Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η σύγκρουση συμφερόντων Αγγλίας – Γαλλίας, δυσχεραίνει την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των Συμμάχων, επομένως ‘’η λύσις του Ανατολικού ζητήματος διαιωνίζεται και θα καταστή χρονία εστία κινδύνων’’.  Ο Δ. Γούναρης παραμένει στο Λονδίνο εν αναμονή των όποιων εξελίξεων και στο εσωτερικό της Ελλάδας το κλίμα του διχασμού καλά κρατεί…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΧΩΡΙΣΑΤΕ ΤΑΣ ΕΥΘΥΝΑΣ ΣΑΣ

«Ο εντός του νομίμου κράτους, ο υπό την επιβολήν του νομίμου κράτους διατελών βενιζελισμός οφείλει να χωρίση τιμίως και ανδρικώς τας ευθύνας του από τους στασιαστάς, οφείλει ακόμη να υπάρξη συνεπής προς την πολλάκις δοθείσαν υπόσχεσιν ότι θα διεξαγάγη τον πολιτικόν αγώνα εν απολύτω νομιμοφροσύνη και σεβασμώ προς την εγκύρως εκδηλωθείσαν εθνικήν κυριαρχίαν. Μόνον δε ούτω θα κατορθωθή η αποσόβησις της αναρχίας ήτις πράγματι απειλείται και η οποία κατ’ αυτών θα στραφή, η οποία άλλως τε θα πλήξη καιριώτατα τα εθνικά συμφέροντα»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Ν’ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Εντός των κόλπων του καθεστώτος δρα επαναστατικώς ο βενιζελισμός. Ποίαν ουσιαστικήν σημασίαν έχει η προσπάθειά του να δείκνυται νομιμόφρων, όταν η νομιμοφροσύνη του δεν εξέρχεται της περιφερειακής γραμμής ην χαράσσει η τυπική νομιμοφάνεια; […] Τα γεγονότα της Κρήτης και η εκλογή του Μεταξάκη ως Πατριάρχου είνε καιρός να χρησιμεύσουν ως αφετηρία αναθεωρήσεως της μέχρι τούδε τηρηθείσης πολιτικής. Πάντως οφείλομν ταχέως να συνέλθωμεν από την οκνηρίαν της σκέψεως, την οποίαν παράγει η θεωρητική πρόληψις»

ΕΘΝΟΣ

• ΩΣ ΦΕΟΥΔΟΝ

«Και εάν έτι αποδεχθώμεν, ότι όντως υπάρχουν ιδιώται σκεπτόμενοι ανατροπάς, η Κυβέρνησις θα είχε πάντως το σιδηρούν καθήκον να σκέπτεται και να ενεργή, ως κράτος, να μην αυτοπαραδίδεται εις τον κατήφορον του μίσους, να αποτρέπη τα αίτια του εμφυλίου σπαραγμού, να πράττη το παν, όπως αποδεικνύη το έθνος ηνωμένος να εργάζεται αληθώς και ελικιρινώς υπέρ της ενότητος και της γαλήνης. Η Ελλάς και ο λαός της δεν δύναται εκάστοτε να είνε το φέουδον μιας φατρίας, νεμομένης αυτό κατά τα ολιγαρχικά συμφέροντά της. Η Ελλάς ανήκει εις τους Πανέλληνας. Ανήκει εις τον λαόν της, όστις υπέστη και υφίσταται τα πάντα υπέρ του εθνικού ιδεώδους και της ενότητος»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΠΡΟΣΕΧΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΩΝ ΕΝ ΛΟΝΔΙΝΩ. ΘΑ ΣΥΝΕΛΘΗ ΠΑΝΤΩΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ
• ΑΠΟ ΕΔΩ ΔΙΗΛΘΟΝ…

«Το Πατριαρχείον δεν είνε μόνον ελληνικόν . Είνε ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ.[…] Η ΕΜΦΑΝΗΣ ΑΝΑΜΙΞΙΣ ΚΑΙ ΑΙ ΣΚΑΝΔΑΛΩΔΕΙΣ ΠΙΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ, αίτινες προεκάλεσαν τοσάκις εις το παρελθόν τας διαμαρτυρίας της εν Κωνσταντινουπόλει ρωσσικής πρεσβείας, κατ’ ανάγκην θάττον ή ράδιον, ΘΑ ΕΚΜΗΔΕΝΙΣΩΣΙ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ, θα καταλύσωσι τουτέστι μίαν ανεκτίμητον ελληνικήν δύναμιν […] Αλλ’ αν ωλισθαίναμεν εις την τραγικήν αναρχίαν, εις το βάραθρον της οποίας εξηφανίσθη ο Μοσχοβιτικός κολοσσός, δεν θ’ απέμενεν Ελλάς ούτε διά τους βενιζελικούς, ούτε διά τους Αντιβενιζελικούς. Θ’ απέμενε μόνον εις φρικτός σωρός ερειπίων, επί των οποίων η Ιστορία θα έγραφε με την αδυσώπητον χείρα της : ‘’Από εδώ διήλθον τα παλαιά κόμματα!’’»

