Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ για την Παγκόσμια Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς – «Μνήμες προσφύγων»

27 Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς 2022, αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ.

John Gould, even 80 years after his first essay ran in the CSMonitor said: «Kathy, don’t cry. I΄m only crying because, I Have more stories to tell».

Γράφει ο Βασίλης Αλεξόπουλος, Διευθυντής του Αρχείου της ΕΡΤ

Η Παγκόσμια Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς 2022 θα εορταστεί σε συνδυασμό με την 30ή επέτειο του Προγράμματος Μνήμης του Κόσμου. Η συγκεκριμένη μέρα μας δίνει την ευκαιρία να ενταθεί η γενική ευαισθητοποίηση για την ανάγκη λήψης επειγόντων μέτρων και να αναγνωριστεί η σημασία των οπτικοακουστικών τεκμηρίων. Τα οπτικοακουστικά αρχεία μας λένε ιστορίες για τη ζωή και τον πολιτισμό ανθρώπων από όλο τον κόσμο.

Αντιπροσωπεύουν μια ανεκτίμητη κληρονομιά που αποτελεί επιβεβαίωση της συλλογικής μας μνήμης και πολύτιμη πηγή γνώσης, καθώς αντικατοπτρίζουν την πολιτιστική, κοινωνική και γλωσσική πολυμορφία των κοινωνιών. Μας βοηθούν να αναπτυχθούμε και να κατανοήσουμε τον κόσμο που μοιραζόμαστε όλοι. Η διατήρηση αυτής της κληρονομιάς και η διασφάλιση ότι θα παραμείνει προσβάσιμη στο κοινό και στις μελλοντικές γενιές είναι ζωτικός στόχος για όλα τα ιδρύματα μνήμης καθώς και για το ευρύ κοινό. Τα Αρχεία της UNESCO εγκαινίασαν το έργο «Ψηφιοποίηση της κοινής μας ιστορίας της UNESCO».

Η οπτικοακουστική κληρονομιά λειτουργεί, ως πηγή πληροφοριών στην ανάγκη της «δημόσιας πρόσβασης της πληροφορίας». Η διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης στην οπτικοακουστική κληρονομιά αποτελεί ένα θεμελιώδες ζήτημα, ενώ υπάρχει έντονη εστίαση στο πώς η ο/α κληρονομιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προώθηση κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς.

Τα οπτικοακουστικά τεκμήρια, όπως ταινίες, ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα, ηχογραφήσεις και βίντεο, περιέχουν τα κύρια αρχεία του 20ού και του 21ου αιώνα. Τα οπτικοακουστικά ντοκουμέντα, ξεπερνούν τα γλωσσικά και πολιτιστικά όρια, είναι ελκυστικά στο μάτι και στο αυτί, έχουν μεταμορφώσει την κοινωνία καθιστώντας μόνιμο συμπλήρωμα της βιβλιογραφίας.

Ωστόσο, είναι εξαιρετικά ευάλωτα και υπολογίζεται ότι δεν έχουμε περισσότερα από 10 με 15 χρόνια για να μεταφέρουμε οπτικοακουστικά τεκμήρια σε ψηφιακά για να αποτρέψουμε την απώλεια τους. Μεγάλο μέρος της παγκόσμιας οπτικοακουστικής κληρονομιάς έχει ήδη χαθεί αμετάκλητα λόγω της παραμέλησης, της καταστροφής, της σήψης και της έλλειψης πόρων, δεξιοτήτων και δομών, με αποτέλεσμα να φτωχαίνει η μνήμη της ανθρωπότητας. Πολλά περισσότερα θα χαθούν εάν δεν αναληφθεί ισχυρότερη και συντονισμένη διεθνής δράση.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Γενική Διάσκεψη της UNESCO το 2005 ενέκρινε τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας για την Οπτικοακουστική Κληρονομιά ως μηχανισμό για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για την ανάγκη λήψης επειγόντων μέτρων και για την αναγνώριση της σημασίας των οπτικοακουστικών τεκμηρίων ως αναπόσπαστο στοιχείο. μέρος της εθνικής ταυτότητας.

