Η ιστορία του λιμανιού του Βόλου με την ερευνητική πένα της Μαρίας Σπανού

Την Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2025, στις 18:30, στο ξενοδοχείο ΞΕΝΙΑ Βόλου (Πλαστήρα 1), θα παρουσιαστεί το βιβλίο – λεύκωμα της ερευνήτριας, Μαρίας Σπανού με τίτλο «Ιστορώντας τη Ρότα του Λιμένα Βόλου: Η διαδρομή του Λιμενικού Ταμείου (1883–2001)».

Η έκδοση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της διοίκησης του Οργανισμού Λιμένος Βόλου (ΟΛΒ), η οποία συνεργάστηκε με την ιστορικό – ερευνήτρια Μαρία Σπανού, προκειμένου να αποτυπωθεί η πολυετής ιστορία και εξέλιξη του λιμανιού. Όπως επισημαίνεται, αν και είχαν γίνει προσπάθειες από το 2009 για τη συγγραφή ενός τέτοιου έργου, το εγχείρημα ευοδώθηκε μόλις τώρα, αποτελώντας μια πολύτιμη ιστορική και πολιτιστική παρακαταθήκη για την πόλη.

Μέσα από το πλούσιο υλικό του βιβλίου, ξετυλίγεται η πορεία του λιμανιού του Βόλου από τον 19ο έως και τον 20ό αιώνα, μέσα από πρωτότυπες αρχειακές πηγές του ΟΛΒ, δημοσιεύματα του Τύπου και ανέκδοτα έγγραφα του Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών, που αφορούν στις αναφορές διπλωματών του υποπροξενείου Βόλου — ενός από τα πρώτα ελληνικά προξενεία σε οθωμανικό έδαφος.

Η συγγραφή και η έκδοση, όπως σημειώνεται, αποτελούν μια ουσιαστική πολιτιστική συμβολή, που δεν αναδεικνύει μόνο το παρελθόν, αλλά και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το λιμάνι του Βόλου στο μέλλον, σε ένα πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης και αναβάθμισης υποδομών.

Βασικά σημεία του βιβλίου

Σύμφωνα με την ερευνήτρια, Μαρία Σπανού, η μελέτη καταγράφει την ιστορική πορεία του λιμανιού του Βόλου, από τη συγκρότηση της νεότερης πόλης έως τη σύγχρονη εποχή, βασισμένη σε αρχειακό υλικό, βιβλιογραφία και φωτογραφίες. Σκοπός της είναι να φωτίσει τον καθοριστικό ρόλο του λιμανιού στην ανάπτυξη της πόλης, την εμπορική και βιομηχανική της ταυτότητα και τη διαμόρφωση της σχέσης της με τη θάλασσα.

Η αφήγηση ξεκινά από τον 19ο αιώνα, όταν η περιοχή, με μακραίωνη ναυτική παράδοση που ανάγεται στη Μυκηναϊκή Ιωλκό και τη μυθολογία των Αργοναυτών, εξελίσσεται σε κομβικό σημείο εμπορικών και θαλάσσιων δικτύων. Ο Βόλος, χάρη στη γεωγραφική του θέση και την παραγωγική του ενδοχώρα, γίνεται μετά τα μέσα του 19ου αιώνα δυναμικό εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο. Η ίδρυση του Λιμενικού Ταμείου Βόλου το 1883 και τα πρώτα λιμενικά έργα (1889–1923) σηματοδοτούν την οργανωμένη ανάπτυξη του λιμανιού και τη σύνδεσή του με την αστική και οικονομική πρόοδο της πόλης.

Κατά τον Μεσοπόλεμο και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη βιώνει μεγάλες αλλαγές. Οι καταστροφές του πολέμου, οι βομβαρδισμοί και η οικονομική κρίση ανατρέπουν την προηγούμενη άνθηση, όμως η ανασυγκρότηση της δεκαετίας του 1950 επαναφέρει τη λιμενική δραστηριότητα. Το λιμάνι, παρά τα προβλήματα διοίκησης και χρηματοδότησης, συνεχίζει να αποτελεί βασικό άξονα μεταφορών και εμπορίου, ενώ συμβάλλει στην τουριστική αξιοποίηση του Παγασητικού.

Από τη δεκαετία του 1960 έως το 1970, ο Βόλος εντάσσεται στα τέσσερα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Η ενίσχυση των υποδομών και η αξιοποίηση της θέσης του συμβάλλουν στην εθνική οικονομία, όμως η έλλειψη ενιαίας πολιτικής και συντονισμένης λιμενικής στρατηγικής περιορίζει την πλήρη ανάπτυξή του. Παρ’ όλα αυτά, η πόλη διατηρεί τον χαρακτήρα της ως βιομηχανικό και εμπορικό κόμβο της Κεντρικής Ελλάδας, ενώ η ίδρυση πανεπιστημιακών και τουριστικών υποδομών αναβαθμίζει τη φυσιογνωμία της.

Στο τέλος του 20ού αιώνα, οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις οδηγούν στη δημιουργία του Οργανισμού Λιμένος Βόλου (ΟΛΒ Α.Ε.), ο οποίος αναλαμβάνει τη διαχείριση και εκσυγχρονισμό του λιμανιού. Ο ρόλος του λιμανιού παραμένει καταλυτικός στη διακίνηση αγαθών και ανθρώπων, ενώ παράλληλα προωθούνται σχέδια για τουριστική και πολιτιστική ανάπτυξη της παραλιακής ζώνης. Το λιμάνι ενσωματώνεται πλέον στον αστικό ιστό ως πολιτισμικό και οικονομικό σημείο αναφοράς.

Η εισαγωγή κλείνει με έναν στοχασμό: το λιμάνι του Βόλου δεν είναι μόνο τεχνικό έργο αλλά ζωντανό σύμβολο της ταυτότητας και της ιστορικής συνέχειας της πόλης. Από τη μυθική Αργώ μέχρι τα σύγχρονα πλοία, εκφράζει τη μόνιμη σχέση του Βόλου με τη θάλασσα και την πρόοδό του μέσα από τα κύματα της ιστορίας.

Ομιλητές και συμμετέχοντες στην εκδήλωση

Για το βιβλίο θα μιλήσουν: η Αννίτα Πρασσά, δρ Ιστορίας και προϊσταμένη των Γενικών Αρχείων του Κράτους Μαγνησίας, η Βίλμα Χαστάογλου-Μαρτινίδη, ομότιμη καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΑΠΘ,καθώς και η ίδια η συγγραφέας, Μαρία Σπανού.Τη συζήτηση θα συντονίσει η δημοσιογράφος Ροσσάνα Πώποτα, ενώ απόσπασμα του βιβλίου θα διαβάσει η ηθοποιός Κατερίνα Αντωνακάκη.

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος