Από τη Γάζα έως τη Gen Z: Δέκα γεγονότα που σφράγισαν το 2025

Το 2025 σημαδεύτηκε από μια σειρά κρίσιμων γεγονότων παγκοσμίως, που επηρέασαν την πολιτική, την κοινωνία και την οικονομία.

1. Η θορυβώδης επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ

Μετά την επάνοδό του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο για δεύτερη θητεία, ο Ρεπουμπλικάνος Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε μια σειρά σφοδρών μέτρων στο πλαίσιο του δόγματος «Πρώτα η Αμερική», χρησιμοποιώντας εκτενώς προεδρικά διατάγματα, αν και ορισμένα μπλοκαρίστηκαν από τη δικαιοσύνη.

Στο στόχαστρο βρέθηκαν πολιτικοί αντίπαλοι, μέσα ενημέρωσης και προγράμματα διαφορετικότητας, ενώ έστειλε Εθνοφρουρά σε μεγάλες πόλεις υπό δημοκρατική ηγεσία και ενίσχυσε τη διπλωματική του δραστηριότητα. Παρά τις εντυπωσιακές κινήσεις του, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν αυξανόμενη δυσαρέσκεια για το κόστος ζωής, ενώ ήττες σε τοπικές εκλογές έχουν θέσει το κόμμα του σε δύσκολη θέση ενόψει των εκλογών του 2026.

2. Εύθραυστη εκεχειρία στη Γάζα

Μετά από δύο χρόνια καταστροφικού πολέμου, οι αμερικανικές πιέσεις οδήγησαν σε μια ευαίσθητη κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Η εκεχειρία επέτρεψε μερική αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων, την ανταλλαγή ομήρων και την αυξημένη, αλλά ανεπαρκή, ανθρωπιστική βοήθεια.

Το Ισραήλ αναμένει την επιστροφή της τελευταίας σορού ομήρου πριν ξεκινήσει η δεύτερη φάση της εκεχειρίας, που προβλέπει την αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας. Παράλληλα, συνεχίζονται οι ισραηλινές επιδρομές στο Λίβανο και οι χτυπήσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ενώ τον Σεπτέμβριο το Ισραήλ στοχοθέτησε αξιωματούχους της Χαμάς στο Κατάρ.

3. Οι επίπονες προσπάθειες για ειρήνη στην Ουκρανία

Η επιστροφή του Τραμπ σηματοδότησε τις πρώτες σοβαρές προσπάθειες για να τερματιστεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι σχέσεις με τους ηγέτες Πούτιν και Ζελένσκι χαρακτηρίστηκαν από έπαινο και κατηγορίες.

Απευθείας συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη και συνάντηση κορυφής στην Αλάσκα δεν κατέληξαν σε σημαντική πρόοδο, ενώ οι κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο συνεχίζονται. Οι συνομιλίες του Δεκεμβρίου έδειξαν «πρόοδο», αν και το ζήτημα των ουκρανικών εδαφών που ελέγχει η Ρωσία παραμένει άλυτο. Στο μέτωπο, ο ρωσικός στρατός προώθησε αργά τις δυνάμεις του, ενώ και οι δύο πλευρές στοχοθετούν υποδομές ενέργειας.

4. Ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος

Ο Τραμπ επέβαλε επιπρόσθετους δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα και στρατηγικούς τομείς (χάλυβας, αλουμίνιο, χαλκός), προκαλώντας εμπορικές αντιδράσεις. Σκληρές διαπραγματεύσεις οδήγησαν σε συμφωνίες με την ΕΕ και την Κίνα, αλλά όχι με τον Καναδά.

Πιεζόμενος για το κόστος ζωής, ο πρόεδρος ακύρωσε δασμούς σε ορισμένα τρόφιμα όπως ο καφές και το μοσχαρίσιο κρέας.

5. Ο νέος Πάπας Λέων ΙΔ’

Στις 8 Μαΐου, ο Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ, πρώην σύμβουλος του Φραγκίσκου, εξελέγη 267ος Πάπας, παίρνοντας το όνομα Λέων ΙΔ’. Στοχεύει στην κοινωνική δράση υπέρ των φτωχών, μεταναστών και του περιβάλλοντος, ενώ διατηρεί παραδοσιακές πρακτικές για τους συντηρητικούς, αποκλείοντας προς το παρόν χειροτονίες γυναικών και αναγνώριση γάμων ομοφυλοφίλων.

6. Οι εξεγέρσεις της Gen Ζ

Νέοι κάτω των 30 κινητοποιήθηκαν σε Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική για καλύτερες συνθήκες ζωής, ενάντια στη διαφθορά και τον αποκλεισμό μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι διαδηλώσεις οδήγησαν σε παραίτηση πρωθυπουργού στο Νεπάλ και ανατροπή του προέδρου στη Μαδαγασκάρη, ενώ στην Τανζανία καταπνίγηκαν βίαια.

Η πειρατική σημαία του One Piece έγινε διεθνές σύμβολο αντίστασης κατά της καταπίεσης.

7. Κολοσσιαίες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη

Οι δαπάνες για τεχνητή νοημοσύνη έφτασαν 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, με προβλέψεις για πάνω από 2 τρισεκατομμύρια το 2026. Η Nvidia ξεπέρασε τα 5 τρισεκατομμύρια σε χρηματιστηριακή αποτίμηση, προκαλώντας ανησυχίες για φούσκα.

Η τεχνητή νοημοσύνη προκάλεσε επίσης παραπληροφόρηση, παραβίαση δικαιωμάτων δημιουργών και απολύσεις, ενώ στην Καλιφόρνια θεσπίστηκε νομοθεσία για τα chatbots και ενισχύθηκε ο γονικός έλεγχος.

8. Η θεαματική διάρρηξη στο Λούβρο

Στις 19 Οκτωβρίου, κακοποιοί εισέβαλαν στο Λούβρο χρησιμοποιώντας αναβατόριο, έκλεψαν κοσμήματα αξίας 88 εκατομμυρίων ευρώ σε μόλις οκτώ λεπτά και διέφυγαν με σκούτερ. Η κορώνα της αυτοκράτειρας Ευγενίας βρέθηκε κατεστραμμένη, ενώ η λεία παραμένει άφαντη.

9. Αμερικανικά πλήγματα στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό

Η Ουάσινγκτον ανέπτυξε στρατιωτική δύναμη κοντά στη Βενεζουέλα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, με περίπου 100 νεκρούς. Το Καράκας κατηγορεί τις ΗΠΑ για πολιτική παρέμβαση και εκμετάλλευση των πετρελαϊκών πόρων, ενώ προσφέρεται αμοιβή 50 εκατ. δολαρίων για τη σύλληψη του Μαδούρο.

10. Ρεκόρ ακραίων καιρικών φαινομένων

Το 2025 σημειώθηκαν πλημμύρες, τυφώνες και πυρκαγιές παγκοσμίως. Ο κυκλώνας Μελίσα κατέστρεψε περιοχές της Καραϊβικής, ενώ οι Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, η Σρι Λάνκα και η Ινδονησία επλήγησαν από αλλεπάλληλους τυφώνες και καταιγίδες. Στην Ευρώπη καταγράφηκαν ρεκόρ δασικών πυρκαγιών, ενώ στις ΗΠΑ πυρκαγιές οδήγησαν στο κλείσιμο τμήματος του Γκραν Κάνυον για το υπόλοιπο της τουριστικής σεζόν.