Ο ήρωας της επαναστάσεως Νικήτας Σταματελόπουλος, γνωστός ως Νικηταράς & Τουρκοφάγος

Εκεί όπου γεννήθηκαν και πέθαναν οι ήρωες στρέφεται η σκέψη επ’  αφορμή της επετείου των 203 ετών από την επανάσταση του 1821.

Ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Κώστας Γαζούλης, από την Νέδουσα ή τα λεγόμενα Ξενοχώρια της Μεσσηνίας, παρά τον Νέδωνα ποταμό, μιλά για την ιδιαίτερη πατρίδα του Νικηταρά, όπου για πρώτη φορά από το 1984 πραγματοποιείται σχολική γιορτή στο χωριό, στο πλαίσιο των εορτασμών για την απελευθέρωση της Καλαμάτας στις 23 Μαρτίου.

Η Μαρία Κολλάτου, φιλόλογος, αναφέρει ότι ο Νικήτας Σταματελόπουλος, όπως ήταν το όνομά του, έλαβε μέρος στην μάχη που απελευθέρωσε την Καλαμάτα, την πρώτη πόλη που ελευθερώθηκε από του Τούρκους. Από οικογένεια προεστών ο παππούς του είχε πάρει μέρος στα Ορλωφικά το 1770 και ο ίδιος μικρό παιδί σήκωσε το καριοφίλι και ντουφέκισε έναν τούρκο. Ανιψιός του Θόδωρου Κολοκοτρώνη από την πλευρά της μητέρας του, μέλος της Φιλικής εταιρείας πήρε το προσωνύμιο Νικηταράς μετά την μάχη στα Δερβενάκια.

Με 300 άνδρες στις 18 Μαΐου του 1821 κατάφερε να νικήσει έναν στρατό 4.000 τούρκων στα Άνω Δολιανά και τότε απέκτησε ως τίτλο τιμής, το τουρκοφάγος.

Ιούλιο του 1826 «᾿Ενῶ ὁ ᾿Ιμπραῖμ ἁλωνίζει τὴν Πελοπόννησο, ἄνεργοι στρατιωτικοὶ τριγυρίζουν ἁδιάφοροι µέσα στὸ Ναύπλιο, ὥστε ν᾿ ἀναγκαστεῖ ὁ Κολοκοτρώνης, ἀγανακτισμένος, στὶς 12/24 ᾿Ιουλίου νὰ τοὺς κινήσει σὲ συναγερμό… ‘Ο Νικήτας Σταµατελόπουλος ὅμως, ἀφήνοντας Ζαἴμη, Δεληγιάννη, Κολοκοτρώνη κ.λ, νὰ διαπληκτίζονται γιὰ τὶς σταφίδες, συγκρούεται μὲ τὸν ᾿Ιμπραίμ, κοντὰ στὸ χωριὸ Μεχμὲτ Αγά (20 ᾿Ιουλίου) ἔχοντας µαζί του τὴν ᾿Ιώνιον φάλαγγα καὶ ἄνδρες τῆς φρουρᾶς τοῦ Μεσολογγίου».[1]

Όπως επισημαίνει η κ. Κολλάτου ήταν από τους ελάχιστους που αρνήθηκε να πάρει οποιοδήποτε λάφυρο, οποιαδήποτε αμοιβή για τον αγώνα του. Ήταν περισσότερο από αδιάφθορος, ήταν απλώς πατριώτης. Σε αντίθεση με τους καπεταναίους που κατασπατάλησαν τα δάνεια του ελληνικού κράτους δηλώνοντας εκατονταπλάσιους αριθμούς στρατιωτών και απαιτώντας αποζημιώσεις για φθορές υπαρκτές και ανύπαρκτες περιουσιών και πλοίων.

Η Κωνσταντίνα Κορμά, μουσικός θεολόγος, εξηγεί το σκεπτικό με το οποίο επελέγη για την σχολική γιορτή το «Άξιον Εστί» του Ελίτη σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη για τις εορταστικές εκδηλώσεις μνήμης, αν και το έργο αφορούσε μια μεταγενέστερη περίοδο.

Οι επέτειοι δεν είναι ευκαιρία ολιγοήμερων διακοπών, αλλά χρόνος περισυλλογής και αναστοχασμού. Όσοι επισκεφτούν την Νέδουσα αυτό το τριήμερο μπορούν να ανηφορίσουν στην Χορηγόσκαλα, που έγινε τόπος θυσίας γυναικών, όταν ο Ιμπραήμ έσπερνε τον όλεθρο στην Πελοπόννησο. Σύμφωνα με τον Κολοκοτρώνη στις 21 Μαΐου 1827 στην Νέδουσα, οι Τούρκοι αιχμαλώτισαν λίγους ανήμπορους, αλλά οι Έλληνες σκότωναν όπου και όσους έβρισκαν. Εκείνοι αιχμαλώτισαν περίπου 500 ψυχές γυναίκες και παιδιά, ενώ διέφυγαν γύρω στις 100. «Τότε στην θέση Χορηγόσκαλα διαδραματίζεται μια τραγωδία ανάλγη με τις αντίστοιχες του Ζαλόγγου και της Αράπιτσας της Νάουσας: είκοσι περίπου παρθένες και παντρεμένες με τα παιδιά τους νομίζοντας ότι πρόκειται να αιχμαλωτιστούν προτιμούν να πέσουν στους γκρεμούς, ενώ άλλες κυλώντας πέτρες σκοτώνουν τους διώκτες τους και έτσι γλυτώνουν από την αιχμαλωσία και την ατίμωση». Εκεί στον  Άγιο Φλώρο, όπου βρισκόταν ιερό και στην αρχαιότητα λατρευόταν ο θεός θεραπευτής Πάμισος «οι Έλληνες βρήκαν 6 νήπια βυζανιάρικα, 5-7 μηνών, που είχαν πεταχθεί από τις κυνηγημένες μητέρες και τα οποία οι Αιγύπτιοι τα είχαν κρεμάσει με την νάκα τους από τα δένδρα. Τα δυστυχισμένα μωρά από την πείνα είχαν βάλει τα δάκτυλα στο στόμα τους, και βύζαιναν και μερικά τα είχαν ξεπετσώσει ρουφώντας το αίμα τους».[2]

---

[1] ^{Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, Τομ, 7, Ο Αφρικανικός Σιμούν ή η επιδρομή του Ιμπραΐμ στην Ελλάδα, Εκδ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 1986, σσ. 570- 571.}

[2] ^{Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, Τομ, 7, Ο Αφρικανικός Σιμούν ή η επιδρομή του Ιμπραΐμ στην Ελλάδα, Εκδ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 1986, σσ. 559-561, σημ. Ιωαν. Κολοκοτρώνη. Υπομν. σ. 331.}