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΜΠΡΙΑΝ ΕΔΕΧΘΗ ΤΗΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΝ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ
• Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΩΝ

«Αλλά αποτελούν σαρκαστικόν πρόλογον της επικειμένης συναντήσεως των δύο Πρωθυπουργών αι ευχαριστίαι του Μουσταφά Κεμάλ προς την Γαλλίαν διά την συνομολόγησιν της Γαλλογερμανικής Συνθήκης και διά την ευθύτητα μετά της οποίας η Γαλλία ετήρησε τον λόγον της εκκενώσασα την Κιλικίαν. […] Και εάν η συμφωνία αυτή εχαρακτηρίσθη υπό της Αγγλίας ως διασπώσα την Συμμαχικήν αλληλεγγύην και δημιουργούσα το προηγούμενον χωριστής πολιτικής, και η ακύρωσις αυτής συνεπώς είνε απαραίτητος προϋπόθεσις της αποκαταστάσεως της αλληλεγγύης εκείνης, διά ποίας ενεργείας θα φθάσουν εις αυτό το συμπέρασμα, ήδη ότε η συμφωνία εκείνη έχει εκτελεσθή και ο Κεμάλ είνε κύριος της Κιλικίας, και οι Χριστιανοί –οι μη φυγόντες- εις την διάκρισιν της μαχαίρας του;»

• ΦΩΣ ΕΙΣ ΤΟ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ

ΠΟΙΟΣ ΗΤΟ Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΑΙ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΥΤΣΑΝ. ΔΥΟ ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΤΟΥ κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ. Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΛΥΣΙΣ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ. ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΚΑΙ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΟ ΕΝ ΙΤΑΛΙΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Τώρα βέβαια οι διάφοροι γνωστοί καλοθεληταί και τα απομεινάρια της τυραννίας υβρίζουν τον κ. Μητσόπουλον αγωνιζόμενον υπέρ της πατρίδος, διότι ο καταφανής σκοπός είνε να κλονίσουν το έργον του, διά να ματαιωθή κάθε όφελος, όπερ θα προήρχετο εξ Ιταλίας εις Ελλάδα, την οποίαν δεν διευθύνει ο Βενιζέλος. […] Αλλά δεν πταίουν οι Φαρισσαίοι αυτοί. Την δουλειάν τους κάνουν και τα πάθη τους κορεννύουν. Πταίει η Κυβέρνησις, η οποία δεν έσπευσεν ακόμη να προβή εις δηλώσεις αποδοκιμαζούσας τοιαύτας ελεεινάς αποπείρας»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΑΞΙΩΣΙΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

«Δεν ζητεί δε καθημερινόν δελτίον της καταστάσεως ο λαός. Είνε πλέον εις θέσιν να εννοή ότι η διπλωματική δράσις δεν είνε δυνατόν να διεξάγεται εις το ύπαιθρον, υπό τα βλέμματά του. Δεν ζητεί τα μυστικά του Δ. Γούναρη. Ζητεί όμως, καθ’ ό έχει δικαίωμα, μίαν συγκεκριμένην και εκ της ουσίας απορρέουσαν εντύπωσιν περί της συνολικής καταστάσεως, ένα προσανατολισμόν της αγνοίας του, ολίγον φως επί του απολύτου σκότους τους»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΤΟΝ ΑΝΕΔΕΙΞΑΝ
• ΔΙΑΤΙ ΜΑΤΑΙΟΥΤΑΙ Η ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ. ΠΟΙΟΝ ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟΝ ΟΡΙΟΝ ΤΩΝ ΥΠΟΧΩΡΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑΣ. ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟΔΟΣΙΝ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ

«Οι Αγγλικοί κύκλοι κρίνουν ως αδύνατον την σύγκλησιν Διασκέψεως, προτού η Γαλλία, τουλάχιστιν προσωρινώς, θεωρήση μη ισχύουσα την Γαλλοκεμαλικήν. Φρονούν δε ότι το πνεύμα της συμφωνίας αντιτίθεται προς πάσαν απόπειραν συμφωνίας και μεσολαβήσεως εις το Ελληνοτουρκικόν ζήτημα»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

