Δαυίδ Σαλτιέλ: Δεν ξεχνάμε τους Κώους Εβραίους μάρτυρες του Ολοκαυτώματος

Παρουσία του προέδρου του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδας, Δαυίδ Σαλτιέλ, αλλά και απογόνων των Εβραίων της Κω και της  Ρόδου που εξοντώθηκαν από τους Ναζί στο Ολοκαύτωμα, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 25 Ιουλίου επιμνημόσυνη δέηση στο Εβραϊκό Νεκροταφείο της Κω και στη συνέχεια εκδήλωση αφιερωμένη στην ημέρα μνήμης των Κώων Ελλήνων Εβραίων.

“Να διατηρήσουμε τη μνήμη τους και να κάνουμε πράξη ότι το πέρασμά τους από την Κω δεν θα ξεχαστεί”, τόνισε ο πρόεδρος του ισραηλιτικού συμβουλίου.

Στη σύλληψη, τον εκπατρισμό  και την εξόντωση των Εβραίων της Κω αναφέρθηκε ο ιστορικός και δικηγόρος, Βασίλειος Χατζηβασιλείου.

Το άνοιγμα της Συναγωγής από τον Σεπτέμβριο για την τέλεση γάμων Εβραίων και τελετών από όλες τις χώρες, ανακοίνωσε ο Αντιπρόεδρος της Διαχειριστικής Επιτροπής της Ι.Κ. Ρόδου Δανιήλ Μπεναρδούτ.

Η εκδήλωση μνήμης ολοκληρώθηκε με την απόδοση ωδής από τη σοπράνο Μαριάντζελα  Χατζησταματίου.

Οι Εβραίοι της Κω

Το απόγευμα της Τρίτης 25 Ιουλίου του 1944 οι 120 Εβραίοι της Κω μεταφέρθηκαν με συνοδεία στρατιωτικής φρουράς από το δικαστήριο στο λιμάνι και «στοιβάχτηκαν» σ’ ένα φορτηγό πλοίο που κατευθύνθηκε προς τη Σάμο, όπου υπήρχαν κι άλλα πλοία με Εβραίους της Ρόδου. Στη συνέχεια προωθήθηκαν όλοι μαζί στον Πειραιά και από εκεί συνέχισαν σιδηροδρομικώς το ταξίδι τους προς τους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς. Κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος χάθηκαν όλα τα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Κω. Μόνο ένα άτομο επέζησε του Ολοκαυτώματος και επέστρεψε στο νησί.

Ας σημειωθεί, ότι η αποστολή των Εβραίων της Ρόδου και της Κω ήταν από τις τελευταίες που έφταναν στον τόπο του μαρτυρίου. Ένα μήνα αργότερα έφευγε από την Κω ο Γερμανός στρατιωτικός Διοικητής Ρουφ. Τον αναπλήρωσε ο Ταγματάρχης Χάινεμαϊαρ, ο οποίος παρέδωσε το νησί στον Ιερό Λόχο και στους Άγγλους Συμμάχους την 8^η Μαΐου του 1945.