Μνημόσυνο υπέρ Εθνοϊερομαρτύρων Κληρικών της Ιεράς Μητρόπολης Μαρωνείας & Κομοτηνής

Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των Εθνοϊερομαρτύρων Κληρικών της Ιεράς Μητρόπολης Μαρωνείας και Κομοτηνής που φονεύθηκαν κατά τη βουλγαρική κατοχή (1941 – 1944), και των οποίων ο ηρωικός βίος τιμάται διά του μνημείου που βρίσκεται στον αύλειο χώρο του Ιερού Ναού της του Θεού Σοφίας Κομοτηνής, όπισθεν του Ιερού Βήματος, θα τελέσει και φέτος ο οικείος Μητροπολίτης, κ.κ. Παντελεήμων την Κυριακή 27-10-2024 μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας (το μνημεῖο ανεγέρθηκε επί ημερών Κυρού Τιμοθέου, αρχικώς στὴν πλατεῖα Αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Κομοτηνής, το 1966, και τὸ 1971, ὕστερα ἀπὸ ἀπαίτηση τῆς ἀρχαιολογικῆς ὑπηρεσίας, μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση).

Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1941 οἱ Γερμανοὶ παραχώρησαν τὴν διοίκηση καὶ τῆς δυτικῆς Θράκης στούς ἐθνικιστὲς Βούλγαρους καὶ ἀπὸ τότε ἄρχισε γιά μία ἄκομα φορὰ ἓνας ἀνηλεὴς διωγμὸς ἐναντίον τοῦ κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ, διότι δέν ἀσπάζονταν τὸν Βουλγαρισμὸ καὶ δέν προχωροῦσαν στήν μέχρι τότε σχισματικὴ ἐθνοφυλετικὴ Ἐκκλησία τῆς Βουλγαρίας. Λυπηρὸ γεγονὸς, διότι οἱ διῶκτες ἦταν Ὀρθόδοξοι.

Ο κ.κ. Παντελεήμων, υπογραμμίζοντας “τη συμβολή του Ιερού Κλήρου στη διάσωση των παραδόσεων της Πίστεως και της Πατρίδος μας μέχρι θανάτου”, εξυμνεί “την αυτοθυσία των σφαγιασθέντων κληρικών”, και διαμηνύει οτι “πρέπει να αποτελεί για τους νεότερους παράδειγμα προς μίμηση σε εποχές αμφισβήτησης αξιών και ιδεωδών”.

Λίγα λόγια για τον κάθε έναν:

Ιερεὺς Θεόδωρος Παπαδόπουλος
Γεννήθηκε τὸ 1880 στό χωριὸ Μοσχονιὰ τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης. Χειροτονήθηκε ἱερέας τὸ 1910 στήν Κωνσταντινούπολη. Μετὰ τή Μικρασιατικὴ καταστροφή καὶ τὴν ἀνταλλαγή, ἦρθε στή Ροδόπη. Τὸ 1926 διορίστηκε ἐφημέριος στην Αἴγειρο. Ζοῦσε μὲ φόβο Θεοῦ. Ἡ πραότητα, τὸ φίλεργον καὶ φιλανθρωπία του, εἶχαν κερδίσει τίς ψυχὲς τοῦ ποιμνίου του. Τὸ 1941 ἀμέσως μετὰ τὴν ἂφιξη τῶν Βουλγάρων, στρατιωτικὸ ἀπόσπασμα πῆγε στό σπίτι του καὶ ἀναζητοῦσε ὅπλα, καὶ παρ’ όλο που ἦταν κλινήρης, τὸν βασάνισαν. Στίς 22 Ἰουνίου τοῦ 1941 παρέδωσε τὴν ψυχὴ του εἰς Κύριον, σὲ ἡλικία 64 ἐτῶν. Ἐτάφη στόν προαύλιο χῶρο τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου Αἰγείρου.

Ιερεὺς Δημήτριος Καβάζης
Γεννήθηκε στήν Κεσσάνη τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης τὸ 1890. Μετὰ τὴν ἀνταλλαγὴ ἐγκαταστάθηκε στό χωριὸ Κρωβύλη τοῦ Νόμου Ροδόπης ὅπου νυμφεύθηκε. Τὸ 1931 χειροτονήθηκε ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Μαρωνείας Ἄνθιμο καὶ διορίστηκε ἐφημέριος στήν Κρωβύλη. Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1941 οἱ Βούλγαροι πῆραν τὰ κλειδιά τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ ἀπαγόρευσαν νά λειτουργεῖ. Ἀργότερα τοῦ ἐπέτρεψαν νά ἱερουργεί σέ τρία χωριά: Κρωβύλη, Ἀετοκορυφή καὶ Μαρώνεια. Ὡς κυρίαρχοι ἤθελαν νά τὸν πείσουν νά λάβει βουλγαρικὴ ὑπηκοότητα καὶ νά προσχωρήσει στήν σχισματικὴ Ἐκκλησία-ἐξαρχία. Ὁ π. Δημήτριος ὃμως ἦταν ἀνυποχώρητος καὶ στέρεος στήν πίστη καὶ στὴν πατρίδα του. Οἱ Βούλγαροι τοῦ ζήτησαν νά παραδώσει τὰ ὅπλα που ἔκρυβε. Γνώρισε ὅλη τὴν βαρβαρότητά τους. Ἀφοῦ τὸν ἔριξαν στό ἔδαφος καὶ τὸν τσαλαπατοῦσαν στό στῆθος, ἔφτασαν στό σημεῖο νά πεταλώσουν τὰ πέλματά του! Ὑπέφερε τόσο πολύ. που σχεδὸν σερνόταν γιά νά ἐκτελέσει τὰ καθήκοντά του. Στίς 20 Ἀπριλίου τοῦ 1944, πρό τοῦ Ἑσπερινοῦ, οἱ Βούλγαροι μπῆκαν στήν Ἐκκλησία, τὸν ἅρπαξαν καὶ τὸν ἔσυραν στό βουνό. Τὸν βασάνισαν ἀπάνθρωπα, καὶ ζωντανὸ ἄκομα, τὸν ἔριξαν σὲ ἕναν λάκκο στή θέση Τσακὰλ Μπαϊρ Ἰσμάρου καὶ τὸν λιθοβόλησαν. Στίς 29 Ἀπριλίου 1944 παρέδωσε τὴν ψυχὴ του εἰς Κύριον. Ἐτάφη στό προαύλιο τοῦ Ναοῦ τῆς Κρωβύλης.

Ιερεύς Βαγιάννης Ἐμμανουηλίδης
Γεννήθηκε στό χωριὸ Γραβούνα τῆς Κισσάνης τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης τὸ 1872. Γιά 42 ἔτη ὑπηρέτησε τὸ ἱερὸ θυσιαστήριο, 20 ἔτη σὲ διάφορες ἐνορίες τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης, καὶ μετὰ τὴν ἀνταλλαγή, τὰ ἑπόμενα 22 ἔτη, στόν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Γεωργίου Συκορράχης. Καθ΄ ὅλη τή διάρκεια τῆς βουλγαρικῆς κατοχῆς συνελήφθη καὶ βασανίστηκε πολλὲς φορές. Παρὰ τὸ προχωρημένο τῆς ἡλικίας του παρέμεινε σταθερὸς στό καθῆκον του. Τὸ 1943 συνέλαβαν τὰ παιδιὰ του γιά νά κάμψουν τὸ ἠθικὸ του, ἀλλὰ ἐκεῖνος παρέμεινε σταθερὸς, μὲ ἀποτέλεσμα νά τὸν συλλάβουν καὶ νά τὸν κακοποιήσουν βάναυσα. Ἀπεβίωσε στίς 25 Ἰουνίου 1944. Ἐτάφη στό κοιμητήριο τῆς Συκορράχης, καὶ μετὰ τὴν ἀποχωρήση τῶν Βουλγάρων ἀπὸ τή Δυτική Θράκη, τὰ ὀστᾶ τοῦ μετενταφιάστηκαν στό προαύλιο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Συκορράχης.

Ιερεὺς Γεώργιος Βουλγαράκης
Γεννήθηκε στά Μάλγαρα τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης, ἔλαβε μέρος στή Μικρασιατικὴ Εκστρατεία καὶ παρασημοφορήθηκε «ἐπ΄ἀνδραγαθίᾳ» καὶ προήχθη στόν βαθμὸ τοῦ λοχία. Μετὰ τὴν ἀνταλλαγὴ ἐγκαταστάθηκε στό χωριὸ τῆς Νέας Ἀδριανῆς. Ἀσχολήθηκε μὲ τή γεωργία, τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τοὺς βίους τῶν Ἁγίων. Μαρτυρεῖται πως εἶχε ὡραία καὶ μελωδικὴ φωνὴ καὶ ἔψαλε μὲ πίστη καὶ ἁπλότητα. Τὸ 1939 χειροτονήθηκε διάκονος καὶ τὸ 1940 πρεσβύτερος. Απὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ἔγινε στόχος τῆς βαρβαρότητας τῶν Βουλγάρων. Ἀρχικὰ κατηγορήθηκε γιά παράνομη κατοχὴ ὅπλων (συνήθης καί κοινὴ κατηγορία γιά ὅλους…). Στό κοινοτικὸ κατάστημα Νέου Σιδηροχωρίου τὸν χλεύασαν, τὸν βασάνισαν, καὶ τὸν ἄφησαν ἐλεύθερο μὲ τὸ στόμα γεμάτο μώλωπες καὶ πληγές. Τὰ βάσανά του συνεχίστηκαν στό χωριὸ Κόσμιο καὶ ἔμεινε κλινήρης γιά δύο μῆνες. Ἐπιπλέον ἀπαιτοῦσαν νά μάθει τή βουλγαρικὴ γλώσσα γιά νά τελεῖ τή Θεία Λειτουργία. Μὲ γενναῖο φρόνημα ἀρνήθηκε καὶ τότε τὸν ἔκριναν ἄξιο θανάτου, τὸν χτύπησαν ἀλύπητα καὶ τὸν ἐγκατέλειψαν ἡμιθανῆ. Ὀκτὼ ἡμέρες ἦταν ἐτοιμοθάνατος. «Μὴ λυπεῖσθε. Οἱ Βούλγαροι θὰ φύγουν γρήγορα», ἦταν τὰ τελευταῖα λόγια του πρὶν παραδώσει τὸ πνεῦμα του στόν Κύριο που τόσο ἀγάπησε καὶ ὑπηρέτησε ἕως τέλους. Ἀπεβίωσε στίς 13 Νοεμβρίου 1944 καὶ ἐτάφη στό προαύλιο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Νέου Σιδηροχωρίου. Τὰ λόγια του βγήκαν ἀληθινά, μὰ τὰ Ἐλευθέρια τῆς πατρίδας του ἐκεῖνος τὰ ἑόρτασε στούς οὐρανοὺς μαζὶ μὲ τοὺς τόσους καὶ τόσους άλλους ἐθνομάρτυρες γνωστοὺς καὶ ἀγνώστους.

Εἶναι πολλὰ τὰ θύματα που δολοφονήθηκαν ἐκείνη τή ζοφερὴ περίοδο. Μάλιστα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ.κ. Παντελεήμων στόν προαύλιο χῶρο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίας Βαρβάρας Κομοτηνῆς ἀνήγειρε μνημεῖο γιά ὅλους τοὺς «ἀδίκῳ θανάτῳ τελειωθέντας καὶ σφαγιασθέντας κληρικούς τε καὶ λαϊκούς ὑπὸ τῶν κατακτητῶν», όπου κάθε Δ΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶντελεῖται ἱερὸ Μνημόσυνο.