Απολιθωμένα φυτά εκατομμυρίων ετών στην Λέσβο

Όλος ο κόσμος γνωρίζει το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου, αλλά όχι το ότι αυτό περιβαλλόταν από μια πλούσια χλωρίδα, που άφησε τα ίχνη της στα διάφορα γεωλογικά επίπεδα.  

Η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Δήμητρα Λαχουρή έχει την τύχη να βρίσκεται στον τόπο που δίνει πλούσιο υλικό για την πανίδα, την χλωρίδα, τις γεωλογικές ανακατατάξεις, τις περιβαλλοντικές αλλαγές και πολλά άλλα στοιχεία, που διαμόρφωσαν τον πλανήτη.

Ανασκάπτοντας το έδαφος της Λέσβου η αρχαιολογική κοινότητα βρίσκεται διαρκώς προ εκπλήξεων. Ο Νίκος Ζούρος, διευθυντής του μουσείου φυσικής ιστορίας και απολιθωμένου δάσους Λέσβου, αναφέρει ότι «πάνω από 45.000 ευρήματα ήρθαν στο φως για  είδη που δεν γνωρίζαμε την ύπαρξη τους στο απολιθωμένο δάσος και χρονολογούνται πριν από περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια. Πολλά είδη φοινίκων, μπανανόδενδρα, κανελόδενδρα, μιας διαφορετικής χλωρίδας. Είναι χαρακτηριστικά ενός υποτροπικού κλίματος, που επικρατούσε στην Αιγηίδα, η οποία πριν από 20.000.000 χρόνια κάλυπτε την περιοχή του σημερινού Αιγαίου πελάγους και ένωνε την μικρασιατική ακτή με την Ελλάδα και τις ηπείρους, όπως τις ξέρουμε Ασίας και Ευρώπης.

Ένας μεγάλος πόλος έλξεως για ξένους επισκέπτες, οι οποίοι παρατηρούν πως γεωλογικά και χρονολογικά εξελίχθηκε η ανατολική Μεσόγειος.

Σύμφωνα με τον κ. Ζούρο, τα ευρήματα μας δείχνουν τις κλιματικές αλλαγές στο παρελθόν και τις συνέπειες της σημερινής κρίσεως. Ο κόσμος διαμορφώνεται μέσα από μεγάλες καταστροφές και τρομακτικές αλλαγές, με μικρά διαλλείματα ανάπαυλας, στο τελευταίο εκ των οποίων, δηλ. της παρούσας μεσοπαγετωνικής περιόδου, έτυχε να εμφανιστεί το ανθρώπινο είδος.

Πως ήταν ο ελληνικός χώρος, και πως εάν βεβαίως έγιναν οι μετακινήσεις των ζώων από την μια περιοχή στην άλλη, και τι σημαίνει αυτό για τις μετακινήσεις των ειδών γενικότερα;

Κάπως έτσι, ανατρέπονται θεωρίες για την προέλευση των ειδών, ειδικά του ανθρώπου, που βρίσκεται στον τελευταίο αναβαθμό της εξέλιξης. Η επιστήμη είναι το μόνο εργαλείο ερεύνης και δεν δέχεται έωλες υποθέσεις και ευσεβείς πόθους.

Ο χάρτης της  Παλαιοπρωτεροζοϊκής Εποχής (2,5–1,6 εκατ. χρόνια πριν) και ειδικά της Ορεσίριας περιόδου δείχνει πως οι ήπειροι σταθεροποιήθηκαν για πρώτη φορά και πως έγινε η ορογένεση, ο σχηματισμός βουνών. Μπορεί οι μετακινήσεις των ηπείρων να ακούγονται πολύ μακρινές και αδιάφορες στον σημερινό άνθρωπο, πλην όμως είναι οι διαμορφωτές των πάντων. Από την συναρμολόγηση και αποσυναρμολόγηση της Παγγαίας, στην Λαυρασία και την Γκοτβάνα, τις διασπάσεις και τις μετακινήσεις κομματιών γης μέσω του ωκεανού της Τιθύος, ο πλανήτης άλλαζε συνεχώς μορφή. Οι πεδιάδες του Αιγαίου δημιουργήθηκαν από τα ταξίδια της ξηράς μέσω της Τιθύος και όλα τα φυτά και ζώα συμμετείχαν σε αυτές τις μετακινήσεις.  

Οι γεωλόγοι, παλαιοντοβιολόγοι, παλαιοντοκλιματολόγοι, αρχαιολόγοι και περιβαλλοντολόγοι έχουν λαμπρό μέλλον στο Αιγαίο. Οι σημερινές κλιματικές συνθήκες προετοιμάζουν για μια ακόμη αλλαγή, που θα διαμορφώσει τα  κλιματικά πρότυπα του πλανήτη, ίσως όχι όπως ακριβώς τα περιέγραψε ο αστρονόμος, γεωφυσικός Μιλάνκοβιτς. Εφ’ όσον  η τροχιά της γης γίνεται λιγότερο εκκεντρική (σχεδόν κυκλική), αυτό θα κάνει τις εποχές στο άμεσο μέλλον πιο παρόμοιες σε διάρκεια.[1] Αναμενόμενο, αλλά σε αυτό το σκηνικό πρέπει να προστεθεί ένας απρόβλεπτος παράγοντας, ο άνθρωπος.

[1] ^{Milankovitch (Orbital) Cycles and Their Role in Earth’s Climate, by NASA Science Editorial Team, Feb 27, 2020,  https://science.nasa.gov/science-research/earth-science/milankovitch-orbital-cycles-and-their-role-in-earths-climate/}