Αυτό που μετράει στο τέλος δεν είναι ο κόσμος που θα αφήσουμε στα παιδιά μας αλλά τα παιδιά που θα αφήσουμε στο κόσμο, αυτή η ρήση Federico Mayor που διετέλεσε Γενικός Διευθυντής της UNESCO μου ήρθε στο μυαλό διαβάζοντας τα αποτελέσματα  τριετούς έρευνας της Κοινωνικής οργάνωσης Αλληλεγγύης «Βοήθεια για το παιδί και τον έφηβο – HELP» για τα ζητήματα που απασχολούν τους νέους.

Αφορμή για το ενδιαφέρον για τα αποτελέσματα μιας τέτοιας έρευνας στάθηκαν τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά βίας μεταξύ ανηλίκων σε διάφορες περιοχές της χώρας, των εξαρτήσεων και γενικότερα των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων που γεμίζουν αβεβαιότητα τους νέους είτε ζουν στη Λέσβο, είτε σε άλλη περιοχή της χώρας.

Υψηλά σύμφωνα με την έρευνα είναι τα ποσοστά των ανηλίκων που έχουν δεχτεί εκφοβισμό, γεγονός που προτιμούν να το μοιραστούν με ένα φίλο τους παρά με κάποιο μέλος της οικογένειας του.

Ο θυμός και η κατάθλιψη ακόμα και σε πολύ νεαρή ηλικία είναι δύο καταστάσεις ιδιαίτερα ανησυχητικές για τους γονείς που θεωρούν αναγκαία σε μεγάλο ποσοστό την παροχή βοήθειας από εξειδικευμένο για το θέμα προσωπικό. Υψηλό επίσης είναι το ποσοστό των μητέρων στη Λέσβο που χαρακτηρίζει ως ανησυχητική την πρώιμη επαφή των παιδιών τους με το τσιγάρο και το αλκοόλ.

Μεγάλο επίσης είναι το ποσοστό της ενδοοικογενειακής βίας σύμφωνα με την έρευνα ενώ ορισμένοι δε γονείς πιστεύουν ότι μπορούν ακόμα και στις μέρες μας να συνετίσουν το παιδί τους με το ξύλο.

Η έρευνα

Αποτελέσματα από τρεις (3) έρευνες που διεξήχθησαν τα δυο τελευταία χρόνια:

• Διερεύνηση ψυχοκοινωνικών δυσκολιών παιδιών και αναγκών μητέρων (2025)

Πληθυσμός ερωτηθέντων : Μητέρες παιδιών Δημοτικού σχολείο στην Λέσβο

• Το 11% αυτών απάντησαν ότι το παιδί τους εκφράζει, μέτρια έως πάρα πολύ, συναισθήματα θλίψης και απελπισίας
• Το 51,3% των μητέρων δηλώνουν ότι αισθάνονται ενοχές, όταν δεν είναι όσο παρούσες θα ήθελαν στην ανατροφή του παιδιού τους
• Το 61,4% δηλώνουν ότι θέλουν να μάθουν καλύτερες τεχνικές επικοινωνίας με το παιδί τους.
• Το 98% θεωρεί σημαντικά τα σεμινάρια για την πρόληψη της βίας. Ταυτόχρονα, το 90,7% θεωρεί πολύ και πάρα πολύ χρήσιμα τα σεμινάρια για την αντιμετώπιση προβλημάτων συμπεριφοράς.
• Η πλειοψηφία των μητέρων 54,9% επιθυμεί να μάθει πώς να θέτει όρια στο παιδί τους, ενώ εδώ εμφανίζεται ποσοστό 10% που δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται καθόλου στην εκπαίδευση οριοθέτησης.
• Στην επικοινωνία μεταξύ σχολείου- οικογένειας, τα ποσοστά είναι, ιδιαίτερα, ενθαρρυντικά καθώς, το 92,8% έχει πολύ καλή έως μέτρια επικοινωνία με το σχολείο. Ακόμα, το 81,3% δηλώνει ότι ενημερώνεται τακτικά από τους εκπαιδευτικούς. Τέλος, 81,1 υποστηρίζει ότι υπάρχει προθυμία των εκπαιδευτικών για συζήτηση.
• Το 47,2% δηλώνει ότι τα παιδιά σήμερα αντιμετωπίζουν περιστασιακή μελαγχολία, ενώ 8 στις 10 μητέρες θεωρούν ότι τα οικογενειακά προβλήματα επηρεάζουν καθοριστικά την συμπεριφορά των παιδιών
• Το 84,3% των μητέρων χαρακτηρίζει ως ανησυχητική την πρώιμη επαφή με το τσιγάρο και το αλκοόλ
• 2 στις 10 μητέρες θεωρούν ότι το χαστούκι μπορεί να είναι από λίγο έως πάρα πολύ χρήσιμο εργαλείο διαπαιδαγώγησης και το 11% των μητέρων δεν θεωρεί την ένταση και τις φωνές ως μορφή βίας και το ίδιο ποσοστό απαντά ότι το παιδί θα πρέπει να φοβάται τους γονείς του.

