Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τρίτη 23 Νοεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Ενώ τα κεμαλικά στρατεύματα έχουν καταλάβει την Μερσίνα, η ελληνική πλευρά παρακολουθεί –σε διπλωματικό επίπεδο- τις εξελίξεις, αδυνατώντας όπως φαίνεται να τις αποτρέψει…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΟ ΣΤΑΣΙΑΣΤΙΚΟΝ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ – Ο κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΗ ΕΝ ΛΟΝΔΙΝΩ ΑΝΑΜΕΝΩΝ ΤΗΝ ΣΥΜΜΑΧΙΚΗΝ ΑΠΟΦΑΣΙΝ – ΠΩΣ ΚΡΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ – ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΝ ΔΑΝΕΙΟΝ ΘΑ ΣΩΣΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«Επί του διπλωματικού έργου του Έλληνος πρωθυπουργού εν Λονδίνω ο Αμερικανός ανταποκριτής τηλεγραφεί, ότι τούτο δύναται να χαρακτηριστή σοβαρώς ως αποτυχία πλήρης. Εκτός εάν κατορθώση και συνάψη δάνειον εν τη Αγγλική αγορά όπερ θα έσωζε την Ελλάδα από την οικονομικήν καταστροφήν»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΖΩΝ

«Από της απόψεως του αντιβενιζελικού συμφέροντος η πολιτική του βενιζελισμού υπήρξε κατ’ εξοχήν υποβοηθητική της διατηρήσεως της κατ’ αυτού λαϊκής απεχθείας. Και δεν έχομεν να ευχηθώμεν άλλο τι, παρά να εξακολουθήση αύτη μετ’ ίσης εντάσεως. Και ύστερον θα γείνουν πολλά ακόμη συνέδρια διά αν εξετάσουν τα ‘’κακώς κείμενα’’ του κόμματος […] Και η προαγγελθείσα συνέλευσις του κόμματος θ’ απολήξη εις εν μέγα μηδενικόν, το οποίον ίσως θα καταπλήξη τους εργάτας του, αλλά συνάμα θα διανοίξη βαθύτερον το χάσμα, όπερ τους χωρίζει από του ελληνικού λαού»

ΕΘΝΟΣ

• ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΝ…

«Ο εκ Πατρών πολιτευτής θα παραμείνη εν τη αρχή όσον ημπορεί περισσότερον χρόνον, ουδεμία δ’ ερείπωσις, ουδείς σεισμός, ουδεμία συμφορά, είνε ικανή να τον κλονίση. Ως είπομεν, άγεται από την πεποίθησιν, ότι ο λαός από πρωίας μέχρι βαθείας νυκτός, πεινών και αιμάσσων, δεν έχει άλλην παρηγορίαν ή να επαναλαμβάνη, ως άλλος Πυγμαλίων διά την ‘’Γαλάτεια’’ : ‘’τον κ. Γούναρην και μίαν καλύβην’’! Κ΄ εν τω μεταξύ η Ελλάς δοκιμάζει την τρομακτικωτέραν των κρίσεων, εσωτερικώς δε και εξωτερικώς η χώρα ωθείται προς το βάραθρον»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΑ ΚΕΜΑΛΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΕΛΑΒΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΡΣΙΝΑΝ – ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ Η ΚΙΛΙΚΙΑ ΕΙΣ ΧΕΙΡΑΣ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ
• ΑΙ ΝΕΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ

«Ο λόρδος Ρήδιγκ, στενός προσωπικός φίλος του Άγγλου Πρωθυπουργού, αποκαλύπτει ότι ‘’αι αποφάσεις των Ινδομουσουλμάνων διά την Θράκην, ΕΦΕΡΑΝ ΗΔΗ ΤΟΥΣ ΚΑΡΟΙΥΣ ΤΩΝ, ως θ’ αποδειχθή όταν γνωσθώσιν οι όροι οίτινες εγένοντο αποδεκτοί υπό της αγγλικής Κυβερνήσεως’’. Υπάρχουσι λοιπόν ήδη ειλημμένας αποφάσεις και επί της Θρακικής λύσεως; […] Διατί ο κ. Πρωθυπουργός δεν σχίζει το σάβανον της τραγικής ταύτης σιγής, έστω και κατόπιν εορτής, όπως, απελπιζόμενοι, αναλάβωσι τουλάχιστον τον διπλωματικόν αγώνα οι απειλούμενοι αλύτρωτοι, όπως κινηθώσιν αυτοί, όπως πληρώσωσι τον κόσμον με την αγανάκτησιν της συμμαχικής παρασπονδήσεως και την φρίκην της σφαγής και την κατάραν της εξορίας, ήτις θα είνε δι’ αυτούς ή αύριον;»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΤΩΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΩΝ ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΠΡΟΣΕΧΗΣ
• ΛΥΣΑΤΕ ΤΗΝ ΣΙΓΗΝ !

