Για να μην πεθάνουν τα λιβάδια της Ποσειδωνίας

Εκεί όπου η φύση αδυνατεί να αποκαταστήσει μόνη της τις ζημίες που προκαλεί η ανθρώπινη παρέμβαση, οι ειδικοί αναλαμβάνουν να σώσουν την κατάσταση.

Επί τω έργω αποκαταστάσεως των θαλασσίων οικοτόπων η Αναστασία Μήλιου, διευθύντρια ερευνών του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», μιλά για μια προσπάθεια που ξεκίνησε το 2018 και συνεχίζεται εντατικά, καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου για την αποκατάσταση των λιβαδιών της Ποσειδωνίας. Δεν πρόκειται για τις συνήθεις πολυδιαφημιζόμενες “δράσεις κοινωνικής ευθύνης”, όπως οι δενδροφυτεύσεις. «Θέλει δράση, ευαισθησία και στοχευμένη προσπάθεια για να διορθωθούν, όσο είναι εφικτό, οι καταστροφές που προκαλούνται από εκείνους που δεν αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των πράξεών τους».

Μια τεράστια πληγή που αιμορραγεί στα νερά του Αιγαίου και ήδη έχει τεράστιες συνέπειες στο περιβάλλον, καθώς τα λιβάδια της Ποσειδωνίας απορροφούν 35% περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από τα δάση και δεν μπορούν να αναπληρωθούν με την ίδια ταχύτητα.

Ένα έργο δύσκολο. Δεν υπάρχει κάποιο φυτώριο με δενδρύλλια, που προμηθεύει ανά πάσα στιγμή φυτά. Κάθε πέντε- δέκα χρόνια οι σπόροι της Ποσειδωνίας βγαίνουν στις ακτές, συλλέγονται και όσο είναι εφικτό επαναφυτεύονται γρήγορα προτού ξεραθούν. Οι κήποι καταστρέφονται, ξεριζώνονται από την άναρχη αγκυροβόληση και μια απλή αποκατάσταση χρειάζεται περίπου 100 χρόνια για να επανέλθει  στην προτέρα κατάσταση. Δυστυχώς τα φυτά της Ποσειδωνίας μεγαλώνουν μόλις έξι εκατοστά τον χρόνο και η επαναφορά του βιολογικού δείκτη που αφορά την υγεία των παραθαλάσσιων περιοχών, είναι χρονοβόρα.  

Κροατία, Ισπανία, Πορτογαλία έχουν οργανωμένα αγκυροβόλια και η ελληνική νομοθεσία προβλέπει το ίδιο, αλλά ελάχιστοι εφαρμόζουν τον νόμο, σύμφωνα με την κ. Μήλιου. «Χωρίς το βαθύ τους ρίζωμα που συγκρατεί τις ακτές, χάνονται και οι παραλίες. Είναι καιρός να περάσουμε στην ουσία της προστασίας του περιβάλλοντος».

Κάτι ανάλογο με αυτό που ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ όρισε ως «Οικολογικό Πολιτισμό», στο 18ο εθνικό συνέδριο του ΚΚΚ, το 2018. Όπως αναφέρθηκε στην σχετική ανακοίνωση οι «καλοί νόμοι αποτελούν προϋπόθεση για την καλή διακυβέρνηση» και δεν επιτρέπεται χαλαρότητα «για  την προστασία του οικολογικού περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας ότι θα υπάρχουν πάντα γαλάζιοι ουρανοί, πράσινα βουνά και διαυγή νερά για τις επόμενες γενιές. Μπορούν να διαφυλαχθούν μόνο μέσω αυστηρότερων συστημάτων και πιο αυστηρού κράτους δικαίου, τα οποία μπορούν να αποτρέψουν την υπερβολική εκμετάλλευση και την αθέμιτη καταστροφή».[1] Άλλωστε, ποιος μπορεί να θεωρήσει εαυτόν πολιτισμένο εάν δεν σέβεται το περιβάλλον και με κάποιον τρόπο το καταστρέφει;

Στην προκειμένη περίπτωση, βλέποντας την Ελλάδα και τον κόσμο μέσα από το πρίσμα των ανεκτίμητων περιουσιακών στοιχείων της φύσεως, μένει η ελπίδα για μια βιώσιμη ατμόσφαιρα και θάλασσες γεμάτες ζωή, όπου ο καθαρός και όμορφος κόσμος δεν θα αποτελεί απλώς σχήμα λόγου.

[1] ^{Global Times, China, Viewing China and the world through the lens of the ‘two mountains’ concept and its practice, By Ren Ping, Aug 13, 2025.}