Σημαντική ανακάλυψη ερευνητών του ΙΤΕ ανοίγει νέους δρόμους για την αντιμετώπιση σοβαρών νοσημάτων

Νέους δρόμους για την πρόληψη και την θεραπεία νοσημάτων που σχετίζονται με την χρόνια φλεγμονή αναμένεται να ανοίξουν μετά από την πρόσφατη επιστημονική ανακάλυψη ερευνητών του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας, που δημοσιεύθηκε χθες στο έγκριτο περιοδικό Nature Communications. Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιώργο Γαρίνη, συνέδεσε, για πρώτη φορά, τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης βλαβών με μεταβολικές παθήσεις στον άνθρωπο και εντόπισε ένα μηχανισμό απορρόφησης γλυκόζης και πρόκλησης χρόνιας φλεγμονής στο σώμα, η οποία σχετίζεται με πλήθος παθήσεων.

Μάλιστα, μιλώντας στην ΕΡΤ Ηρακλείου ο καθηγητής Γιώργος Γαρίνης ανέφερε πως και ο ίδιος έμεινε έκπληκτος όταν διαπίστωσε εργαστηριακά την μεγάλη ταχύτητα με την οποία η απορρόφηση της γλυκόζης προκαλεί φλεγμονή. Τα αποτελέσματα της έρευνας κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικά για την μελλοντική πρώιμη διάγνωση, πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών όπως ο καρκίνος, αλλά και νευροεκφυλιστικές νόσους, για την πρόκληση των οποίων ευθύνεται η χρόνια φλεγμονή. Για την συνέχιση της έρευνας πρόσφατα ο κ. Γαρίνης εξασφάλισε χρηματοδότηση από το υψηλού κύρους πρόγραμμα για την Προώθηση της Καινοτομίας (Proof of Concept Grant) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC).

Οι βλάβες στο DNA συνδέονται άρρηκτα με τη γήρανση και την καρκινογένεση. Το DNA εκτίθεται αδιάκοπα σε γενοτοξικούς παράγοντες που προσβάλλουν την εύθραυστη δομή του, παρεμποδίζοντας τη λειτουργία κάθε κυττάρου. Για την επιδιόρθωση των βλαβών στο DNA, τα κύτταρα ενεργοποιούν μια σειρά επιδιορθωτικών μηχανισμών που έχουν την ικανότητα να το επαναφέρουν στην αρχική του μορφή. Οι ασθενείς με μεταλλαγές σε γονίδια που εμπλέκονται σε επιδιορθωτικούς μηχανισμούς γερνούν πρόωρα ενώ εκδηλώνουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης καρκινογένεσης.  

Η πρόσφατη έρευνα από τις Δρ. Εύη Γουλιελμάκη και ΆνναΙωαννίδου μαζί με τον επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας καθηγητή Γιώργο Γαρίνη οδήγησε στην ανακάλυψη ότι οι βλάβες του DNA σε κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος όπως τα μακροφάγα, προκαλούν την έκκριση μικρών κυστιδίων που λέγονται εξωσώματα, τα οποία κυκλοφορούν στο αίμα και απορροφούνται από πλήθος άλλων κυττάρων, προκαλώντας την απορρόφηση γλυκόζης. Οι ερευνητές έδειξαν ότι η απορρόφηση γλυκόζης από τα κύτταρα προκαλεί χρόνια φλεγμονή, η οποία σχετίζεται με πλήθος παθήσεων στην τρίτη ηλικία.

Τα αποτελέσματα εξηγούν, για πρώτη φορά, πώς οι γενετικές βλάβες μπορούν να επιφέρουν δραματικές αλλαγές στον μεταβολισμό μας κατά τη γήρανση, ενώ εξηγούν ικανοποιητικά γιατί η συχνότητα παθήσεων που σχετίζονται με τη χρόνια φλεγμονή αυξάνει προοδευτικά με την πάροδο του χρόνου.  

Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής, εμπλέκουν για πρώτη φορά τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης βλαβών με μεταβολικές παθήσεις στον άνθρωπο και αναμένεται να ανοίξουν νέους δρόμους για την πρόληψη ή τη θεραπεία νοσημάτων που σχετίζονται με τη χρόνια φλεγμονή, ρίχνοντας φως στη διαδικασία της γήρανσης και σε μηχανισμούς καρκινογένεσης στον άνθρωπο. 

Στη συγκεκριμένη ερευνητική προσπάθεια συμμετείχαν επίσης η Δρ. Μαρία Τσεκρέκου, η Δρ. Καλλιόπη Στρατήγη. Η ΙωάνναΠουτακίδου, η Δρ. Κατερίνα Γκιρτζιμανάκη, ο καθηγητής Μιχάλης Αϊβαλιώτης, ο καθηγητής Κωσταντίνος Ευαγγέλου, ο Δρ. Παντελής Τοπάλης, η Dr. Janine Altmüller, ο καθηγητής Βασίλης Γοργούλης και η Δρ. Γεωργία Χατζηνικολάου.