Ηράκλειο: Αστικό πράσινο ή αλλιώς τα δέντρα που πληγώναμε – Ποια τα αίτια της χθεσινής πτώσης της λεύκας

Το δέντρο που πληγώναμε θα μπορούσε, εκτός από τίτλος της γνωστής ταινίας του Δήμου Αβδελιώδη, να είναι και η συνοπτική περιγραφη όχι μόνο της λεύκας που έπεσε χθες στο κέντρο του Ηρακλείου, αλλά και πολλών ακόμη – αν όχι όλων – δέντρων που πασχίζουν να επιβιώσουν σε ένα ασφυκτικό αστικό κλοιό από τσιμέντο και άσφαλτο υπό την επίβλεψη μιας υποστελεχωμένης και απαρχαιωμένης – λειτουργικά – υπηρεσίας Πρασίνου.

Όχι μόνο είχε ελεγχθεί από την υπηρεσία Πρασίνου του δήμου Ηρακλείου, αλλά είχε κριθεί και υγιής και ασφαλής η λεύκα που από θαύμα δεν έστειλε στο νοσοκομείο τον ηλικιωμένο που έτυχε να περνά την στιγμή της πτώσης από το σημείο. Και, όμως, το δέντρο αυτό έπεσε χθες δείχνοντας το ταλαιπωρημένο ριζικό του σύστημα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του δήμου Ηρακλείου, στις ρίζες του, μετά την πτώση, φάνηκε σήψη. Όμως, αυτή η ελαφρά σήψη στις λεύκες είναι αναμενόμενη και δεν είναι αιτία ανησυχίας, όπως στην περίπτωση των πεύκων, διευκρινίζει ο καθηγητής στο Τμήμα Γεωπονίας και κοσμήτορας στη Σχολή Γεωπονικών Επιστημών του ΕΛΜΕΠΑ Παναγιώτης Νεκτάριος. Ο ίδιος, όπως και η γενική γραμματέας του δήμου Ηρακλείου, γεωπόνος, Ευγενία Στυλιανού, αλλά και η συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης βρέθηκαν στο σημείο όπου έπεσε η λεύκα και πραγματοποίησαν αυτοψία. Σύμφωνα με τον κ. Νεκτάριο, επρόκειτο για ένα δέντρο ύψους 10 μέτρων, με κορμό διαμέτρου περίπου 60 εκατοστά και με χώρο φύτευσης όσο μία πλάκα 60×60. “Αυτός ο χώρος δεν είναι αρκετός ούτε για τριανταφυλλιά” επισημαίνει στο ertnews ο ίδιος. Η ανεπάρκεια του χώρου φύτευσης, με την τάφρο από τη μία πλευρά και τον δρόμο από την άλλη, δεν επέτρεψαν στο δέντρο να αναπτύξει κανονικά το ριζικό του σύστημα, με αποτέλεσμα να καταλήξει με συστροφικές ρίζες, ανίκανες να το κρατήσουν όρθιο στο πέρασμα των ετών. ” Ο κορμός του δέντρου είχε αγκαλιάσει το τσιμέντο” προσθέτει, μιλώντας στο ertnews η συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης Μαρία Κοζυράκη.

Και αν η αιτία πτώσης το δέντρου, μετά τη σημερινή αυτοψία, είναι περισσότερο ξεκάθαρη, ερωτηματικά προκύπτουν αναφορικά με τα επιστημονικά κριτήρια της κοπής και απομάκρυνσης σήμερα το πρωί μιας άλλης λεύκας, στο ίδιο σημείο. Η αναγκαιότητα της κοπής του δέντρου αμφισβητείται από τον κ. Νεκτάριο, παρότι, ερωτηθείσα η κ. Στυλιανού απαντά πως το δέντρο ήταν ξερό και αν και δεν εγκυμονούσε κινδύνους για τους πολίτες, καθώς ήταν εντός της τάφρου, απομακρύνθηκε με την ευκαιρία της παρουσίας του συνεργείου του δήμου σήμερα στο σημείο. “Υπήρχε οδηγία για την απομάκρυνσή του από την υπηρεσία Πρασίνου, όχι όμως άμεσης προτεραιότητας” διευκρινίζει η γενική γραμματέας του δήμου Ηρακλείου.

