Κάστρο Μονεμβασιάς: Μνήμες Απελευθέρωσης – Διάλογος με τον σημερινό Έλληνα

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, αποτελεί σύμβολο της απελευθέρωσης του πνεύματος και της ανεξαρτησίας της σκέψης.

Τα έργα τέχνης της έκθεσης των εικαστικών, Iωάννας – Μαρίας Γιακουμάκη και Φωτεινής Παναγιωτοπούλου, είναι εμπνευσμένα από ιστορικά γεγονότα και αντικείμενα των αγωνιστών της Επανάστασης, όπως φορεσιές, επιστολές και όπλα της απελευθέρωσης.

Η Ιωάννα – Μαρία Γιακουμάκη, μίλησε στην ΕΡΤ Τρίπολης (”Ανοιχτή Γραμμή”) για όλο αυτό το πρότζεκτ, με αφορμή και τα 200 χρόνια απ’ την έναρξη της Επανάστασης και εξέφρασε την επιθυμία της, να μεταφερθεί η έκθεση και σε άλλες, ιστορικές – εμβληματικές περιοχές της Πελοποννήσου.

Μεταξύ, άλλων, είπε τα εξής:

“Τα έργα έχουν αποδοθεί, με καινοτόμο τρόπο, ώστε να προκαλέσουν την ανάσυρση ιστορικών γεγονότων, δημιουργώντας ένα διάλογο με τον σημερινό Έλληνα, επαναπροσδιορίζοντας τη σχέση του με την ιστορία του.

Η πρόθεση της έκθεσης, είναι όποιος δεν γνωρίζει, να μάθει, όποιος ξέρει, να θυμηθεί.

Διαδικασία, που καλεί τον θεατή, να ανατρέξει στα δομικά στοιχεία της ταυτότητάς του, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό σε μια περίοδο ρήξης του πραγματικού χρόνου, λόγω εγκλεισμού μας, με συνέπεια την απώλεια της δυνατότητας του υποκειμένου να ιστορικοποιεί.

Επιπλέον, η έκθεση αποσκοπεί στο να θέσει ερωτήματα, να ερευνήσει θέσεις, γιατί μας παρέχεται η ιδανική ευκαιρία για αυτογνωσία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.

Σήμερα, καλούμαστε όλοι μας να ανταπεξέλθουμε, τόσο σε εσωτερικές, όσο και διεθνείς προκλήσεις, γιατί όπως έχει πει και ο Γ. Σεφέρης «Σ’ αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται».

Φωτογραφίες και κείμενα των έργων

Τα έργα, φωτογραφημένα στο κάστρο της Μονεμβασιάς, το πρώτο κάστρο της Πελοποννήσου, που στις 23 Ιουλίου 1821, απελευθερώθηκε από τις ελληνικές επαναστατικές δυνάμεις.

1. Η πολιορκία της Μονεμβασιάς, παραστατικό έργο, οικείο στο θεατή, προκαλεί να αναστοχαστούμε τα ιστορικά γεγονότα.

2. Φέρμελη, Γελέκι και Σελάχι, οι φορεσιές των αγωνιστών της απελευθέρωσης.

3. Ανυπόταχτη πολιτεία (εγκατάσταση)
(Ο θώρακας του Κολοκοτρώνη)

-Κ’ οι σκοτωμένοι μας δεν έχουν καιρό να πεθάνουν-
Ένας ανεμίζει το κομμένο του πόδι,
άλλος πυροβολεί απ’ την πολεμίστρα της πληγής του –
αυτός- του λείπουν και τα χέρια και τα πόδια-
πιάνεται με τα δόντια του απ’ τον κρίκο του ήλιου. Παρών.

3. Σιγκούνι, (εγκατάσταση)
(αμάνικο συνήθως πανωφόρι από μάλλινο ύφασμα, τμήμα τη γυναικείας φορεσιάς).

Ως έργο τέχνης, αποκτά συμβολική δύναμη, σηματοδοτεί την πορεία της γυναίκας μέσα στο χρόνο.

Συμβολίζει τον γυναικείο λόγο, τόσο ως μητέρας, που μέσω του νανουρίσματος, φέρνει το παιδί σε επαφή με την μητρική γλώσσα, διατηρώντας στα χρόνια της σκλαβιάς, το γλωσσικό της πλούτο, όσο και ως λόγο, που ορθώθηκε αναπάντεχα στην διαδρομή της ιστορίας.

Όμως, το έργο, αντανακλά και τα σύγχρονα προβλήματα, ειδικά σήμερα, που η Ευρώπη πλήττεται από την οικονομική κρίση, με τις τεράστιες διεθνείς κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις, τον εγκλεισμό μας, λόγω covid, την ανεργία, την ξενοφοβία και τις στρατιές των προσφύγων, που ζητούν καταφύγιο στη Δύση, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολλαπλές διακρίσεις και προσπαθούν να επανεξετάσουν την ταυτότητά τους και να επανατοποθετηθούν στην σύγχρονη πραγματικότητα.

– Η έκθεση, θα εμφανιστεί στο Κάστρο της Μονεμβασίας, τον Ιούλιο, προς το τέλος του μήνα, με αφορμή την πολιορκία και την απελευθέρωση της Μονεμβασιάς (23 Ιουλίου 1821).