Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 21 Νοεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η ειρήνευση μπορεί να επιτευχθεί μόνον κατόπιν συμμαχικής μεσολάβησης και ‘’διά βαρειών θυσιών’’ της Ελλάδας. Ο κυβερνητικός τύπος ασχολείται με το βενιζελισμό, τη στιγμή που στον αντιπολιτευόμενο τύπο αναφέρεται ότι ‘’ο κ. Γούναρης δεν έχει καμμίαν εντολήν, δεν έχει καμμίαν αρμοδιότητα να δεχθή μεσολάβησιν εν λευκώ, διότι τοιαύτη μεσολάβησις ισοδυναμεί προς προκαταβολικήν απώλειαν της Σμύρνης και της Θράκης’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

«Και η πλειοδοσία εις τας εν Μικρά Ασία επιδιώξεις, η πλειοδοσία δηλαδή εις την ασυνείδητον δημαγωγίαν εξηκολούθησε και εξακολουθεί ακόμη, αποδεικνύουσα πλήν των άλλων και πλήρη ανικανότητα επαφής και παρακολουθήσεως της δημοσίας γνώμης, την οποίαν φαίνεται ότι διά τα εν Ελλάδι πολιτικά κόμματα αποτελεί ο όμιλος των πηγαινοερχομένων παρασίτων των μετά ευθηνού θαυμασμού επιδοκιμαζόντων πάσαν ανοησίαν και πάσαν βρωμερότητα»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΚΑΙ ΑΙ ΕΥΧΑΙ ΕΧΟΥΝ ΑΞΙΑΝ

«Πιστεύομεν ακραδάντως ότι τα δίκαια ημών δεν θα παραγνωρισθώσιν υπό των ισχυρών κριτών μας. Οπωσδήποτε φρόνιμον είνε να μη απαισιοδοξώμεν προκαταβολικώς. Και οι εκ κομματικού υπολογισμού σπεύδοντες εις την προμήνυσιν των δεινών ελαχίστας προσφέρουν υπηρεσίας και εις την εθνικήν υπόθεσιν και εις εαυτούς. Ολίγη υπομονή είνε επίδειξις φρονήσεως. Ουδέν ακόμη γνωρίζομεν. Διότι ενδέχεται και απλαί ευχαί να μη απέχουν πολύ της αξίας των όρων, ους συνιστούν να προβάλωμεν»

ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

«Το κόμμα των Φιλελευθέρων είνε ο νέος κόσμος της Ελλάδος. Είνε όλη η νεότης αυτής. Όλη η αλκή αυτής. Είνε αι νέαι ιδέαι. Είνε μία μεγάλη επανάστασις, καθ’ ην εμεσουράνησεν η ζωή. Και το κόμμα αυτό –το επαναλαμβάνομεν- δεν δύναται να παρέχη το σημερινόν θέαμα της ελλείψεως πάσης οργανώσεως και πάσης δράσεως. Τα κόμματα όλα έχουν καθήκοντα. Πολύ δε περισσότερον εν κόμμα, ως το των Φιλελευθέρων»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΠΙΘΑΝΩΤΕΡΑ ΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ – ΕΙΡΗΝΕΥΣΙΣ ΔΙΑ ΒΑΡΕΙΩΝ ΘΥΣΙΩΝ
• ΕΝ ΛΕΥΚΩ ;

«Ώστε ο κ. Γούναρης απεδέχθη την μεσολάβησιν των Συμμάχων εν λευκώ. […] Με ποίον δικαίωμα ο κ. Γούναρης προεδέσμευσε την Ελλάδα, αποδεχθείς εκ των προτέρων τας αποφάσεις των Δυνάμεων; Ποίος του ανεγνώρισε το δικαίωμα τούτο και πότε; […] Ο κ. Γούναρης δεν έχει καμμίαν εντολήν, δεν έχει καμμίαν αρμοδιότητα να δεχθή μεσολάβησιν εν λευκώ, διότι τοιαύτη μεσολάβησις ισοδυναμεί προς προκαταβολικήν απώλειαν της Σμύρνης και της Θράκης […] Περαιτέρω παραμονή του κ. Γούναρη εις την αρχήν αποτελεί έγκλημα»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΘΑ ΠΕΣΗ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΠΡΙΑΝ ;

