενδύσεων και ανθρώπινου κεφαλαίου. Με τον τρόπο αυτό, διαμορφώνουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη δημιουργία πολλών και καλών νέων θέσεων απασχόλησης, για την παροχή ευκαιριών στους Έλληνες, τους νέους και τις νέες, που είναι στην πατρίδα μας ή θα επιστρέψουν σε αυτή».

Από την πλευρά του ο Υφυπουργός Οικονομικών κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος σημείωσε ότι βασικός στόχος της φορολογικής πολιτικής της Κυβέρνησής μας, πέρα από τη μείωση των φόρων, είναι και η προσαρμογή στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. «Η ψηφιακή επανάσταση έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα και η έλευση της πανδημίας επιτάχυνε τις εξελίξεις. Τα παραδοσιακά μοντέλα του τόπου κατοικίας και εργασίας άλλαξαν σημαντικά. Η τηλεργασία και άλλες ευέλικτες μορφές απασχόλησης κερδίζουν διαρκώς έδαφος. Το είδαμε αυτό πολύ έντονα τον καιρό της πανδημίας. Δεν είναι σπάνιο σήμερα το φαινόμενο κάποιος να μη διαμένει στη χώρα που εργάζεται ή δραστηριοποιείται επαγγελματικά. Σε αυτό το πλαίσιο, επιχειρηματίες μεταφέρονται από χώρα σε χώρα διαρκώς, κάνουν επενδύσεις παγκοσμίως, και ουσιαστικά δεν έχουν μόνιμη κατοικία σε καμία χώρα. Δεν είναι άγνωστος ο αγγλοσαξονικής προέλευσης όρος non-dom που έχει εισαχθεί διεθνώς στη φορολογική ορολογία και πρακτική, περιγράφοντας ουσιαστικά ένα πρόσωπο μεγάλου πλούτου με περιουσιακά στοιχεία και οικονομική δραστηριότητα ανά την υφήλιο, που για φορολογικούς σκοπούς συνδέεται με μια χώρα. Και η τάση αυτή θα κερδίζει διαρκώς έδαφος στο μέλλον. Χώρες ανά τον κόσμο διαγκωνίζονται πλέον στην παροχή φορολογικών κινήτρων προκειμένου να προσελκύσουν ονόματα του διεθνούς επιχειρείν με μεγάλη οικονομική επιφάνεια, στις λίστες των non-dom τους. Η φορολογική πολιτική αλλά και η φορολογική διοίκηση πρέπει να προσαρμόζονται, όπως ανέφερα, στα νέα δεδομένα».

Η Κυβέρνησή προχώρησε σε μια μεταρρυθμιστική κίνηση νομοθετώντας τα άρθρα 5Α, 5Β και 5Γ του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. «Με αυτά τα άρθρα θεσπίζονται γενναία φορολογικά κίνητρα για φυσικά πρόσωπα με διεθνή δραστηριότητα, προκειμένου να μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στη χώρα μας και να φορολογηθούν εδώ για το σύνολο των εισοδημάτων τους που αποκτώνται στην αλλοδαπή. Ο στόχος δεν είναι μονοδιάστατος, δεν αφορά μόνο στην αύξηση των φορολογικών εσόδων. Αντίθετα, πολλαπλά είναι τα οφέλη από την εισαγωγή κεφαλαίων και την υλοποίηση επενδύσεων, όπως η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η τόνωση της κατανάλωσης, η ενίσχυση της αγοράς ακινήτων».

Υφυπουργός Οικονομικών κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος: Μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό πλαίσιο

1 ον . Με το άρθρο 2 του νόμου 4646 του 2019, που τροποποίησε τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος προσθέτοντας το άρθρο 5Α, εισαγάγαμε για πρώτη φορά στο φορολογικό μας δίκαιο εναλλακτικό τρόπο αυτοτελούς φορολόγησης του εισοδήματος αλλοδαπής για φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στη χώρα μας. Τα πρόσωπα αυτά καταβάλλουν για όλα τα εισοδήματά τους που αποκτώνται στην αλλοδαπή ένα εφάπαξ ποσό της τάξεως των 100.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως του ύψους των εισοδημάτων αυτών και αυτομάτως, με την καταβολή αυτών των χρημάτων, εξαντλείται κάθε άλλη φορολογική υποχρέωση για τα εισοδήματα αυτά. Μάλιστα, το φυσικό πρόσωπο έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την επέκταση της εφαρμογής του εναλλακτικού τρόπου φορολόγησης και σε στενά συγγενικά του πρόσωπα, καταβάλλοντας επιπλέον ποσό φόρου 20.000 ευρώ για κάθε συγγενικό του πρόσωπο. Απαραίτητη προϋπόθεση, αυτός που μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία να επενδύσει στη χώρα μας μέσα σε 3 χρόνια από την υποβολή της αίτησης, ο ίδιος ή συγγενικό του πρόσωπο ή μέσω νομικού προσώπου, τουλάχιστον το ποσό των 500.000 ευρώ σε ακίνητα, επιχειρήσεις, κινητές αξίες, μετοχές ή μερίδια σε νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες με έδρα την Ελλάδα.

