Κουκουβάγιες – Θηρευτές των τρωκτικών

Από  την αρχαιότητα οι κοινωνίες, κυρίως στην Μεσοποταμία, υπέφεραν λόγω της εξάπλωσης των τρωκτικών, τα οποία πολλαπλασιάστηκαν βρίσκοντας άφθονη τροφή σε καλλιέργειες και χώρους αποθήκευσης σιτηρών, με αποτέλεσμα την εξάπλωση θανατηφόρων ασθενειών και καταστροφή των τροφίμων.

Δίπλα στον υδροβιότοπο “Εννέα Καμάρες” στην Καλλονή της Λέσβου, η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Δήμητρα Λαχουρή παρουσιάζει παλιούς τρόπους αντιμετώπισης σύγχρονων προβλημάτων.

Η πρακτική των φαρμάκων είναι κυρίως επικίνδυνη, δαπανηρή και διόλου αποτελεσματική όπως αποδεικνύεται. Σύμφωνα με τον Δρ. Βασίλη Μποντζώρλο, πρόεδρο του ΔΣ της ΑΜΚΕ “Τυτώ”, η Οργάνωση δημιουργήθηκε για να γίνει ένα πάντρεμα της γεωργίας με αβλαβείς, φυσικούς τρόπους αντιμετώπισης ενδημικών κινδύνων. Ένα πρόγραμμα φυσικής αποκαταστάσεως της ισορροπίας στο περιβάλλον.

Η Τυτώ είναι ένα είδος γλαυκός που με τον ελεγχόμενο πληθυσμό της μπορεί να αναλάβει τον ρόλο του θηρευτή των τρωκτικών, με καλύτερα αποτελέσματα από τις φαρμακευτικές.  

Η Οργάνωση διαχειρίζεται τον υπάρχοντα πληθυσμό των πτηνών στις αγροτικές εκτάσεις, με τη τοποθέτηση τεχνητών φωλεών σε επιλεγμένα σημεία, με σκοπό να τραφεί με ποντίκια και να βοηθηθεί ο αγρότης. «Μια κουκουβάγια μπορεί να εξολοθρεύσει έως και 4.000 τρωκτικά τον χρόνο. Βοηθούμε την οικονομία και τον αγρότη με έναν φυσικό τρόπο».

O Στυλιανός Ζαννέτος, συνεργάτης ΑΜΚΕ της Τυτούς, αναφέρει ότι ο πληθυσμός των φωλεών που τοποθετήθηκαν σε ειδικά σημεία τόσο στον δήμο Μυτιλήνης όσο και στον δήμο δυτικής Λέσβου, ανέρχεται σε δεκαπέντε.

Αν και ο αριθμός τους είναι μικρός, περιμένουν μεγαλύτερη ανταπόκριση από τις τοπικές αρχές και την κοινωνία, που μόνο ωφελημένη μπορεί να βγεί από αυτό το πρόγραμμα.

Πρόκειται για ένα νυκτόβιο πτηνό που προσαρμόζεται στο περιβάλλον, με οξύτατη ακοή και μακριά πόδια με γαμψά νύχια για να συλλαμβάνει το θήραμά του.

Όσο αυξάνονται τα ποντίκια τόσο αυξάνεται και ο αριθμός των γλαυκών, όπως αποδεικνύει η βιολογία για όλα τα ζωντανά, που πολλαπλασιάζονται όταν έχουν άφθονη τροφή.

«Έχουμε εξολοθρεύσει πάνω από 2.000.000 τρωκτικά από την στιγμή που εφαρμόστηκε το πρόγραμμα στην Θεσσαλία και ίσως να έχει φτάσει πλέον τα 3.000.000. Για να λειτουργήσει το πρόγραμμα χρειάζονται δυο φωλιές ανά τετραγωνικό χλμ.».

Το όφελος είναι διπλό. Αφ’ ενός δεν καταστρέφονται οι καλλιέργειες από τα τρωκτικά, αφ’ ετέρου οι αγρότες γλυτώνουν χρήματα από φάρμακα για την καταπολέμηση των τρωκτικών.    

Μικροί νεοσσοί, οι οποίοι τρέφονται από το νυχτερινό κυνήγι των μητέρων τους, ετοιμάζονται να πετάξουν και να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στο νησί και όχι μόνον.

Η διστακτικότητα έως και άρνηση των τοπικών κοινωνιών στο παρελθόν να αποδεχθούν την συμβίωσή τους με αυτό το είδος πτηνών έχει πίσω της μια ιστορία αιώνων με πολιτικές διαστάσεις. Η σύνδεση της κουκουβάγιας με δεισιδαιμονίες ξεκίνησε με τους Ρωμαίους, που δημιούργησαν τον ιδρυτικό τους μύθο αντιγράφοντας τον Όμηρο. Ήταν πολύ βαριά για τον αυτοκράτορα Οκταβιανό η πολιτισμική “κατοχή” που υφίστατο η Ρώμη από την Ελλάδα. Έτσι, έδωσε εντολή στον Βιργίλιο να γράψει την Αινειάδα, όπου ο θάνατος της βασίλισσας Διδούς, προαναγγέλθηκε από τον απόκοσμο ήχο μιας γλαυκός. Η Καρχηδόνα, αποικία των Φοινίκων, με πληθυσμό και καταβολές προερχόμενες από την σκοταδιστική ανατολή επέβαλε την ταύτιση του πουλιού με τον θάνατο. Με αυτόν τον τρόπο κατέρριπτε όλη την ελληνική διανόηση που αντιπροσωπευόταν από το πουλί της σοφίας, σύμβολο της θεάς Αθηνάς. Οι Έλληνες ήταν οι μόνοι από όλους τους λαούς που είδαν την κουκουβάγια με άλλα μάτια. Η ικανότητά της να βλέπει την νύκτα, να διακρίνει στο σκοτάδι κυριολεκτικά, την ταύτισε μεταφορικά με τον άνθρωπο που ψάχνει στο σκότος της άγνοιας για την αλήθεια. Η αναζήτηση της γνώσεως, «του ειδέναι φύσει ορέγονται οι άνθρωποι» ήταν το τελευταίο που επιθυμούσε η νέα θρησκεία που εισέβαλε από την ανατολή, και θεωρήθηκε πολύ βολικό μαζί με τους αρχαίους ναούς, τις σχολές, τα βιβλία να καταστρέψει και τα σύμβολα, συνεχίζοντας και επικροτώντας τις ρωμαϊκές δοξασίες. Όμως, η ιστορία παραμονεύει και μπορεί να αργεί, αλλά αποκαλυπτόμενη δίνει διεξόδους και λύσεις σε προβλήματα που ταλανίζουν την σύγχρονη κοινωνία, ξεκινώντας από την αποκατάσταση της ευφυούς γλαυκός.