«Και όμως… Πόσον απατηλή θα ήτο η τυφλή αυτή εις τα φαινόμενα εμπιστοσύνη. Πόσον ολιγώτερον ασφαλής περί του πρωθυπουργικού του μέλλοντος θα είναι χωρίς άλλο την σήμερον αυτός ούτος ο κ. Μπριάν. Πόσον κλονισμένη φαίνεται κατ’ αυτάς η θέσις του Υπουργείου του εις πάντα γνωρίζοντα τας τάσεις των γαλλικών κοινοβουλευτικών κύκλων. Και πόσον δι’ ημάς τους Έλληνας, τους τόσα διπλωματικώς υποστάντας από την Τουρκόφιλον πολιτικήν της παρούσης γαλλικής Κυβερνήσεως, ενδιαφέρουσα προμηνύεται η μεγάλη κοινοβουλευτική μάχη, ήτις θα εκτυλιχθή εις την Γαλλικήν Βουλήν, μετά τινας ημέρας»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

«Τι να συμβαίνη άρα γε; Οι εχθροί μας, μας εκλαμβάνουν ως λιποψυχήσαντες; Ή πιστεύουν ότι διαχειριζόμεθα τόσον κακώς τας πολιτικάς μας υποθέσεις, ώστε να επιτυγχάνουν να μας αποπλανούν τόσον χονδροειδώς […] Ο Ελληνικός Λαός οφείλει να γνωρίζη το μέγεθος και την έκτασιν του πολιτικού αγώνος, όπως εγνώρισε και επλήρωσε το μέγεθος και την έκτασιν των πολεμικών αγώνων. Εάν δε η άγνοια και η πλάνη δημιουργούν αδικήματα, η συνείδησις της αληθείας δημιουργεί την ψυχραιμίαν της ανάγκης»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΕΞΟΔΟΣ

«Οι Χριστιανοί της Κιλικίας εγκαταλείπουν περίτρομοι την γην, όπου εγεννήθησαν, εγκαταλείπουν τα σπίτια των, τας περιουσίας των, τους τάφους των προγόνων των, αφίνουν οπίσω των ιερούς δεσμούς, συμφέροντα, αναμνήσεις, ό,τι συνδέεται με την ζωήν του ανθρώπου εις την έννοιαν της Ελληνικής εστίας, του έννοιαν του γλυκυτάτου ‘’χομ’’ των Άγγλων, και φεύγουν!… […] Αλλ’ άρα γε θα απομείνη χωρίς επίδρασιν επί των σκέψεων και των αποφάσεων των κρατούντων κατά την στιγμήν αυτήν εις τας χείρας των την τύχην της πολυπαθούς αυτής Χριστιανικής Ανατολής το ακούσιον πείραμα, του οποίου την εκτέλεσιν αντικρύζομεν εν σπαρακτική συνεχεία και μεθ’ ημών όλος ο Κόσμος εις την Κιλικίαν;»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΠΟΤΕ ΘΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΩΜΕΝ
• ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΧΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΥΝΕΡΧΕΤΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΕΝ ΠΑΡΙΣΙΟΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛ. ΖΗΤΗΜΑ – ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΗΡΧΙΣΑΝ ΤΑ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΝ ΚΙΛΙΚΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΓΑΛΛΩΝ

«Κατά τας κρατούσας μεταξύ των Κεμαλικών αποφάσεις θα ληφθούν εις Κιλικίαν τα κάτωθι μέτρα : Πρώτον οι μη γεννηθέντες εις Κιλικίαν Χριστιανοί, ανερχόμενοι εις 10 χιλιάδες, οφείλουν να απέλθουν αμέσως εκείθεν. Δεύτερον : Πάντες οι άρρενες από του εικοστού μέχρι του τεσσαρακοστού πέμπτου έτους της ηλικίας θα υποβληθούν εις στρατιωτικήν υπηρεσίαν. Τρίτον : Υπό το πρόσχημα επιτάξεων θα κατασχεθώσιν αι ιδιοκτησίαι των Χριστιανών»

ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

• ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ
• ΑΠΕΡΓΙΑΙ, ΕΤΑΙΡΕΙΑΙ, ΚΡΑΤΗ
• ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΥΡΟΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ – Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΤΟΥ ΕΙΡΗΝΙΚΟΥ ΩΚΕΑΝΟΥ

Το ‘’διαμαντένιο κεφάλι’’ – Εναέριος χαιρετισμός – Αντιυποβρύχια αντιτορπιλλικά – Άνθρωπος δελφίνι – Ανθοφόρα πλοία – Χαβαϊκά τραγούδια – Όλοι αλόχα ! – Μαγικό παλάτι – Το άγαλμα του Βασιλέως Καμεχαμεχά – Έλληνες εις τας Χαβαΐου – Η φιλοξενία

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• Η ΜΟΝΗ ΟΡΘΗ ΑΠΟΨΙΣ

«Ελλάς και δι’ ημάς και διά τα διεθνή συμφέροντα δεν δύνανται να είνε ειμή ο πολιτικώς συγκεκροτημένος Ελληνικός λαός και η ελευθέρα αυτού θέλησις. Εφ’ όσον δε μόνον τοιαύτη Ελλάς υπάρχει και λογίζεται διεθνώς, διότι δεν δύναται, φυσικώς, να υπάρχη και να λογίζεται άλλη, προς αυτήν μοιραίως και αυτομάτως, άμα ως έλθη η ειρηνική ώρα, θα εναρμονισθούν όλαι αι αντιδράσεις της σήμερον και όλαι αι δυσαρέσκειαι και όλαι αι επαναστατικαί διαθέσεις. Εκ της απόψεως ταύτης, της και μόνης ορθής, η αταραξία της Κυβερνήσεως δικαιολογείται»  

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΟΡΩΝ

«Αλλά φαίνεται, ότι τα ωραία αυτά αισθήματα του πολιτισμού, αποτροπιαζομένου και εξεγειρομένου επί τω ακούσματι των εκάστοτε Τουρκικών ωμοτήτων, απεριγράπτως φρικωδών και αφαντάστως αγρίων, αμβλύνθησαν επί τοσούτον, ώστε η συνέχεια των τοσούτων τραγωδιών, να ακούεται σήμερον μετά τινος απαθείας ή μη και αδιαφορίας ενίων, ασυγκινήτων διά τα αιματηρά των Τούρκων άθλα»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΠΩΣ ΜΑΣ ΚΑΤΗΝΤΗΣΕΝ Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ !

«Ό,τι και αν συνέβη και ό,τι και αν συμβή κακόν εις τον τόπον αυτόν, είς και μόνον θα πταίη, ο Βενιζέλος ! […] Κακόμοιροι άνθρωποι ! Οι οποίοι δεν ημπορείτε να ζήσετε χωρίς το μίσος και τον φόβον κατ’ εκείνου, ο οποίος εξήπλωσε μεγαλειώδη την μορφήν του εφ’ ολοκλήρου της τρισχιλιετούς Ελληνικής Ιστορίας […] Δι’ ό,τι κακόν πάσχομεν εις την αντίληψιν των αντιπάλων μας θα είνε υπαίτιος ο Βενιζέλος. Αλλά διά τας ευτυχίας και το μεγαλείον της Ελλάδος, δεν είνε αυτός ο παραίτιος! Τα αγαθά, αποδοτέα εις τον ΟΥΤΙΝ ! Αυτός δεν είνε Βενιζέλος, είνε άγνωστος Χ, ο οποίος εδιπλασίασε, ετριπλασίασε και ετατραπλασίασε την Ελλάδα. Αληθώς ‘’εκεί μας κατήντησεν ο Ελευθέριος Βενιζέλος’’!»

• ‘’Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΙΝ ΤΟΥ’’

Μία νυξ αγρυπνίας αγωνιώδοους – Ο Βενιζέλος μελετά την επανόρθωσιν των ατυχών συμμαχικών αποφάσεων – Την πρωίαν ανακοινοί τας σκέψεις του εις τον κ. Γούναρην – Η Ελλάς θα έπρεπε να δεχθή, αποφεύγουσα τον πόλεμον και επανερχομένη εις τους κόλπους των Συμμάχων

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΝΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΠΟΨΕΩΝ

«Προφανώς, η ακολουθουμένη υπό του κ. Γούναρη κατεύθυνσις, εις τούτο κυρίως τείνει : να ειρηνεύσωμεν. […] Η Ελλάς έχει ανάγκην μακράς ειρηνικής περιόδου. Αλλ’ η τοιαύτη περίοδος, ίνα αποβή γόνιμος και ωφέλιμος εις το έθνος, δεν θα εμφανισθή ως πραγματική επίστεψις των πολεμικών του αγώνων. […] Ποίαι αι υποχωρήσεις, εις ας ο κ. Γούναρης προέβη, δεν γνωρίζομεν. Αλλά και δεν φανταζόμεθα να είναι τοιαύται, δι’ ων να παραβλέπωνται αι θυσίαι και οι αγώνες του ελληνικού λαού»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΝΗΟΨΙΩΝ – Η ΣΗΜΑΙΑ ΔΕΝ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ

«Εις την Ελλάδα προσεγένετο μεγίστη αδικία, ήτις εξεμηδένισε την κατά θάλασσαν κυρια;ρχίαν της δι’ ης και μόνης θα παρέλυε τους εχθρούς της. Και ήτο τοσούτω μάλλον μεγαλειτέρα η αδικία καθ’ όσον αφηρέθη από της Ελλάδος δικαίωμα εμπολέμου ανεγνωρισμένον διά του διεθνούς δικαίου. Αλλά και προ της αναγνωρίσεως τούτου υπό του δικαίου του πολέμου, είχεν αναγνωρισθή υπό των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων εν τω ναυτικώ δικαίω, δόγμα γενόμενον κοινώς αποδεκτόν, ότι η ΣΗΜΑΙΑ ΔΕΝ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ, και αι ναυτικαί δυνάμεις των εμπολέμων είχον το δικαίωμα της εξασκήσεως της νηοψίας υπό οιανδήποτε σημαίαν»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Η ΔΙΦΥΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ

«Να μας πουν εάν μετά την εκλογικήν ήτταν των και την εικονικήν αποχώρησιν του κ. Βενιζέλου εκ της πολιτικής είνε : Κομμουνισταί. Αναρχικοί. Αντικαθεστωτικοί. Κατά του θεσμού της βασιλείας. Υπέρ του θεσμού της βασιλείας. Αν επιμένουν αθετούντες το αποτέλεσμα της περυσινής ετυμηγορίας του Ελληνικού λαού. Επιδοκιμάζουν τους εν Κωνσταντινουπόλει; Τους αποδοκιμάζουν;»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΠΡΟ ΠΑΝΤΟΣ ΕΙΡΗΝΗΝ

«Η Κυβέρνησις επρότεινεν όρους τινας εις Λονδίνον οίτινες απερρίφθησαν συν τη χαρακτηριστική δηλώσει των αρμοδίων εκ των Μεγάλων Δυνάμεων ότι η Ελλάς θα δεχθή όρους και όχι θα προτείνη […] Είνε σαφές όθεν ότι η Ελλάς παρά τας προτάσεις της, τας διαπραγματεύσεις της και τα πολύμηνα ταξείδια πρόκειται την τελευταίαν στιγμήν, αφού συμφωνήσουν οι διαφωνούντες ισχυροί ιμπεριαλισταί να κληθή να υπογράψη την λύσιν, ην εκείνοι θα δώσουν»

ΣΚΡΙΠ

• ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΠΑΡΙΣΙΟΥΣ ΣΥΓΚΑΛΕΙΤΑΙ ΝΕΑ ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ
• Ο ΚΛΩΒΟΣ ΤΩΝ ΟΦΕΩΝ

«Ο Ελληνικός λαός όστις γνωρίζει ότι επί της αιματοποτισμένης εκείνης γης εσκάφησαν χιλιάδες τάφων, περικλείοντες ήδη τα ένδοξα λείψανα τετιμημένων νεκρών, ουδέποτε θα εδέχετο, χάριν προχείρου και αισχράς δημοκοπίας, τα προτεινόμενα εμμέσως σχέδια, τα οποία δεν είνε αντάξια ηρωϊκού και ακμαίου λαού. Δεν μας εκούρασεν ο αγών ο εξωτερικός. Όχι! Μας κουράζει ο ύπουλος και άνανδρος αγών εχθρού εσωτερικού»