«Ο κ. Πρωθυπουργός (…) οφείλει να είπη σήμερον προς τον Ελληνικόν λαόν αν αφήρεσεν οριστικώς τον λόγον από τα Ελληνικά όπλα, διά να δώση εις την Ευρωπαϊκήν Διπλωματίαν, και αν η φωνή της Διπλωματίας είνε εκείνη, ήτις υπαγορεύση τους όρους της ειρήνης, λαμβάνουσα υπόψη ή αγνοούσα ή συμπνίγουσα την φωνήν των Ελληνικών πυροβόλων, ήτις αντί τόσου αίματος και τόσων θυσιών εσάλπισε την νίκην μαζί με την ελυθερίαν και τον πολιτισμόν εις την Ανατολήν»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΕΝ ΚΡΗΤΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Είτε διακόσιοι, είτε πεντακόσιοι, είνε οι ένοπλοι Κρήτες οι συγκεντρωθέντες εις τα πρόθυρα των Χανίων και απειλούντες εκείθεν την πρωτεύουσαν της νήσου, το γεγονός είνε εν, ότι οι Κρήτες ούτοι εστασίασαν κατά του κράτους, διότι συνήλθον ένοπλοι […] Ηδιαφόρησεν η Κυβέρνησις προς τας συστάσεις πολιτευτών Κρητών και αφήκε τα πράγματα να εξελιχθώσι κατά τον μοιραίον αυτών ρουν. Αλλ’ η μοιραία εξέλιξις μιας κακής αποφύσεως επί οιουδήποτε κορμού, μόνον σήψιν και αποσύνθεσιν θα δημιουργήση»

ΕΣΤΙΑ

• ΑΠΟΔΟΧΗ ΕΝ ΛΕΥΚΩ

«Δεχόμεθα ότι η Ελλάς έφθασεν εις την ανάγκην να ζητήση ειρήνην. Δεχόμεθα ότι υπό την πίεσιν της ανάγκης ταύτης, είνε διατεθειμένη να δεχθή μείωσιν των αρχικώς ανεγνωρισμένων δικαίων της […] Μας είνε όμως αδύνατον καθ’ οιονδήποτε τρόπον  να εννοήσωμεν περίπτωσιν, καθ’ ην η Ελληνική Αποστολή παρέδωκεν εν λευκώ την υπόθεσιν της Ελλάδος εις τας αποφάσεις της Διασκέψεως»

 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ
• ΕΝΤΕΙΝΕΤΑΙ Η ΚΙΝΗΣΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗΝ – ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΙΝ ΕΝΟΣ ΙΣΧΥΡΟΥ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ – ΣΥΝΕΡΧΕΤΑΙ Η ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

«Η είδησις ότι ο κ. Γούναρης, διά νεωτέρου υπομνήματος προς τον Κώρζον, δηλοί αποδοχήν της συμμαχικής μεσολαβήσεως εν λευκώ, δεν επιβεβαιούται επισήμως. Κατά την εν λόγω είδησιν, αι προτάσεις της Αγγλίας διά την μεσολάβησιν αποτελούν πλήρη και τελείαν αναθεώρησιν της Συνθήκης των Σεβρών»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΠΕΡΙ ΑΓΝΟΥ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

«Η εμφάνισις του ‘’Πανελληνίου Λαϊκού Πολιτικού Συλλόγου’’ προυξένησε χθες αισθητώς ζωηράν όσω και ευάρεστον εντύπωσιν […] Πρόκειται δηλονότι περί εμφανίσεως εντελώς νέας πολιτικής οργανώσεως, επιδιωκούσης την πραγματοποίησιν σκοπών τεινόντων εις πλήρη εσωτερικήν πολιτικήν ανανέωσιν και ανάπλασιν […] Πρόκειται τουτέστι περί του αγνοτέρου των ιδεολογικών αγώνων»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

«Το Ελληνικόν πολιτικόν ζήτημα στρέφεται σήμερον περί τους κυβερνώντας από έτους τον τόπον, και όχι περί τους Φιλελευθέρους. Αυτών εξετάζεται, και δικαίως και επικαίρως πλέον η πολιτεία. Εξετάζεται κατά πόσον η ‘’Ηνωμένη’’ επολιτεύθη κατά το πρόγραμμα αυτής. Και κατά πόσον, εφ’ όσον εφηρμόσθη το πρόγραμμα τούτο, επέτυχεν ή απέτυχεν»

• ‘’Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΙΝ ΤΟΥ’’

Οι Έλληνες πληρεξούσιοι επανέρχονται εκ Λονδίνου με ύφος θριαμβευτών! – Η πολιτική της ‘’αυτοτελείας’’ είνε προσωπική επιλογή του κ. Γούναρη – Επί ένα μήνα η διαμονή του Ελευθερίου Βενιζέλου μένει εντελώς άγνωστος – Και πάλιν εις ένα μικροξενοδοχείον του Μονακό

