Το τελετουργικό του ελαιομαζώματος στη Β. Κάρπαθο. Οδοιπορικό στην ΄Ολυμπο και το Διαφάνι

«Βεντέμα» λένε στην Βόρεια Κάρπαθο την καλή σοδειά του ελαιοκάρπου, η συγκέντρωση του οποίου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη αυτές τις μέρες. Πρόκειται για ένα πανηγύρι του οποίου εικόνες μοναδικές καταγράψαμε στην αποστολή μας στην΄Ολυμπο και το Διαφάνι.

ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΚΑΛΗ “ΛΑΔΟΧΡΟΝΙΑ”
Ολοι μιλούν για μια καλή «λαδοχρονιά» που θα αποφέρει αρκετά κιλά καλής ποιότητας ελαιολάδου, που η πλειοψηφία των κατοίκων χρησιμοποιεί για δική της χρήση. Στην Κάρπαθο οι κάτοικοι προτίμησαν να φυτέψουν Κορωνέικη ελιά (Olea Europea var. microcarpa alba) που αποφέρει υψηλή παραγωγή κάθε χρονιά με γρήγορη καρποφορία. Παράλληλα η Κορωνέικη ελιά είναι πολύ ανθεκτική σε ξηροθερμικές συνθήκες .

ΘΑ ΦΤΑΣΕΙ ΩΣ ΤΗ ΒΑΛΤΙΜΟΡΗ ΤΩΝ ΗΠΑ
Η συγκομιδή της ελιάς στην΄Ολυμπο και το Διαφάνι είναι ένα πανηγύρι. Είναι και μια ευκαιρία να συγκεντρωθούν οι ξενιτεμένοι, κυρίως από τη Ρόδο για να δουν τους δικούς τους στο νησί και να συμμετάσχουν στο ελαιομάζωμα και να χαρούν το αποτέλεσμα. Στα διαλείμματα το τραπέζι για τους εργάτες είναι ιδιαίτερα πλούσιο. Αν και η συγκεκριμένη κατηγορία ελιάς είναι «λαδοελιά» δηλαδή δεν είναι από τις συνήθεις επιτραπέζιες ποικιλίες εν τούτοις οι κάτοικοι την χρησιμοποιούν στο τραπέζι τους, έχοντας την στην άλμη και στο αλάτι παστές.
Μάλιστα αρκετές ποσότητες του φρέσκου λαδιού στέλνονται ακόμη και στην Αμερική, σε πολλές πολιτείες της οποίας βρίσκονται οι συγγενείς των κατοίκων. ΄Όπως είπε στην ΕΡΤ Ν.Αιγαίου η κ. Μαρία Πύργου « εφετεινό λάδι από τα κτήματα της οικογένειάς μας θα σταλεί ως τη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ όπου βρίσκονται παιδιά και τα εγγόνια μου». Και δεν είναι η μόνη.

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΟΓΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ
« Η ποιότητα είναι ανάλογη των περιοχών που είναι φυτεμένες οι ελιές» υπογραμμίζει στην ΕΡΤ Ν. Αιγαίου η κ. Καλλιόπη Ζωγραφίδη. « Αν μια περιοχή δεν είναι ιδιαίτερα υγρή οι ελιές έχουν πολύ νερό και λιγότερο λάδι. Οι περιοχές τώρα στις οποίες δεν υπάρχουν υπόγεια νερά είναι στεγνές και έχουν περισσότερο λάδι οι ελιές τους. Βέβαια σπουδαίο ρόλο παίζουν και οι καιρικές συνθήκες, αρρώστιες όπως ο Δάκος της Ελιάς η «Δάγκος» όπως είναι πιο γνωστός και στο νησί, καθώς και τα ανεπιτήρητα κατσίκια που προκαλούν πολλές ζημιές».

ΤΟ “ΛΑΟΨΩΜΟ”
Ιδιαίτερα συγκινητικές είναι οι στιγμές καθώς οι ελιές αδειάζονται από τις «Μπούρντες» ,τους σάκκους, στο ελαιοτριβείο της Ολύμπου που εδώ και 40 χρόνια, οπότε αντικατέστησε το παλαιότερο με τις μυλόπετρες, λειτουργεί ο Γεωργικός Συνεταιρισμός στο οποίο μας ξενάγησε ο μηχανικός Νίκος Αντ. Καρελλάς, Υπεύθυνος Λειτουργίας του, υπογραμμίζοντας τις πολλές δυνατότητές του και την αρκετά σύγχρονη τεχνολογία του καλύπτοντας τις ανάγκες τόσο των Ολυμπιτών όσο και των Διαφανιωτών. Ο Συνεταιρισμός αυτός αγκαλιάστηκε από όλους από την πρώτη στιγμή λειτουργίας του στις 9 Μαρτίου του 1947.
Η γιορτή θα κλείσει με την προσφορά από κάθε ιδιοκτήτη του παραδοσιακού «λα(δ)όψωμου», που δεν είναι τίποτε άλλο από μια φέτα παραδοσιακού ψωμιού βουτηγμένη στην πρώτη ποσότητα λαδιού που βγαίνει από το ελαιοτριβείο.Παλιότερα γινόταν ένα μικρό πανηγύρι με προσφορές ακόμη και φαγητών.
Η πληρωμή γίνεται είτε σε χρήματα είτε σε ανάλογη ποσότητα λαδιού, που πουλά κατόπιν ο Συνεταιρισμός σε όσους δεν διαθέτουν ελαιόδεντρα, σε πάρα πολύ χαμηλή τιμή, που σχεδόν δεν ξεπερνά τα 2,5 ευρώ, ενώ όσοι επιθυμούν, αφήνουν και λάδι σε ένα βαρέλι που έχει ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Ολύμπου για τις ετήσιες ανάγκες της Ενορίας.