Κομοτηνή: Η λαγάνα του «ξένου»

«Το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας» έτσι λέγεται ο πίνακας που ζωγράφισε το 1950 ο Σπύρος Βασιλείου: Πάνω σε ένα τραπεζάκι καφενείου βρίσκονται οι ελιές, ο χαλβάς, ο ταραμάς, τα κρεμμυδάκια, το μαρούλι, η λαγάνα.

Η παράδοση θέλει οι νοστιμιές της Καθαρής Δευτέρας να συνδυάζονται πάντα από μοσχομυριστές, καλοψημένες λαγάνες. Η λαγάνα είναι ο άζυμος άρτος, ο οποίος ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να παρασκευάζεται με παραδοσιακό τρόπο στην Ελλάδα. Το όνομα της δε προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό «λάγανον», μια πλακωτή ζύμη που παρασκευάζεται από αλεύρι και νερό. Μπορεί όλα τριγύρω να αλλάζουν, όμως, όπως δεν υπάρχει Μάρτης, χωρίς Σαρακοστή, έτσι δεν υπάρχει Καθαρά Δευτέρα, χωρίς λαγάνες. Οι φούρνοι σήμερα στην Κομοτηνή είναι γεμάτοι από αυτό το ξεχωριστό είδος ψωμιού, αν και πολλές νοικοκυρές παρασκευάζουν και ψήνουν μόνες τους…

Όταν το 1992 έφτανε στην Ελλάδα με την οικογένεια του, μετανάστης από τον Αρμενία, δεν γνώριζε κανέναν. Σήμερα, 25 χρόνια μετά ο Άρης Κιλιγκαρίδης προσφέρει καθημερινά το «ψωμί του ξένου», μπαίνοντας στο τραπέζι των Κομοτηναίων, όπως και οι άλλοι συνάδελφοί του, οι Αρτοποιοί της Ροδόπης.

Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, Καθαρά Δευτέρα, έχει να το υπερηφανεύεται για τις μεγαλύτερες λαγάνες που προσφέρει. Λαγάνα 1,20 Χ 60 εκατοστά με τη συνταγή να αποτελεί κρυφό μυστικό και κύριο συστατικό, όπως λέει, την αγάπη για τον συνάνθρωπο!

«Για μας είναι μια ξεχωριστή μέρα. Θέλουμε να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι. Να τους αρέσει αυτό που θα φάνε » δηλώνει ο ποντιακής καταγωγής αρτοποιός της Κομοτηνής και σπεύδει να σημειώσει ότι κάθε φορά που βλέπει τις λαγάνες του να τις μοιράζονται στο ίδιο τραπέζι ή στην ίδια παρέα αυτοί που τις αγόρασαν με τους ανθρώπους που αγαπάνε εκείνος νιώθει πολύ ευτυχισμένος. Μπορεί η κούραση να βαραίνει τις πλάτες του, μπορεί η αϋπνία να κλείνει τα μάτια του, η λαγάνα, όμως, προσφέρεται από τα χέρια του με αγάπη έτσι όπως αρμόζει στον άζυμο άρτο της ταπεινότητας.