Στο μεταξύ, η πληγωμένη εικόνα της λεύκης που έπεσε χθες, τραυματίζοντας ελαφρά 71 ετών περαστικό, περιγράφει την ιστορία πολλών ακόμη δέντρων της πόλης, αλλά και τα κακώς κείμενα στη διαχείριση διαχρονικά του αστικού πρασίνου. Φυτεύτηκαν χωρίς μελέτη και στη συνέχεια το ριζικό τους σύστημα περιορίστηκε από τα έργα που ακολούθησαν για την κατασκευή πεζοδρομίων κ.α. Και φτάσαμε στο σημείο, όπως τονίζει η κ. Κοζυράκη, να έχουμε κακοποιημένα δέντρα. “Κανένα αστικό δέντρο δεν έχει ρίζες” λέει η ίδια, καθώς τα κάθε λογής δημόσια ή ιδιωτικά έργα που έπονται της φύτευσης δεν τα λαμβάνουν ουσιαστικά υπόψιν, τραυματίζοντάς τα και αφαιρώντας τους τον ζωτικό τους χώρο.

Όπως υπογραμμίζει η ίδια, η εγκατάσταση νέας βλάστησης και η συντήρηση της υπάρχουσας θα πρέπει να γίνεται βάσει προδιαγραφών. Επίσης, η επιτήρηση και διαχείριση του πρασίνου θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί. “Έχει αποδειχθεί ότι δε μπορούμε να περιοριζόμαστε στον μακροσκοπικό έλεγχο” προσθέτει, τονίζοντας την ανάγκη άμεσης εξασφάλισης του αναγκαίου εξοπλισμού ελέγχου των κορμών και του ριζικού συστήματος σε βάθος. “Αναρωτιόμαστε μεταξύ μας ποιο θα είναι το επόμενο δέντρο που θα πέσει” αναφέρει χαρακτηριστικά, θέλοντας να τονίσει τον ανεπαρκή και απαρχαιωμένο τρόπο διαχείρισης του πρασίνου στο Ηράκλειο.

Σημειώνει δε πως κατά την τελευταία συνεδρίαση της διεπιστημονικής επιτροπής που είχε αναλάβει τον έλεγχο και την τεκμηρίωση των επικίνδυνων δέντρων, προκειμένου να εισηγηθεί για το μέλλον τους στο δήμο Ηρακλείου, διαπιστώθηκε ότι τα μισά από τα 38 δέντρα που εξετάστηκαν κρίθηκε ότι θα πρέπει να κοπούν. Πρόκειται για 19 δέντρα, κυρίως πεύκα, στον Μασταμπά, τη λεωφόρο Δημοκρατίας και την Όαση, για τα οποία υπάρχουν πρωτόκολλα επικινδυνότητας. Για τα υπόλοιπα, προβλέπεται η επίβλεψή τους από την υπηρεσία Πρασίνου και για ορισμένα εξ’ αυτών συγκεκριμένα διαχειριστικά μέτρα. Η εισήγηση θα υποβληθεί το αμέσως επόμενο διάστημα στο δήμο, προκειμένου να τεθεί προς έγκριση στο δημοτικό συμβούλιο.

Η ανακοίνωση του δήμου Ηρακλείου

Με αφορμή την χθεσινή πτώση της λεύκας στη λεωφόρο Ικάρου, ο δήμος Ηρακλείου με ανακοίνωσή του επισημαίνει πως η υπηρεσία Πρασίνου παρακολουθεί και τα συγκεκριμένα δέντρα (λεύκες) και η διαχείρισή τους εστιάζεται στα κλαδέματα και στον περιορισμό της κόμης και του ύψους τους, με προτεραιότητα σε εκείνα που έχουν εμφανώς εξωτερικά ενδείξεις σήψης.

“Όπου, κατά την διάρκεια των παραπάνω εργασιών, διαπιστώνεται ότι υπάρχει εσωτερική σήψη το δέντρο αφαιρείται. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις το δέντρο αφήνεται για να βλαστήσει εκ νέου.
Τον περασμένο χρόνο έγιναν επεμβάσεις σε περίπου 70 λευκές με βάση την προτεραιοποίηση που αναφέραμε και ο προγραμματισμός της Υπηρεσίας προβλέπει έλεγχο και στις υπόλοιπες. Το δέντρο στην λεωφόρο Ικάρου εξωτερικά δεν είχε ένδειξη επισφάλειας και η κόμη του ήταν πλούσια και υγιής. Μετά την πτώση φάνηκε σήψη στο ριζικό του σύστημα, κάτι που δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθεί εκ των προτέρων δίχως εξειδικευμένο εξοπλισμό, τον οποίο υπενθυμίζουμε ότι στο σύνολό του δεν διαθέτει κάποιος φορέας στην Ελλάδα” αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.

Ο Δήμος Ηρακλείου ετοιμάζει προγραμματική σύμβαση με το ΕΛΜΕΠΑ, το οποίο θα αναλάβει τον έλεγχο όλων των δέντρων στην επικράτεια του Δήμου και την κατάρτιση «δενδρολογίου». Στο πλαίσιο της σύμβασης η οποία αναμένεται να προχωρήσει τους πρώτους μήνες του 2023 προβλέπεται και η προμήθεια των απαραίτητων οργάνων.