Η τέχνη της ξερολιθιάς στην Αμοργό

Η  βιωματική εμπειρία συναντά την παραδοσιακή τέχνη της ξερολιθιάς σε ένα πρότυπο εργαστήριο στην Ηρακλειά της Αμοργού.

Τα  “Αλλαξημάρια”, το πιλοτικό εργαστήριο στην Ηρακλειά λειτουργεί από τις 8 έως τις 22 Οκτωβρίου και απευθύνεται σε τεχνίτες, φοιτητές και επαγγελματίες που επιθυμούν να εμβαθύνουν στην κατασκευή με την τεχνική της ξερολιθιάς. Όπως εξηγεί η Σεμέλη Δρυμωνίτη, ιδρύτρια του εργαστηρίου Μιτάτο Αμοργού, μόνο πρόκειται για κατασκευή με πέτρα χωρίς κονίαμα και καλύπτει διάφορα έργα από τείχους, πηγάδια έως και γεφύρια. «Μαθαίνουμε την τέχνη από την θεμελίωση έως την ολοκλήρωση ενός έργου και η εκπαίδευση ολοκληρώνεται με θεωρητικά μαθήματα τα απογεύματα».

Η ξερολιθιά είναι χαρακτηριστικό των Κυκλάδων επί αιώνες, όπου το νερό σπάνιζε το καλοκαίρι και όταν έπεφτε τον χειμώνα μπορούσε να παρασύρει την μικρή καλλιεργήσιμη έκταση.  

Η ομάδα αποκαθιστά παλιές κατασκευές και η δουλειά τους εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ερευνητικό έργο σε συνεργασία με τον σύλλογο της Τήνου «Αμπασάδα» και με το εργαστήριο «Μπουλούκι».

Όπως λέει η κ. Δρυμωνίτη: «Τα “Αλλαξιμάρια”, είναι μια αμοργιανή λέξη για την ανταλλαγή όπως γινόταν στο παρελθόν στο πλαίσιο της ανταλλακτικής οικονομίας και τώρα είναι η ανταλλαγή ιδεών και συνεργασία μεταξύ διαφόρων ομάδων».

Ο Γιάννης Δελλατόρας, εικαστικός- τεχνίτης αναφέρει ότι αν και δεν είναι απαιτητική εργασία, η ξερολιθιά πρέπει να έχει αντοχή στον χρόνο και να επιτελεί το έργο της, δηλαδή την συγκράτηση του χώματος, αλλά και να μπορεί το νερό να κυκλοφορεί χωρίς να καταστρέφει χρειάζεται τεχνική στην τοποθέτηση των όγκων της πέτρας με κατάλληλο τρόπο, κάτι που δεν όσο απλό φαίνεται με την πρώτη ματιά.

Όπως λέει ο κ. Δελλατόρας «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον στην Ελλάδα για αυτές τις παλιές τεχνικές. Να δουλέψουμε με τους νέους ανθρώπους για να διατηρηθεί η τεχνική, καθώς δεν υπάρχουν πλέον οι μάστορες για να συντηρηθεί ένα μνημείο, που είναι υποχρέωσή μας».

Σκοπός του εργαστηρίου είναι να μάθουν οι συμμετέχοντες την τέχνη, να γνωρίσουν την πολιτιστική κληρονομιά και να δημιουργήσουν δεσμούς με τον τόπο και τις κοινότητες των νησιών.