• Ψυχοκοινωνικά ζητήματα των νέων (2024)

Πληθυσμός Ερωτηθέντων: Νέοι 19-25

• το 31% δεν κοιμάται καλά, το 20% βιώνει πανικό
• το 37% δηλώνει υπερκινητικότητα.
• το 46,4% δηλώνει ότι εκνευρίζεται εύκολα.
• Το 15,3% δηλώνει ότι έχει δεχθεί λεκτική βία από συνομηλίκους.
• Το 15,2% δηλώνει ότι έχει βιώσει λεκτική βία από την οικογένεια και το στενό περιβάλλον. Από τους παραπάνω, το 15,2% των νέων δηλώνουν ότι έχουν δεχθεί βία πάνω από 6 μήνες και το 24,5% από ένα μήνα και πάνω.
• Μόνο το 5,3% το κατήγγειλε στις αρχές, αλλά το 43% των ερωτηθέντων δηλώνουν πως θα το κατήγγειλαν στο μέλλον και το 40% μόνο, αν επαναληφθεί.
• Μόνο το 27,8% το έχει εμπιστευθεί σε κάποιον από το συγγενικό περιβάλλον και ένα 36,4% λέει ότι το έχει εμπιστευτεί στο φιλικό περιβάλλον.

• Τα κοινωνικά προβλήματα στη Λέσβο (2023)

Πληθυσμός ερωτηθέντων: Γενικός πληθυσμός

• Το 61,4% των ερωτηθέντων υποστήριξαν ότι τα παιδιά βιώνουν λεκτική κακοποίηση πολύ ή πάρα πολύ, ενώ μικρότερος αριθμός αυτών, δηλαδή το 39,4% υποστηρίζουν ότι βιώνουν σωματική κακοποίηση.
• Το 52,7% πιστεύει ότι η αυστηρότητα και η πειθαρχία είναι μέσο, για να γίνουν τα παιδιά υπεύθυνα
• Το 23,8% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι υπάρχει υψηλό ποσοστό κακοποίησης παιδιών στη Λέσβο και το 44% θεωρεί υψηλό το ποσοστό στη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών. Ποσοστό 91,5% θεωρούν ότι η παρέα επηρεάζει ή επιδεινώνει το πρόβλημα και το 16,2% η οικογένεια.
• Ποσοστό 70,1% κατατάσσει την εξάρτηση από το διαδίκτυο σε μείζον πρόβλημα της Λέσβου
• 4 στις 10 οικογένειες βιώνουν ενδοοικογενειακή βία
• 3 στους 10 ερωτώμενους απαντούν ότι το πρόβλημα της εγκληματικότητας/ παραβατικότητας στη Λέσβο είναι υψηλό και ότι δεν υπάρχουν σχετικές υπηρεσίες πρόληψης και συμβουλευτικής για το φαινόμενο.
• Το 15,2% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η βία βοηθάει στην επίλυση διαφορών

———————————————————————————————————————————-

Υπεύθυνος έρευνας: ο Επιστημονικός Διευθυντής της Κοινωνικής Οργάνωσης Αλληλεγγύης

«HELP», Δρ. Παναγιώτης Τσουκαρέλλης

Επιστημονική ομάδα: Μαρία Καβαρνού MSc Κοινωνιολογίας,

Μαίρη Ντόνη Κοινωνιολόγος, Ραφαηλία Ψωμά Φοιτήτρια Κοινωνιολογίας, Αικατερίνα Μακαρώνη Φοιτήτρια Κοινωνιολογίας, Σεβαστή Σκούφογλου Φοιτήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας