Ημέρα μνήμης για τη Σκαμνιά Ελασσόνας – Σαν σήμερα οι Ναζί έκαψαν το χωριό

Οι Σκαμνιώτες δεν ξεχνούν την 20η Απριλίου 1943, ημέρα κατά την οποία το παλιό χωριό, στον Όλυμπο, κάηκε ολοσχερώς από τους χιτλερικούς Ναζί φασίστες Γερμανούς κατακτητές, ως αντίποινα για την αντιστασιακή δράση των κατοίκων του, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Ελασσόνας.

Το χωριό βρισκόταν μακριά από τα κέντρα της περιοχής -Λάρισα και Ελασσόνα- όπου βρίσκονταν οι Γερμανοί κατακτητές, οπότε ήταν δύσκολη η πρόσβαση σε αυτό και προσφερόταν ως καταφύγιο των αντιστασιακών οργανώσεων του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα (1941-1944), του ΕΑΜ. Στις 5 Μαρτίου του 1943 η Σκαμνιά βομβαρδίστηκε από τα Γερμανικά αεροπλάνα, και στη συνέχεια, στις 20 Απριλίου του 1943, πυρπολήθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς, σε ένα ολοκαύτωμα όπως και τόσα άλλα ολοκαυτώματα χωριών από τους Ναζί κατακτητές στην Ελλάδα. Στη Σκαμνιά, από τις 167 οικοδομές σπιτιών, οι 164, δηλαδή το 98%, καταστράφηκαν ολοσχερώς.

Γράφει ο αείμνηστος Σκαμνιώτης δάσκαλος της εποχής Δημήτριος Ζ. Μουγδής: «Τό πρωί τῆς 18ης Ἀπριλίου 1943 ἡμέρα Κυριακή τῶν Βαΐων ἐφάνη ἐρχόμενος μακρόθεν ὁ Γερμανικός στρατός ὁ ὁποίος μόλις ἔφθασε στὴν Ὀλυμπιάδα ἐσταμάτησε, ἔστησε τά πυροβόλα καί ἔβαζε συνεχῶς ἐπί μίαν περίπου ὥραν στά ἐπισημασμένα ὑψώματα τῆς Κρυόβρυσης καί κατόπιν, ἀφού ἐσίγησαν τά πυροβόλα ξεκίνησαν οἱ φάλαγγες τοῦ πεζικοῦ οἱ ὁποίες προχωρώντας ἔφθασαν στήν Κρυόβρυση (…) Μία, πεντακοσίων περίπου ἀνδρῶν κατευθύνθη στή Σκαμνιά (…) Μετά τήν δύσιν τοῦ ἡλίου ἤρχισαν νά βάζουν μέ τούς ὅλμους γύρω ἀπ’ τό χωριό (…) Τήν μεθεπομένην ἐβγήκε στόν Ὄλυμπο μιά δύναμη ἐκ πεντήκοντα περίπου ἀνδρών καί ἐμάζεψε περί τίς τρεῖς χιλιάδες γιδοπρόβατα. Ἀπό τίς Μαγούλες φαίνονταν οἱ καπνοί πού ἔβγαιναν ἀπό τά χωριά πού καίονταν. Στή Σκαμνιά ἀφού κατέσκαψαν τούς σταύλους, ἀχυρώνες καί τούς κήπους ἀπό κάθε σπίτι καί ἀφού ἔκοψαν καί ὅλα σχεδόν τά ἀνθισμένα καρποφόρα δέντρα, τελευταία ἐβγήκαν, ἔκαψαν τά καταφύγια μέ ὅλα τά ὑπάρχοντα καί κατόπιν ἐπεδόθησαν στό κάψιμο τῶν σπιτιῶν.(…)
Οἱ Γερμανοί ἔμειναν στή Σκαμνιά ὀκτώ ἡμέρες. Στό διάστημα αὐτό δέν ἄφησαν τίποτε ὄρθιο. Τό καινούργιο σχολεῖο τό ἀνετείναξαν μέ δυναμῖτες, τίς ἐκκλησίες Ἁγίου Ἀθανασίου, Ἁγ. Παρασκευῆς καί Παναγίας τίς ἔκαψαν, ἄφησαν μόνον τή μεγάλη ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Τριάδος. Μετά τήν καταστροφήν ἔφυγαν πρός Κρυόβρυση, καί ἀπ’ ἐκεί στό Σπαρμό (…) Οἱ ἄνδρες κατέβηκαν ἀπ’ τόν Ὄλυμπο καί τί νά ἰδούν. Ὁλόκληρο τό χωριό ὑπέστην τελείαν καταστροφήν». (Απόσπασμα από το ανέκδοτο βιβλίο για τη Σκαμνιά)

Αυτή την ημέρα της μνήμης, με πρωτοβουλία του Συλλόγου των Απανταχού Σκαμνιωτών «Ο ΟΛΥΜΠΟΣ», τελείται στο σημερινό χωριό επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των ανθρώπων αλλά και του παλιού κόσμου που χάθηκαν. Στις ιδιαίτερες σημερινές συνθήκες της αποστασιοποίησης αυτό δεν καθίσταται δυνατό. “Με τη δύναμη της τεχνολογίας τελούμε ένα διαδικτυακό συλλογικό μνημόσυνο οι απανταχού Σκαμνιώτες, σεβόμενοι τη μαρτυρική ιστορία του τόπου μας και ταυτόχρονα διατρανώνοντας το μήνυμα ότι μπορεί οι εστίες να χάθηκαν, η ιστορία δεν χάνεται. Προπαντός διατρανώνουμε την πεποίθησή μας ότι όσο διατηρούνται στη μνήμη μας τα δραματικά γεγονότα της ιστορίας, δημιουργούμε ανάχωμα απέναντι στα φαινόμενα του ναζισμού και του φασισμού και προασπίζουμε τα αγαθά της ζωής, της ελευθερίας και της ειρήνης.”