“Ο φίλος μας ο Ντικ” – Ο σκύλος του Μούδρου το 1948

Στον πέμπτο χρόνο του εμφυλίου πολέμου, η σύγκρουση των κομμουνιστών με τις άλλες αντιστασιακές ομάδες, που ξεκίνησε το 1943 και εξελίχθηκε σε αδελφοκτονία βρισκόταν σε κορύφωση με στρατιωτικές επιχειρήσεις και δολοφονίες υπουργών της κυβέρνησης, Αμερικανών δημοσιογράφων κλπ..

Κομμουνιστές, οι οποίοι δεν είχαν εμπλακεί σε δολοφονίες, βρέθηκαν σε τόπους εξορίας, σε νησιά του Β. Αιγαίου. Η Λήμνος ήταν ο χώρος όπου εκτοπίστηκαν κυρίως συγγραφείς, ποιητές και ηθοποιοί. Σύμφωνα με το μυθιστόρημα “Ο φίλος μας ο Ντικ“, επί της υποδοχής σε στρατόπεδο στον Μούδρο ήταν ένας σκύλος, ο Ντίκ.

Η Μαρία Χαραλαμπίδου από τον σύλλογο Ενεργοί πολίτες Λήμνου, αναφέρει την άγνωστη ιστορία του Ντίκ, ακόμη και στην Λίμνο, ειδικά στους μαθητές, οπότε σκέφτηκαν αυτό το βιβλίο, ανταποκρινόμενοι σε πρόταση της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου να συμμετέχουν στο Πολιτιστικό Πρόγραμμα, για να εμπλακούν τα σχολεία με στόχο να ενισχυθεί η φιλοζωία των μαθητών.

Περίπου 1.000 εξόριστοι έμεναν σε παλιά σπίτια στον Μούδρο. Η ιστορία του Ντίκ προέκυψε από ένα ποίημα του Ρίτσου, ο οποίος πέρασε ένα διάστημα στο εκεί στρατόπεδο. Σε αυτό μπαινόβγαινε ο Ντίκ, ο σκύλος του αγροφύλακα και φέρεται να ανεπτύχθη μια ιδιαίτερη σχέση με τους εξόριστους.

Σύμφωνα με την μυθιστορηματική πλοκή ο σκύλος γαύγιζε στην εμφάνιση των αστυνομικών. Προφανώς ο σκύλος γαύγιζε σε κάθε επισκέπτη και σε κάθε φέροντα στολή όπως το αφεντικό του. Σύμφωνα με το βιβλίο η υπόθεση πήρε νέα διάσταση, καθώς ο σκύλος βρέθηκε δηλητηριασμένος, αλλά σώθηκε από τον τοπικό γιατρό, ενώ άλλη αφήγηση θέλει ένα χωροφύλακα απλώς να πυροβολεί τον σκύλο, προφανώς γιατί δεν διέθετε ανεπτυγμένη φιλοζωία και μεταφέρθηκε στον γιατρό, ο οποίος διαπίστωσε τον θάνατό του. Καμία θαυματουργή σωτηρία του σκύλου από δηλητηρίαση και καμία εκδικητική διάθεση εκ μέρους του χωροφύλακα, γιατί ο σκύλος προειδοποιούσε ή συμπαθούσε τους εξόριστους.

«Να μη ξεχάσουμε και το μνημείο του Ντικ της ομάδας του Μούδρου που τον σκοτώσαν οι χωροφυλάκοι γιατί αγάπαγε τους εξόριστους», όπως είχε γράψει ο Ρίτσος. Ποιητική αδεία πλάθονται μύθοι. Συγγραφική αδεία οι μύθοι παρουσιάζονται ως γεγονότα. Κείμενα απευθυνόμενα στο θυμικό ευαίσθητων παιδιών με πρωταγωνιστή ένα συμπαθητικό τετράποδο, που σκοτώθηκε από έναν ένστολο προκαλούν τα ανάλογα συναισθήματα, τα οποία αυτά τα παιδιά θα τα εξωτερικεύσουν άγνωστο πως ως έφηβοι και ενήλικες. Πολύ δύσκολα θα μείνουν απλώς φιλόζωοι. Σε αυτούς βασίζονται μελλοντικά όσοι επιμένουν να πυροδοτούν μανιχαϊστικές συγκρούσεις, να συντηρούν διαχωριστικές γραμμές μεταξύ κακών και καλών.