2 ον . Με το άρθρο 1 του νόμου 4714 του 2020, προσθέσαμε το άρθρο 5Β στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, με το οποίο επεκτάθηκαν τα κίνητρα για προσέλκυση φορολογικών κατοίκων σε συνταξιούχους δικαιούχους εισοδήματος από συντάξεις στην αλλοδαπή. Εφόσον τα πρόσωπα αυτά μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, δύνανται να υπαχθούν σε εναλλακτική αυτοτελή φορολόγηση του εισοδήματός τους αλλοδαπής προέλευσης, με φορολογικό συντελεστή 7%, με ταυτόχρονη απαλλαγή τους από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

3 ον . Με το άρθρο 40 του νόμου 4758 του 2020, με το οποίο προστέθηκε το άρθρο 5Γ στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, θεσπίστηκαν νέα κίνητρα για τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα για μισθωτούς και επιχειρηματίες. Η διάταξη αυτή δεν έχει ως αποδέκτες και ωφελούμενους μόνο αλλοδαπούς με φορολογική κατοικία εκτός Ελλάδας. Στοχεύουμε, παράλληλα, στον επαναπατρισμό των Ελλήνων και ιδιαίτερα των Ελλήνων της νέας γενιάς που έφυγαν στο εξωτερικό στα χρόνια της κρίσης. Το φορολογικό κίνητρο που θεσπίζεται είναι η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για το 50% του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτάται στη χώρα μας. Προϋπόθεση, μεταξύ άλλων, είναι η ελάχιστη παραμονή στη χώρα για μία διετία και να μην ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδος τα προηγούμενα 7 από τα 8 έτη, πριν από τη μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας στην Ελλάδα.

Ουσιαστικά με τις τρεις αυτές νομοθετικές παρεμβάσεις των άρθρων 5Α, 5Β, 5Γ του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος έχει δημιουργηθεί ένα νέο και ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο φορολογικών κινήτρων για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων φυσικών προσώπων.

Με το άρθρο 25 του ν. 4778/2021, με το οποίο προστέθηκε το άρθρο 71Η του ΚΦΕ, θεσπίζονται κίνητρα για τη δημιουργία εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας, τα λεγόμενα “Family Offices”. Οι συγκεκριμένες εταιρείες διαχειρίζονται περιουσιακά στοιχεία παρέχοντας σύνθετες υπηρεσίες στους ενδιαφερόμενους.

Γενική Γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας κ. Αθηνά Καλύβα: Στόχος των μεταρρυθμίσεων στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ) η αύξηση του ΑΕΠ μέσω ενίσχυσης της απασχόλησης και των επενδύσεων

Τέλος η Γενική Γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας κ. Αθηνά Καλύβα επισήμανε ότι η φορολογική πολιτική δεν αποτελεί εργαλείο μόνο για τη βιωσιμότητα των δημόσιων εσόδων. Η φορολογική πολιτική με το κατάλληλο μείγμα όταν συνδυάζεται και με τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας, συμβάλλει στη δημιουργία ενός ασφαλούς νομικού πλαισίου, που ενισχύει την εμπέδωση ενός ελκυστικού και αξιόπιστου επενδυτικού κλίματος, ενισχύοντας την απασχόληση και συναφώς την ανάπτυξη της οικονομίας.

«Στο πλαίσιο υλοποίησης του κυβερνητικού έργου, εντάσσεται η προσπάθεια διεύρυνσης της φορολογικής βάσης με μεταρρυθμίσεις ουσίας στη φορολογία εισοδήματος, και ειδικότερα σε εκείνη των φυσικών προσώπων, όπου υπάρχει περιθώριο παρεμβάσεων – σε αντίθεση με τους περιορισμούς που υφίστανται στο νομικό πλαίσιο της φορολογίας των εταιρειών» υπογράμμισε η κ. Καλύβα.

«Τα τελευταία 2 χρόνια μελετήθηκαν στο Υπουργείο Οικονομικών τα φορολογικά συστήματα και ελήφθησαν υπόψη οι βέλτιστες πρακτικές άλλων χωρών, για την εισαγωγή και στη χώρα μας φορολογικών κινήτρων – υιοθετώντας για πρώτη φορά ολιστική προσέγγιση – με στόχο την προσέλκυση νέων φορολογικών κατοίκων και επενδύσεων στην Ελλάδα. Από την αρχή υλοποίησης της ιδέας των συγκεκριμένων 4 μεταρρυθμίσεων στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ) που προανέφεραν ο κ. Υπουργός και ο κ. Υφυπουργός, πρόθεση ήταν να επηρεαστεί ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ μέσα από δύο μεταβλητές: την απασχόληση και την επένδυση».