«Εις ποίους λόγους οφείλεται η αλλοίωσις της εθνικής παραδόσεως; Δεν είνε τούτο έργον ευκόλου ερεύνης. Οπωσδήποτε αρκεί η πραγματική κατάστασις. Η αλλοίωσις υπάρχει. Δεν αναγνωρίζεται εφεξής εις το Ελληνικόν κράτος η πολιτική αρχηγία του έθνους. Την διεκδικεί η Κρήτη. Την διεκδικεί ο εν Τουρκία Ελληνισμός. Τα Χανιά και η Κωνσταντιούπολις δεν αναγνωρίζουν εις το Ελληνικόν κράτος δικαίωμα πολιτικής θελήσεως η οποία να μη έχη την έγκρισίν των. Ή η Ελλάς θα πολιτεύεται με μόνον της γνώμονα τας ροπάς της Κωνσταντινουπόλεως και της Κρήτης ή, ερρέτω η Ελλάς!»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΕΞ ΑΘΗΝΩΝ
• ΘΑ ΒΡΑΔΥΝΗ Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

«Αντιθέτως προς τον σφοδρόν αγώνα του γαλλικού τύπου υπέρ της εκκενώσεως της Μικράς Ασίας οι Αγγλικοί και οι Ιταλικοί κύκλοι ουδόλως είνε διατεθειμένοι να ακολουθήσουν την γαλλίαν εν τω ζητήματι τούτω. Είνε δε αποφασισμένοι να ζητήσουν εν τη προσεχεί διασκέψει των Παρισίων την διάλυσιν της Γαλλοκεμαλικής. Το μέγιστον όριον των παραχωρήσεων της Αγγλίας και της Ιταλίας θα ήτο να αποδεχθή την αυτονόμησιν της περιοχής της Σμύρνης και ουχί την απόδοσίν της εις την Τουρκίαν»

• ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΚΑΙ ΜΠΡΙΑΝ
• ΤΟ ΕΝ ΚΡΗΤΗ ΚΙΝΗΜΑ

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΛΑΪΚΗ ΕΝΤΟΛΗ

«Αν όμως οι κυβερνώντες δεν αντιλαμβάνωνται ή θέλουν να υποκρίνωνται ότι δεν εννοούν την συντελεσθείσαν μεταστροφήν του λαϊκού φρονήματος εναντίον των, είμεθα υποχρεωμένοι να μη τους αφήσωμεν εις την πλάνην των. Διότι είνε πλάνη, εσκεμμένη ή ασυνείδητος, η διακήρυξις ότι όσα υπό της Κυβερνήσεως διεπράχθησαν ή τελούνται, είνε σύμφωνα προς την λαϊκήν εντολήν. Κάθε άλλο. Και διά να πεισθούν δεν έχουν παρά να τολμήσουν να προσέλθουν εις εκλογάς. Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα. Αλλά δεν θα τολμήσουν»

• Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ ΤΗΣ ‘’ΗΝΩΜΕΝΗΣ’’

«και θορυβούν, και εξεγείρονται, και ζητούν συνωμότας σήμερον ποίοι; Οι υποκινήσαντες ίσως τας στάσεις εκείνας, αφού κατόπιν, εκ τύψεων ίσως συνειδήσεως, τας ημνήστευσαν και αντήμειψαν και καθηγίασαν […] Αλλά εν τοιαύτη περιπτώσει ποίον χαρακτηρισμόν θα πρέπει να δώσωμεν εις την ‘’τυραννίαν’’, την οποίαν νοστιμεύονται να επιβάλουν εις το Έθνος οι κυβερνώντες τυραννομάχοι, επωφελούμενοι του ληστρικού της Κρήτης επεισοδίου, διά να καταπνίξουν μίαν άλλην εξέγερσιν, ψυχικήν, του Ελληνικού λαού, διά την εγγύζουσαν αποκάλυψιν των συμφορών, τας οποίας εσώρευσεν εις τον τόπον η ανικανότης των εκλεκτών του της 1^ης Νοεμβρίου;»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΠΡΟ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ

«Και εάν συμφέρον εμπολέμων τε και μη αποτελή η ειρήνευσις της Ανατολής, ας αποδόσουν το δίκαιον εις τους νικητάς οι ισχυροί, και ας μη θελήσουν διά νόθου και βεβιασμένης λύσεως να διαιωνίσουν κατάστασιν, της οποίας ο αντίκτυπος και επ’ αυτών των ιδίων, θα έχη δυσαρέστους συνεπείας»

• ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΝ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

«Όπισθεν όμως της αυλαίας έδρων και εσευώρουν οι πραγματικοί ιθύνοντες, τούτους δε δεν τους αντελήφθησαν τα πλήθη. Ποίοι είναι ούτοι; Είναι οι ‘’άνθρωποι των πετρελαίων’’, οι διαμφισβητούντες προς αλλήλους την κατοχήν της νάφθης του κόσμου. Η Διάσκεψις της βασιγκτώνος υπήρξε μία μονομαχία μεταξύ της Αγγλίας, συνταξάσης την τύχην της προς την της ‘’Ρόϋαλ ντώτς’’ και του Χάρτινγκ, πειθηνίου οργάνου της γηραιάς εκείνης και εγκληματικής ‘’Στάνταρτ Όϊλ’’ ήτις έχει ήδη εις το παθητικόν της τόσα κακουργήματα»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΠΡΟ ΩΡΓΑΝΩΜΕΝΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

