Η «Γυναικεία Οδύσσεια» σαλπάρει για την προστασία της θαλάσσιας ζωής

Ταξιδεύοντας με τις “Ωκεανίδες” σε μια αποστολή στα βόρεια Δωδεκάνησα σε Κάλυμνο, Κω, Νίσυρο, Λέρο και Πάτμο, αποδεικνύεται μια περιπέτεια γεμάτη δράση και γνώση. Το πρόγραμμα «Γυναικεία Οδύσσεια» ξεκινά από το νησί της Καλύμνου, με πλήρωμα πέντε γυναίκες επιστήμονες και καπετάνιο γυναίκα.  

Η Ζηνοβία Εργά, Ωκεανογράφος, ιδρυτικό μέλος των Ωκεανίδων και δύτης βουτά στα νερά του Αιγαίου από το πλωτό εργαστήριο και συλλέγει δεδομένα, καταγράφει φωτογραφικά δείγματα που αποτελούν την βάση της έρευνας για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται η θάλασσα και ο βυθός. Αυτά αποτελούν αντικείμενο για την πανεπιστημιακή έρευνα με τους συνεργαζόμενους φορείς όπως το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, και το ΕΛΚΕΘΕ. Σε κάθε κατάδυση καταγράφουν την ραγδαία υποβάθμιση των θαλασσών, η οποία είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο: ρύπανση, υπεραλίευση, κλιματική αλλαγή, αλόγιστη χρήση των πόρων.

Η  Νίκη Κουτούζη, ιδρυτικό μέλος στις “Ωκεανίδες”, ωκεανογράφος βιολόγος, μιλά για την ενημέρωση που πραγματοποιούν κυρίως σε σχολεία και σε συλλόγους, γιατί η ευμάρεια των νησιωτικών και παράκτιων οικισμών είναι άμεσα εξαρτώμενη από ένα υγιές θαλάσσιο περιβάλλον. Οι νέοι αναμένεται να πάρουν την σκυτάλη του προστάτη, γιατί προς το παρόν ελάχιστοι αντιλαμβάνονται ότι η εξυπηρέτηση ιδίων συμφερόντων θέτει σε άμεσο κίνδυνο την ύπαρξη όλων. Το αποτύπωμα της ανθρώπινης παρέμβασης έχει τις μεγαλύτερες συνέπειες στο θαλάσσιο περιβάλλον. Τέτοιες δράσεις μικρής κλίμακας έχουν σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο.

Γυναίκες που αναζητούν σε απύθμενα βάθη τις απαντήσεις στα μυστικά που κρατούν οι Ωκεανίδες για το μέλλον των ανθρώπων. Άλλωστε, η Μήτις η προσωποποίηση της ευφυΐας, η πρώτη σύζυγος του Δία ήταν η μητέρα της θεάς της σοφίας της Αθηνάς.

Σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο οι γυναίκες ήταν πρωταγωνίστριες στην ομηρική αφήγηση με πρωταγωνίστριες μεταξύ άλλων την Καλυψώ, την  Κίρκη,  την Ναυσικά, και ένα πλήθος θεοτήτων, οι οποίες ταξίδεψαν τους ανθρώπους σε άγνωστες θάλασσες, γεμάτες μυστήρια. Οι ανθρωπόμορφες Ωκεανίδες φυλάσσουν τα μυστικά τους μακριά από τα άπληστα μάτια των ανθρώπων, οι οποίοι διαταράσσουν τον εύθραυστο κόσμο τους. Όσα οι άνθρωποι νομίζουν ότι γνωρίζουν.

Περίπου 3.000 Ωκεανίδες παίζουν στα βάθη των θαλασσών και συναντούν τους θνητούς στην Θεογονία. Μυθικά πλάσματα, γοργόνες και Νύμφες, προστάτιδες των υδάτων, κόρες του Ωκεανού και της Τηθύος, οι οποίες με την πένα του Ησιόδου τον 7ο-8ο αιώνα π.Χ. αναδύονται από μια άγνωστη εποχή και «υπηρετούν την γη και τα βαθιά νερά».[1] Από τον μεγάλο Παλαιοζωϊκό αιώνα 542 – 251 εκατ. χρόνια έως και την Μεσοζωική εποχή πριν από 66 εκατ. χρόνια ο ωκεανός της Τηθύος δέσποζε ανάμεσα στην Λαυρασία και την Γκοντβάνα, προτού σχηματιστεί η Μεσόγειος, ο Ινδικός και ο Ατλαντικός ωκεανός.

[1] ^{Ησίοδος, Θεογονία 364-366, «τρὶς γὰρ χίλιαί εἰσι τανίσφυροι Ὠκεανῖναι, αἵ ῥα πολυσπερέες γαῖαν καὶ βένθεα λίμνης πάντῃ ὁμῶς ἐφέπουσι, θεάων ἀγλαὰ τέκνα».}