Ψυχικές διαταραχές και βία: Ένα διαχρονικό φαινόμενο πιο ορατό από ποτέ

Κατακόρυφη είναι η αύξηση στην κατανάλωση ψυχοφαρμάκων στην Ευρώπη.

Η Γηραιά ήπειρος κατέχει την θλιβερή πρωτιά, αν υπολογίσει κανείς ότι η χρήση αντικαταθλιπτικών αυξήθηκε σχεδόν δυόμισι φορές από το 2000 έως το 2020 σε 18 ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ενώ αξιοσημείωτη είναι και η αύξηση του άγχους και της κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, ψυχικές καταστάσεις που πολλές φορές οδηγούν σε φαινόμενα βίας.

Σύμφωνα με τον Υφ. Υγείας, Δημήτρη Βαρτζόπουλο, είναι λάθος να λέμε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα περιστατικά βίας, απλά σήμερα είναι περισσότερο ορατά.

“Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι τα περιστατικά βίας ήταν λιγότερα πριν από 30-40 χρόνια, το διαφορετικό τώρα είναι ότι βγαίνουν στην επιφάνεια και γίνονται αντικείμενο ενασχόλησης, λόγω της γυναικείας χειραφέτησης, της κοινωνικής εξέλιξης και της μεγαλύτερης αντίληψης για τα δικαιώματα των γυναικών” και συνεχίζει ο κ. Βαρτζόπουλος: “Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι έχει αυξηθεί η παραβατικότητα, η βιαιότητα και η επιθετικότητα μεταξύ των ανηλίκων, δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι στη Νέα Υόρκη πριν από 100 χρόνια υπήρχε λιγότερη επιθετικότητα σε σχέση με σήμερα ή στα λιμάνια του Ηνωμένου Βασιλείου ή ακόμη και στις δικές μας τις περιοχές. Πάρα πολλά από αυτά που συζητούμε σήμερα είναι αποτέλεσμα της τεχνολογίας σε ό,τι αφορά τη διάδοσή τους, το κινητό ως μέσο προβολής μπορεί να προξενήσει έναν μιμητισμό, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα περιστατικά βίας αυτά καθαυτά αυξάνονται συν τω χρόνω, αυτό που αυξάνεται είναι η συνειδητοποίησή τους και η προσπάθεια που γίνεται να τα αντιμετωπίσουμε”, κατέληξε ο υφυπουργός Υγείας.

Ο κ. Βαρτζόπουλος αναφέρθηκε ακόμη σε δύο δράσεις ολιστικής προσέγγισης στο ζήτημα της προ παραβατικότητας των ανηλίκων, όπου με ειδικές δομές ψυχοεκπαίδευσης και κινητές μονάδες, θα γίνει προσπάθεια προσέγγισης όλων των ανηλίκων σε επίπεδο γειτονιάς σε συνεργασία και με άλλους φορείς. Όπως είπε ο κ. Βαρτζόπουλος, πρόκειται για μία πρωτοποριακή προσέγγιση σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, διάρκειας 18 μηνών, που θα εξαγγελθεί εντός των επόμενων εβδομάδων.

Η κα Λιάνα Γερασοπούλου, νευρολόγος –ψυχίατρος, επισήμανε επίσης ότι η ορατότητα είναι που αυξήθηκε και όχι τα κρούσματα βίας και γι’ αυτόν τον λόγο θα πρέπει να δώσουμε τα εύσημα στο φεμινιστικό κίνημα, στις μη κυβερνητικές οργανώσεις ακόμη και σε αυτές που ασχολούνται με τους ΛΟΑΤΚΙ, θεωρώντας, ωστόσο, ότι η πολιτεία πρέπει να κάνει περισσότερα στο θέμα της πρόληψης. “Δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, έχουμε περιστατικά που έρχονται στη δημοσιότητα και αναλύονται μόνο με όρους θεάματος, γεγονός που είναι τελείως λάθος, με μία εκδραμάτιση και από επίσημα χείλη αυτό που ακούμε είναι μία τιμωρητική κατάσταση με αύξηση των ποινών, κάτι το απαράδεκτο, διότι οι ποινές δεν καθορίζονται από τους υπουργούς αλλά από ειδικούς επιστήμονες”, τόνισε η κα Γερασοπούλου και πρόσθεσε: ” Δεν μας ενδιαφέρει η αύξηση των ποινών αλλά η πρόληψη και η προστασία, πρέπει να εφαρμοστούν τα πρωτόκολλα. Υπάρχει η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης για την έμφυλη βία που επικύρωσε η χώρα μας το 2018, έρχονται Ευρωπαίοι Επίτροποι να δουν τι κάνουμε με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης και μας βγάζουν ότι δεν είμαστε καθόλου εντάξει στο τι έχει γίνει μέχρι τώρα”, ανέφερε χαρακτηριστικά. Σε ό,τι αφορά τι είναι αυτό που οδηγεί έναν άνθρωπο στον ψυχίατρο, είπε ότι είναι η οικονομική ανέχεια, η ανασφάλεια και ο φόβος για το μέλλον. “Ο εγκλεισμός έφερε τεράστια επιδείνωση με πάρα πολλούς τρόπους, όχι μόνο το λοκ ντάουν, άνθρωποι που συσσωρεύτηκαν σε μικρού χώρους και δεν μπόρεσαν να φύγουν από τοξικά περιβάλλοντα και να διεκδικήσουν την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους… Η πολυφαρμακία δεν είναι κατάχρηση, μόνο το 50 % των ατόμων που μπορούν να επωφεληθούν από μία θεραπευτική αγωγή έχουν πρόσβαση σε αυτή… ακόμη πιο επικίνδυνο είναι να μένουν άνθρωποι ακάλυπτοι και να καταφεύγουν στο αλκοόλ ή σε ουσίες”, σχολίασε η ψυχίατρος.

Ο κ. Εμμανουήλ Κατσαράκης, γενικός γραμματέας Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, ανέλυσε το γιατί οι άνθρωποι έχουν τόσο επιβαρυμένο ψυχισμό τα τελευταία χρόνια. Όπως τόνισε, τα φαρμακεία ως ένα ενιαίο δίκτυο, δέχονται καθημερινά μεγάλο αριθμό επισκεπτών, καθώς ο φαρμακοποιός είναι ο πρώτος φορέας υγείας στον οποίο απευθύνεται ένας πολίτης για συμβουλές και βοήθεια, ζητώντας ένα σκεύασμα κατόπιν ιατρικής συνταγής ή κάποιο συμπλήρωμα διατροφής, για να αντιμετωπίσει το στρες, το οποίο συνήθως εκδηλώνεται με συμπτώματα δύσπνοιας, ταχυκαρδίας και κρίσεις πανικού.

“Όλα αυτά τα οποία βιώσαμε στην πανδημία άφησαν έντονο το στίγμα τους στην ψυχική υγεία. Η λύση δεν είναι πάντα τα φάρμακα αλλά η στενή επαφή με τον ειδικό και η καταπολέμηση των αιτίων”, υπογράμμισε.