Εξερεύνηση των υποθαλάσσιων ηφαιστείων στο Αιγαίο

Ένα εργαστήριο γεωλογικών ανακατατάξεων, ο υποθαλάσσιος χώρος στην Σαντορίνη αποτελεί πεδίο συλλογής δεδομένων για την ηφαιστειακή δραστηριότητα.

Στο μακρινό παρελθόν  η ηφαιστειακή δραστηριότητα του Κολούμπο έδωσε μεγάλες εκρήξεις, αναφέρει η Εύη Νομικού, καθηγήτρια τμήματος Γεωλογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία βρίσκεται επάνω στο ωκεανογραφικό σκάφος Maria S. Merian, που διενεργεί έρευνες στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο.

Υποβρύχια ρομπότ εξερευνούν τον χώρο για να εντοπίσουν τους δυνητικούς ηφαιστειακούς κινδύνους στο νότιο Αιγαίο. Δηλαδή το πως ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο μπορεί να προκαλέσει μια σεισμική δραστηριότητα, συνοδευόμενη από υποθαλάσσιες κατολισθήσεις και ένα παλιρροϊκό κύμα, ένα τσουνάμι. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την γερμανική κυβέρνηση και είναι μια συνεργασία ελληνικών και γερμανικών πανεπιστημίων.

Για τους επιστήμονες «Η Σαντορίνι είναι ένα σουπερ –μάρκετ φυσικών καταστροφών και στο ηφαίστειο του Κολούμπο βορειοανατολικά του νησιού σημειώθηκε μια μεγάλη έκρηξη το 1650, προκαλώντας παλιρροϊκό κύμα».

Σύμφωνα με την κ. Νομικού, κατά την έρευνα του ρομπότ στα 500 μέτρα βάθος βρήκαν ένα ενεργό γεωθερμικό πεδίο και στόχος των επιστημόνων είναι να διαπιστώσουν του κινδύνους που ενέχονται και πως οι ρηγματώσεις ή ρίξεις των πλευρών του ηφαιστείου δεν θα προκαλέσουν προβλήματα στο νησί και τους κατοίκους.

Για να μην ανησυχεί ο κόσμος εξηγεί ότι έχουν τοποθετήσει υποθαλάσσιους σεισμογράφους μέσα στον κρατήρα και γύρω από αυτό που μετρούν την σεισμικότητα του ηφαιστείου, αλλά και τις κλίσεις που παίρνει ο πυθμένας από τυχόν καταβυθίσεις των πλευρικών του εξοχών.

Το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπους ένα χρόνο πριν από την έκρηξη του, από το 1649 έδινε ενδείξεις της επικείμενης εκρήξεως. Η προειδοποίηση μπορεί να γίνει και με τον εντοπισμό αλλαγών των ρευστών εντός του γεωθερμικού πεδίου, κάτι που μετράται με μηχανήματα από την αλλαγή της θερμοκρασίας και την χημική σύσταση των ρευστών.

Στον ίδιο χώρο εντοπίζεται και το ενεργό ρήγμα της Αμοργού, το οποίο όπως λέει η κ. Νομικού, αύριο Παρασκευή θα ξεκινήσουν να μελετούν με μια τρισδιάστατη απεικόνιση του. Και αυτό γιατί κατά τον μεγάλο σεισμό του 1950 το ρήγμα μετακινήθηκε κατά περίπου 12 με 18 περίπου.

Οι επιστήμονες χαρτογραφούν τον χώρο και δίνουν όλα τα στοιχεία στους αρμοδίους, ενώ παράλληλα ενημερώνουν τον πληθυσμό. Ενδεικτικά, αύριο θα γίνει παρουσίαση της δουλειάς τους στο λύκειο των Φηρών, ένα βήμα εγγύτητας της κοινωνίας με την επιστήμη και καθησυχασμού των πλέον ανησυχούντων.

Η πρώτη από τις τρείς αποστολές του ωκεανογραφικού βρίσκεται εν πλω, ενώ η επομένη είναι προγραμματισμένη για τον Μάρτιο του 2025 και η τρίτη για τον προσεχή Οκτώβριο- Νοέμβριο.

Ένα κατακλυσμικό γεγονός είναι μια στιγμή στον χρόνο. Έως την πρώτη καταγεγραμμένη έκρηξη, εκείνη που συνέβη  γύρω στο 1600 π.Χ., η Θήρα (γνωστή αργότερα λόγω των Βενετών ως Σάντα Ειρήνη -Σαντορίνη) έζησε επί 2.000 χρόνια έναν εκπληκτικό πολιτισμό, όσο δηλαδή διαρκεί η λεγόμενη σύγχρονη ιστορία.