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

«Διερχόμεθα περίοδον σοβαράν και καίριαν, καθ’ ην αι παρούσαι και αι διαμορφούμεναι πολιτικαί αξίαι έχουν ανάγκην λεπτεπιλέπτου εθνικής συνειδήσεως, ίνα μη εν τη προθέσει των όπως ωφελήσουν την χώραν, βλάψουν απ’ εναντίας καιρίως αυτήν, με μίαν άκαιρον παρέμβασιν. Εντός της συντελουμένης κατ’ αυτάς μεγάλης εσωτερικής ζυμώσεως, εντός των αλληλοσυγκρουομένων φιλοδοξιών, συμφερόντων, και ευγενών προθέσεων, δεν θα ήτο άσκοπον ίσως να ρίψωμεν ημείς τουλάχιστον την ιδέαν, της μετά ψυχραιμίας και προσοχής λήψεως των πανταχόθεν διαφόρων αποφάσεων»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΤΡΑΓΙΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΙ

«Εάν δε η Ελλάς ευρεθή εις την τραγικήν θέσιν να πληρώση αυτή διά μέρους των ιματίων της την αρμονίαν των μεγάλων και κύψη την κεφαλήν της εις την βίαν, το σφάλμα ουδόλως θα βαρύνη τον Ελληνικόν Λαόν, όστις έδωσεν ό,τι και αν του εζήτησαν, και το αίμα του και τον άρτον του, και όστις ενεφάνισε προ των ομμάτων της υφηλίου την αυτοθυσίαν και τον πατριωτισμόν εις το υπέρτατον όριον της εμμονής και της θεληματικότητος»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗΝ ;

«Δεν περιμένει βέβαια κανείς από τον κ. Γούναρην να προσαρτήση ολόκληρον την Μ. Ασίαν μέχρις Αγκύρας. Ουδ’ αξιοί διά της αδιαλλαξίας του να καταστήση αδύνατον τον συμβιβασμόν. Πάσα λογική θυσία, πάσα θυσία απολύτως επιβεβλημένη και αναπότρεπτος πρέπει να γίνη. Αλλ’ ο κ. Γούναρης δεν θα προβή εις θυσίας τοιαύτας ώστε να δώση την ευκαιρίαν εις τον Βενιζελισμόν να διακηρύξη εντονώτερον ό,τι διακηρύττει ήδη; Να διακηρύξη ότι το Ελληνικόν αίμα εχύθη εις μάτην»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑ

«Η Ελλάς σήμερον χάρις εις την πολιτικήν της Κυβερνήσεως Γούναρη παρουσιάζεται το πλέον αντιδραστικόν Κράτος του Κόσμου, αφού η δυστυχία τόσων αθώων πληθυσμών η οποία έκαμψε το σκληροτράχηλον και των πλέον αδυσωπήτων κεφαλαιοκρατών της Δύσεως, όπως η Γαλλία, εν τούτοις δεν κατώρθωσε να πείση τουλάχιστον την Ελλάδα ότι δεν πρέπει να γίνεται συνωμότης κατά της ζωής των Ρώσσων χωρικών, οι οποίοι παλαίουν ένα συγκινητικόν αγώνα υπάρξεως»

 ΣΚΡΙΠ

• ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΤΕΛΑΒΟΝ ΧΘΕΣ ΤΗΝ ΜΕΡΣΙΝΑΝ
• ΑΝΑΓΚΗ ΔΙΑΦΩΤΙΣΕΩΣ

«Δέον όλοι να εξάρωμεν τας ψυχάς μας, δέον όλοι να διατυπώσωμεν ψυχικήν ενότητα, δέον όλοι να εμφορηθώμεν από την πεποίθησιν ότι συνετελέσαμεν παμμέγιστον έργον, διότι οιονδήποτε και αν είναι το αποτέλεσμα, η ελευθερία των χριστιανών της Ανατολής και της βασιλίδος των πόλεων, και η εξασφάλισις αυτών από του τουρκικού φασγάνου είνε γεγονός τετελεσμένον και οφειλόμενον εις τας θυσίας της πυρίνης Ελληνικής ψυχής, δέον όλοι να πεισθώμεν ότι ο αγών ημών, και αν δεν επεράνθη, δεν θα βραδύνη να περανθή, έστω και υπό της προσεχούς γενεάς»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΝΕΦΕΛΩΜΑΤΑ

«Πολύ φοβούμεθα όμως, μήπως ο Κεμάλ βλέπων την Ελληνικήν υποχωρητικότητα γείνη περισσότερον ακόμη ιταμός και απαιτητικώτερος. Και είνε μεν αληθές, ότι εν τοιαύτη περιπτώσει θα εκθέση την προστάτριάν του εις χαλεπωτάτους διπλωματικούς αγώνας, αλλά πάντως θα επιβραδύνη τον τόσον ποθητόν οριστικόν διακανονισμόν του Ανατολικού ζητήματος»

• ΜΕΓΑΛΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΝ ΛΟΝΔΙΝΩ ΚΑΙ ΒΙΡΜΙΓΧΑΜ

Η διάρκεια της εκθέσεως – Τα εκτεθησόμενα βιομηχανικά προϊόντα – Η συμμετοχή Ελλήνων εμπορευομένων