Το εκπληκτικό μουσείο γρίφων στην Μεγίστη 

Ουδέν πρόβλημα άλυτο, έλεγε ο Πυθαγόρας. Η ρήση του έγινε σύνθημα στην Μεγίστη, όπου ένας δημιουργικός άνθρωπος αποτελεί πρότυπο ευφυούς σκέψεως.

Η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Χρύσα Σάμου, επισκέφτηκε το πρώτο στην Ελλάδα μουσείο γρίφων, το οποίο διαθέτει την μεγαλύτερη συλλογή νοητικών προβλημάτων στην χώρα και μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο.

Ο Πανταζής Χούλης, ιδρυτής του μουσείου γρίφων Μεγίστης, καταγόμενος από το νησί, ακαδημαϊκός καθηγητής μαθηματικών έχει μια τεράστια συλλογή από 5.000 γρίφους, 800 εκ των οποίων είναι δικές του πατέντες -επινοήσεις.

Ο πρώτος γρίφος της Σφιγγός, που αναφέρεται στον Οιδίποδα, απέβαινε θανατηφόρος για τους μη δυνάμενους να σκεφτούν, να απαντήσουν. Η διάσταση του προβλήματος που έθεσε ο Σοφοκλής είναι άλλου επιπέδου και μάλλον απέτυχαν να εξηγήσουν όσοι το επιχείρησαν.  

Στις 17 Οκτωβρίου μια μεγάλη γιορτή, ένα φεστιβάλ γρίφων, ξεκινά στην Μεγίστη, με αφίξεις άνω των 250 λυτών και εν δυνάμει παικτών, από όλη την Ελλάδα και το  εξωτερικό, με οικοδεσπότη τον κ. Χούλη και τις διανοητικές του ασκήσεις. Εθελόντρια στην γιορτή θα είναι και η πρέσβειρα της Αυστραλίας. «Εδώ το παιχνίδι είναι διαδραστικό και συμμετέχουν όλοι παίζοντας, όχι απλώς βλέποντας, πίσω από βιτρίνες. Όταν δεν μπορώ να λύσω έναν γρίφο τον βάζω στην άκρη και ασχολούμαι με έναν άλλο. Μετά από μια εβδομάδα, τον πιάνω ξανά και τον λύνω», απαντά στο πως αντιμετωπίζει τις δυσκολίες ενός προβλήματος.

Οι κάτοικοι της Μεγίστης βάζουν τα δυνατά τους για να δημιουργήσουν και να επιλύσουν γρίφους, έχοντας έναν συντοπίτή τους ως πρότυπο. Οι μη αδρανείς νόες έχουν να διδαχθούν πολλά. Ο νέος γρίφος που έχουν να λύσουν είναι ο γρίφος της Μεγίστης. Η καρδιά, ο σταυρός και η άγκυρα τα οποία πρέπει να συνδυαστούν με τον ένα μόνο τρόπο που είναι εφικτός. Πόσο δύσκολος μπορεί να αποδειχθεί;

Για τους περισσότερους το Οστομάχιον του Αρχιμήδους, είναι κάτι άγνωστο. Όχι όμως για τους παθιασμένους με την επίλυση μαθηματικών- γεωμετρικών προβλημάτων, όπως φαίνεται από το πινάκιο που κρατά ο κ. Χούλης.

Από τα αγαπημένα θέματα, πρόκειται για ένα παζλ δεκατεσσάρων ασύμμετρων σχημάτων, τριγώνων, τετραγώνων και πενταγώνων, που παιζόταν ίσως από πολλά άτομα με κομμάτια φτιαγμένα από κόκαλα, τα οποία οι παίκτες προσπαθούσαν να συνδυάσουν με όσο το δυνατόν περισσότερους τρόπους, προκειμένου να σχηματιστεί ένα τετράγωνο. Εξ ου και η ονομασία οστέον και μάχη. Εάν τα κομμάτια χρωματιστούν τότε θα μπορούσε να είναι ένας πρόδρομος της κυβιστικής περιόδου του Πικάσσο. Χρειάστηκαν 23 αιώνες για να υπολογίσουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ότι υπάρχουν 536 διαφορετικοί τρόποι συναρμολόγησης του πάζλ του Αρχιμήδους και πάνω από 17.000 τρόποι εάν συνυπολογιστούν οι περιστροφές των κομματιών. «Ἔστι μὲν οὖν ἐξ αὐτῶν οὐκ ὀλίγων σχημάτων…». Όπερ σημαίνει ότι ένα μόνο τεχνοπαίγνιον αποτελεί μια νοητική μάχη- άσκηση και ψυχαγωγία, το οποίο εκπαιδεύει το πνεύμα, την υπομονή, την μνήμη, ενώ παράλληλα εμπνέει για την επίτευξη σημαντικών ανακαλύψεων, αντλώντας απροσδόκητη ικανοποίηση.