Πενήντα δύο χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973. Στο ΕΡΤnews Radio 105,8 λοιπόν, φοιτητές της εποχής και ιστορικοί μίλησαν για εκείνα τα γεγονότα έτσι όπως τα έζησαν, άκουσαν ή τα κατέγραψαν από τη δική τους πλευρά.
Συγκεκριμένα στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές» με τους Βασίλη Αδαμόπουλο και Μαρία Γεωργίου μίλησε ο Σωτήρης Ριζάς, συγγραφέας και ιστορικός. Όπως υπογράμμισε στους δημοσιογράφους, ως προς το αποτύπωμα της συγκεκριμένης εξέγερσης “Θα έλεγα ότι έχει μια ανυπολόγιστη ηθική και πολιτική σημασία. Ηθική διότι, παρά το γεγονός ότι ξέρουμε, είναι πραγματικό αυτό, ότι ο ελληνικός λαός στη μεγάλη του πλειοψηφία αντιτίθετο στη δικτατορία. Παράλληλα, από το 1967 έως το 1973 δεν είχε βρεθεί από πολιτική άποψη ένας επιτυχής τρόπος για να εκδηλωθεί αυτή η αντίσταση. Υπήρχε η εντύπωση, ψευδής ενδεχομένως εντύπωση της παθητικότητας, της αποδοχής, του μοιραίου και από αυτή την άποψη έχει μια τεράστια ηθική σημασία η εξέγερση του Πολυτεχνείου, διότι δείχνει ακριβώς ότι υπήρχαν πολύ ζωντανές δυνάμεις, κοινωνικές, οι οποίες ήταν σε θέση τελικά να εκδηλώσουν ακριβώς αυτή την αντίθεση“.
Και πρόσθεσε “(…) Είναι γεγονός ότι σημειώθηκε μια υποτροπή της δικτατορίας. Συντελείτο τότε στο εσωτερικό του στρατιωτικού καθεστώτος, μια διαμάχη που δεν ήταν πολύ προφανής, ενδεχομένως στην κοινή γνώμη. Σε όσους όμως, μπορούσαν να γνωρίζουν, ήταν γνωστό. Συντελείτο μια διαμάχη μεταξύ των εντελώς αδιάλλακτων στοιχείων που δεν ήθελαν να επιτρέψουν την παραμικρή εξέλιξη, το παραμικρό άνοιγμα και μεταξύ των άλλων που με κορυφαίο τον Παπαδόπουλο, οι οποίοι κατανοούσαν ότι υπάρχει μια ανάγκη παραχωρήσεων. Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι ότι το 1973 ήταν δυνατόν να δεχθεί ο ελληνικός λαός και ο πολιτικός κόσμος στη μεγάλη του πλειοψηφία, ένα καθεστώς που θα υπήρχε υποτίθεται αιρετός πρόεδρος χωρίς να έχει εκλεγεί από κανέναν, που θα μπορούσε να διορίζει βουλευτές, που θα μπορούσε να διορίζει προνομιακά υπουργούς και ένα συνταγματικό δικαστήριο το οποίο θα έχει την αρμοδιότητα να διαλύει κόμματα; Υπήρχε δηλαδή, στην πραγματικότητα μια δυνατότητα δημοκρατικής εξέλιξης; Στην πραγματικότητα, νομίζω, λέει, ότι δεν υπήρχε. Και από αυτή την άποψη το Πολυτεχνείο εξυπηρέτησε και αυτό τον σκοπό. Είχε απομυθοποιητική λειτουργία. Και εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εν πάση περιπτώσει επέτρεψε και την έκφραση χιλιάδων νέων ανδρών, οι οποίοι αισθάνονταν ότι είχαν έναν λόγο για τα πολιτικά πράγματα της χώρας”.
