Επιτυχία ερευνητή του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών

Ο Γιάννης Σπυρόπουλος, ερευνητής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ, επελέγη για χρηματοδότηση από το ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης ERC Starting Grant 2019.

Το πρόγραμμα του Γιάννη Σπυρόπουλου, με τίτλο: «Οι Γενίτσαροι στα Οθωμανικά λιμάνια-πόλεις: μουσουλμανικά οικονομικά και πολιτικά δίκτυα στην πρώιμη νεότερη Μεσόγειο», φιλοδοξεί να δημιουργήσει έναν καινοτόμο συνδυασμό στρατιωτικής, κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ιστορίας, που έχει ως σκοπό να αλλάξει την τρέχουσα αντίληψή μας για την πρώιμη νεότερη Μεσόγειο και τον ρόλο του Ισλάμ σε αυτή. Το πρόγραμμα θα διερευνήσει τον οικονομικό και κοινωνικοπολιτικό ρόλο των γενιτσάρων τον 18ο και τον 19ο αιώνα μέσω της εξέτασής τους ως διασυνδεδεμένων δικτύων στην Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς μεγάλων λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας και του Δούναβη.
Το έργο φιλοδοξεί να προσφέρει μια ριζικά νέα ιστορική ανάλυση σε σχέση, αφενός με τον ρόλο των μουσουλμάνων στην οθωμανική και την ευρύτερη εμπορική οικονομία της Μεσογείου -έναν ρόλο που η βιβλιογραφία σε μεγάλο βαθμό αγνοεί – και αφετέρου, σε σχέση με τις διαδικασίες που οδηγούσαν στη δημιουργία διασπορών και στη μεταφορά ανθρώπων και ιδεών μεταξύ διαφόρων μουσουλμανικών κοινοτήτων στην περιοχή.
Σύμφωνα με την οπτική του προγράμματος, κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου, το σώμα των γενιτσάρων αποτελούσε μία από τις κύριες οδούς για τη συμμετοχή διαφόρων μουσουλμανικών κοινωνικών στρωμάτων της οθωμανικής περιφέρειας, στην αναπτυσσόμενη πιστωτική αγορά και την εμπορική ζωή της αυτοκρατορίας, καθώς και μέσο για τη συμμετοχή τους στην τοπική και αυτοκρατορική πολιτική σκηνή. Η γενιτσαρική οργάνωση είχε εξελιχθεί σε μια πλατφόρμα ανταλλαγής ανθρώπων, αγαθών και ιδεών μεταξύ διαφόρων επαρχιών που κάλυπταν μια τεράστια γεωγραφική περιοχή. Εντός του μεσογειακού πλαισίου, η θεώρηση αυτή μάς επιτρέπει να κοιτάξουμε πέρα από τις πληροφορίες που παρέχονται από δυτικές πηγές και να επαναπροσδιορίσουμε δραστικά τον κοινωνικοπολιτικό και οικονομικό ρόλο των μουσουλμάνων στην περιοχή, μια προσέγγιση της οποίας η σύγχρονη ιστορική ανάλυση σε μεγάλο βαθμό στερείται.
Για τη διερεύνηση των θεμάτων αυτών, το πρόγραμμα εξετάζει συγκριτικά ένα μεγάλο αριθμό πόλεων- λιμανιών στη Βόρεια Αφρική, στην Αίγυπτο, στο Αιγαίο, στην Αδριατική, στο Δούναβη και στη Μαύρη Θάλασσα. Η ερευνητική ομάδα, η οποία αποτελείται από το Γιάννη Σπυρόπουλο, υπεύθυνο προγράμματος, τρία συνεργαζόμενα μέλη ΔΕΠ πανεπιστημίων στην Ελλάδα και την Τουρκία, πέντε μεταδιδακτορικούς υποτρόφους και δυο υποψήφιους διδάκτορες, θα μελετήσει αδημοσίευτες πηγές στα Οθωμανικά Τουρκικά, στα Αραβικά, στα Ελληνικά, στα Ρωσικά, στα Γαλλικά και στα Αγγλικά. Η ομάδα θα δημιουργήσει μια ψηφιακή πύλη ανοιχτής πρόσβασης που θα περιλαμβάνει βάσεις δεδομένων, περιλήψεις παραδοτέων, υλικό πολυμέσων, βιβλιογραφία και συνδέσμους που θα χρησιμοποιηθούν από τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα, θα διοργανώσει και θα συμμετάσχει σε μια σειρά ακαδημαϊκών συναντήσεων και διεθνών συνεδρίων, θα παραγάγει διάφορες εκδόσεις – συμπεριλαμβανομένων δύο βιβλίων – ανοικτής πρόσβασης, καθώς και δύο διδακτορικές διατριβές.
Οι συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας χορηγούνται σε νέους ερευνητές ανεξαρτήτως εθνικότητας, με εμπειρία από 2-7 έτη από την ολοκλήρωση του διδακτορικού τους και με εξαιρετική επιστημονική πορεία.
Σημειώνεται ότι 408 νέοι ερευνητές επιχορηγήθηκαν φέτος από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας με συνολική χρηματοδότηση 603 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία θα τους βοηθήσει να δημιουργήσουν τις δικές τους ερευνητικές ομάδες, και να διεξάγουν πρωτοποριακή έρευνα σε όλους τους κλάδους. Η επιχορηγήσεις αυτές δίδονται στο πλαίσιο του προγράμματος Έρευνας και Καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζοντας 2020». Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας κατέχει τον μεγαλύτερο αριθμό χρηματοδοτούμενων έργων ERC στην Ελλάδα, με εισροή άνω των 32 εκατομμυρίων ευρώ.