«Όλα τα στοιχεια και αι αποδείξεις και αι ενδείξεις, αι συγκεντρωθείσαι εις χείρας της Κυβερνήσεως ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ, ότι οι Βενιζελικοί εσκευώρουν επανάστασιν κατά το πρότυπον της ολεθρίας εκείνης επαναστάσεως του 1896 […] Οι Βενιζελικοί συνωμοτούν και επαναστατούν και αυτοί και οι θρασύτατοι υποστηρικταί αυτών, πρέπει να παταχθώσιν αμειλίκτως οπουσδήποτε και αν ευρεθώσι. Και το έργον τούτο, αφού ουδείς φαίνεται έχων την απόφασιν να το πράξη, οφείλει να το πράξη ο Λαός»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΕΠΩΝΤΑΙ ΕΝΙΑΙΩΣ

«Το κράτος θα κτυπήση την ανταρσίαν όπου και αν την εύρη. Το κράτος, θεματοφύλαξ των εθνικών παραδόσεων δεν θα δεχθή νέας προκλήσεις. Θ’ αγνοήση την επιείκειαν. Θ’ αγνοήση την νωθρότητα. Θ’ αγνοήση τα ημίμετρα. Και θα θελήση να επιβάλη την θέλησίν του, ήτις και μόνη δικαιούται να πρυτανεύη προκειμένου περί των Ελληνικών υποθέσεων»

• ΚΟΜΜΑ Ή ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΠΡΟ ΝΕΑΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

«Αι χθεσιναί αποφάσεις των Ηλεκτροτεχνιτών τας οποίας δημοσιεύομεν, θέτουν εκ νέου το ζήτημα των εργατικών αξιώσεων ολοκλήρου της Ομοσπονδίας Ηλεκτρισμού […] Την κατάστασιν αυτήν την εδημιούργησεν η Κυβέρνησις, η οποία είνε και υπεύθυνος […] Μη πράττουσα καθ’ όν τρόπον υποδεικνύομεν, διά των καταπιστεικών της μέτρων και της υποστηρίξεως των πλουτοκρατικών αξιώσεων, ωθεί την εργατικήν τάξιν εξ υστεροβουλίας πολιτικής εις νέαν κρίσιν διά να την εξουθενώση»

• ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΣΤΟ ΠΑΛΑΜΗΔΙ – Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΝΤΙΑ ΤΟΥΣ. Η ΠΕΙΝΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥΣ. ΕΙΚΟΝΕΣ ΦΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΕΜΒΕΡ ΣΥΝΕΚΑΛΕΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΕΙΣ ΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟΝ
• ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΣΑΣ !

«Το κίνημα επιδιώκει τον ΔΙΧΑΣΜΟΝ  της Ελλάδος και ουχί την διά του διχασμού επάνοδον του Βενιζέλου, όπερ ανθρωπίνως αδύνατον, και την εξυπηρέτησιν των ξένων σκοπών. Των σκοπών εκείνων οίτινες είναι φίλοι του Κεμάλ! Ναι! Το κίνημα επιδιώκει την διά του διχασμού παράλυσιν του ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ, αλλά συγχρόνως και την ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΙΝ του μετώπου ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ! Αυτό δεν το γνωρίζουν ίσως τα εν Κρήτη και εν Κωνσταντινουπόλει τυφλά όργανα της συμμορίας! […] Ας λάβη λοιπόν τα μέτρα της η Κυβέρνησις και παρ’ αυτήν ο Λαός»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΔΙΕΛΚΥΣΤΙΝΔΑ

«Το Ανατολικόν ζήτημα φαίνεται ότι διέρχεται την κρίσιν μιας διελκυστίνδας, τεθέν ήδη οριστικώς μεταξύ δύο ισχυροτάτων επιρροών. […] Και η μεν Αγγλία ετάχθη υπέρ του περιορισμού της Τουρκίας εις τα καθαρώς Τουρκικά Μικρασιατικά εδάφη, αποβλέπουσα εις την εξασφάλισιν της ελευθεροπλοΐας των Στενών και της Μεσοποταμίας, η δε Γαλλία υπέρ της διατηρήσεως της Τουρκίας και της επικρατήσεως της Γαλλικής επιρροής εν αυτή, χάριν μερικών οικονομικών ωφελημάτων, αλλά ιδίως εξ αντιζηλίας προς την ισχυράν σύμμαχόν της»

• Η ΠΡΟΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑΣ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Τα νέα Λιμενικά έργα. Παρέστη και ο υπουργός κ. Τσαλδάρης. Αι συνεδριάσεις θα εξακολουθήσουν