Σε όλο τον κόσμο, τα Οπτικοακουστικά Αρχεία ενώνονται κάθε χρόνο αυτήν την ημέρα για να γιορτάσουν το έργο τους με εκδηλώσεις που όχι μόνο υπογραμμίζουν την ευπάθεια αυτών των πολύτιμων υλικών, αλλά και για να γιορτάσουν, το έργο των ιδρυμάτων που παρέχουν προστασία και διαφύλαξη, διασφαλίζοντας τη διαθεσιμότητά τους στο μέλλον. Το οπτικοακουστικό υλικό μπορεί να πει την ιστορία, την αλήθεια. Παρέχουν ένα παράθυρο στον κόσμο , επιτρέποντάς μας να παρατηρούμε εκδηλώσεις που δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε, να ακούσουμε φωνές από το παρελθόν που δεν μπορούν πλέον να μιλήσουν και να δημιουργήσουμε ιστορίες που ενημερώνουν και διασκεδάζουν. Ακούγοντας ηχογραφημένους ήχους και κοιτάζοντας τις εικόνες που έχουν καταγραφεί σε φιλμ και βίντεο ή ψηφιακά, μπορούμε όχι μόνο να εκτιμήσουμε τον πλούτο αυτής της κουλτούρας αλλά και να μάθουμε από αυτήν.

Η ΕΡΤ, σας προσκαλεί να γνωρίσετε το πλουσιότερο οπτικοακουστικό αρχείο της Ελλάδας που αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Περιηγηθείτε στον διαδικτυακό μας τόπο archive.ert.gr , το περιεχόμενο του οποίου διαρκώς εμπλουτίζεται και ανανεώνεται με ντοκιμαντέρ, εκπομπές ενημερωτικές, ψυχαγωγικές, ρεπορτάζ, ειδήσεις, φωτογραφίες, ηχητικά ντοκουμέντα από το ραδιοφωνικό μας αρχείο, έγγραφα και παρτιτούρες.

Στόχος μας είναι εφαρμόζοντας όλες τις ποιοτικές και τεχνικές προδιαγραφές να διασώσουμε το υλικό και συνάμα να διασφαλίσουμε την καλύτερη πρόσβαση των πολιτών στην οπτικοακουστική μας κληρονομιά. Η διάσωση και ανάδειξη του αρχείου αποτελεί ένα έργο ευθύνης, μια πολιτιστική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οπτικοακουστικής Κληρονομιάς, το Αρχείο της ΕΡΤ θέλοντας να συμβάλλει στην προώθηση της αξίας της οπτικοακουστικής κληρονομιάς και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή παρουσιάζει συγκεντρωμένη στην ιστοσελίδα του Αρχείου της την σειρά αφιερωμάτων με το γενικότερο τίτλο «Μνήμες προσφύγων».

Το Αρχείο της ΕΡΤ για να τιμήσει τη μνήμη των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή επιμελήθηκε μια σειρά αφιερωματικών άρθρων τα οποία δημοσιεύονταν σε εβδομαδιαία βάση στο https://www.ert.gr/ από τις 2/8/22 έως τις 28/9/22. Επρόκειτο για ανάδειξη και ανθολόγηση προφορικών μαρτυριών από πρόσφυγες πρώτης και δεύτερης γενιάς μέσα από εκπομπές της ΕΡΤ από τη δεκαετία του 1970 έως το 2020 παράλληλα με αξιοποίηση υλικού τόσο από το ραδιοφωνικό όσο και το φωτογραφικό Αρχείο της ΕΡΤ.

Μπορείτε να δείτε συγκεντρωμένο όλο το υλικό των αφιερωμάτων «Μνήμες Προσφύγων’» καθώς και διάφορα ιστορικά ντοκιμαντέρ που αφορούν τη Μικρασιατική καταστροφή στην ιστοσελίδα του Αρχείου της ΕΡΤ και συγκεκριμένα στον ακόλουθο σύνδεσμο https://archive.ert.gr/mnimes-prosfygon/.

Πηγές: UNESCO, EΡΤΑρχείο, CCAAA, Iasa.org.