Για το πως βίωσαν εκείνη την ημέρα, το τι ακριβώς συνέβη τότε, είπαν στην εκπομπή «Σεμνά και Ταπεινά» με τους Γιώργο Κακούση και Δημήτρη Πετρόπουλο, οι Θοδωρής Καλούδης, δημοσιογράφος και φοιτητής τότε στη Νομική Σχολή και Γιώργος Οικονόμου, μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη που έγινε για το Πολυτεχνείο.
Ο κ. Καλούδης είπε χαρακτηριστικά “Η σημασία των δύο καταλήψεων της Νομικής είναι ότι έγιναν σε συνθήκες στρατιωτικού νόμου. Χωρίς να θέλω να υποβαθμίσω καθόλου, το κορυφαίο γεγονός του Πολυτεχνείου-έγινε σε άνοιγμα Μαρκεζίνη. Άρα, μας έδωσε τη δυνατότητα στο Πολυτεχνείο να κάνουμε συγκεντρώσεις και να προετοιμαστούμε. Στη Νομική και οι δύο καταλήψεις έγιναν σε συνθήκες στρατιωτικού νόμου. Απαγορευόταν η συνάθροιση πάνω από πέντε άτομα κι εμείς κάναμε δύο καταλήψεις με πάνω από 1000 άτομα. Αυτή ήταν η στιγμή που το φοιτητικό κίνημα ξεπερνάει τα συνδικαλιστικά τους αιτήματα, πολιτικοποιείται και βάζει ζήτημα δημοκρατίας. Το αίτημα μας τότε ήταν ότι χωρίς δημοκρατία, δεν υπάρχει δημοκρατία στο πανεπιστήμιο. Χωρίς ελευθερία, δεν υπάρχουν φοιτητικές ελευθερίες. Άρα ο λαός θέλει ελευθερία, θέλει δημοκρατία“.
“Πάρα πολλοί φοβόμασταν και στην Νομική φοβόμασταν και στο Πολυτεχνείο φοβόμασταν (…). Το θέμα είναι να ξεπεράσεις το φόβο σου και να δώσεις τη μάχη σου. Δεν είναι να μη φοβάσαι. Όλοι φοβόμαστε και ο στρατιώτης στον πόλεμο φοβάται. Το θέμα είναι να ξεπεράσεις (…)”, τόνισε στη συνέχεια της ραδιοφωνικής τους συνομιλίας.
Από τη δική του την πλευρά τώρα ο κ. Οικονόμου σημείωσε “Τότε όχι μόνο έπεσαν πυροβολισμοί, έπεσαν χιλιάδες πυροβολισμοί και συγκεκριμένα από το Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως που ήταν τότε στην 3η Σεπτεμβρίου, λίγο πιο μακριά από το Πολυτεχνείο. Έχουν καταγραφεί επισήμως 3.800 σφαίρες και συνολικά οι σφαίρες που πέσανε τότε από Έλληνες αστυνομικούς και στρατιωτικούς πλησιάζουν τις 300.000 σφαίρες (έχουν κάνει ιστορικοί έρευνες και έχουν καταγραφεί αυτά). Δηλαδή, μιλάμε για κανονική πολεμική επιχείρηση“.
Παράλληλα, επισήμανε “(…) Μιλάμε για βαρβαρότητα (…). Θα πρέπει λοιπόν, να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή η χώρα έχει ζήσει καταστάσεις βαρβαρότητας και δεν πρέπει να τις ξαναζήσουμε πάλι. Και αυτή η βαρβαρότητα δεν ήταν από κάποιον εχθρό, ήταν εσωτερικός ο εχθρός. Ήταν Έλληνες χριστιανοί Ορθόδοξοι που έκαναν αυτά τα πράγματα, αυτές τις βαρβαρότητες. Γι’ αυτό λοιπόν, αν έχει κάποια σημασία σήμερα το Πολυτεχνείο, είναι να μην ξανάρθουν τέτοιοι, είτε ανοικτά στρατιωτικά, είτε καμουφλαρισμένα κοινοβουλευτικά. Διότι, τέτοια πράγματα βλέπουμε σήμερα στις μέρες μας“.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
