«Κανένας εργαζόμενος στο ΕΚΕΤΑ δεν κοιμάται με το κεφάλι του ήσυχο για τη δουλειά του. Δεδομένου ότι μόνο το 7% του προϋπολογισμού του ΕΚΕΤΑ προέρχεται από τον κρατικό προϋπολογισμό, χρειάζεται να προσελκύσουμε πόρους από ανταγωνιστικά προγράμματα, άρα ο εργαζόμενος πρέπει να γνωρίζει ότι οι ηγέτες κάθε ομάδας σκέφτονται συνεχώς νέες ιδέες και παρακολουθούν διαρκώς τις διεθνείς εξελίξεις, ώστε να υποβάλλουν ερευνητικά έργα που θα επιλεγούν στα διεθνή, αλλά και στα εθνικά προγράμματα». Τα παραπάνω επισήμανε ο καθηγητής Ιάκωβος Βασάλος, πρώτος πρόεδρος διοικητικού συμβουλίου (2000-2005) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), ο οποίος παρακολούθησε από κοντά τους πόνους της «γέννας» του νέου φορέα, ενώ μοιράστηκε και προσωπικές αναμνήσεις, κατά την κεντρική ομιλία, με την οποία άνοιξαν οι εργασίες της επετειακής εκδήλωσης για τα 25α γενέθλια του Κέντρου.
Πέρα από αναμνήσεις, ο κ.Βασάλος μοιράστηκε και παραινέσεις για το μέλλον, επισημαίνοντας τις επιπτώσεις της πολυδιάσπασης στις ερευνητικές προτεραιότητες, τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η αλματώδης ανάπτυξης της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), αλλά και την ανάγκη για διεπιστημονικές συνέργειες και για έναν μεγάλο μετασχηματισμό στον τρόπο σκέψης.
«Οι μελλοντικές κατευθύνσεις στην έρευνα είναι οι τεχνολογίες μηδενικού άνθρακα, η πράσινη μετάβαση των μεταφορών, η ΤΝ και οι κβαντικοί υπολογιστές, οι βιοεπιστήμες και η αγροδιατροφή και η κυκλική οικονομία. Για να πετύχουμε σε αυτό το νέο σκηνικό χρειάζεται μεγάλος μετασχηματισμός στον τρόπο σκέψης. Η επικέντρωση σε ομαδούλες μέσα σε ένα ερευνητικό κέντρο, πρέπει να αντικατασταθεί από τη συνεργασία σε διεπιστημονικές ομάδες» τόνισε.
Όπως είπε, αν οι ερευνητές διάφορων ειδικοτήτων δεν καταφέρουν να συνεργαστούν, τότε δεν υπάρχει περίπτωση η έρευνα να προχωρήσει, γιατί η ΤΝ αλλάζει τα πάντα, τόσο στον ερευνητικό χώρο, όσο και στην αγορά εργασίας.
«Χρειάζεται να γίνουμε πιο έξυπνοι»
«Από πρώτο χέρι γνωρίζω ότι μεγάλες εταιρείες προχωρούν σε άμεση απόλυση του 20% του προσωπικού λόγω ΤΝ. Έρχεται μεγάλη ανατροπή, οι απόφοιτοι πληροφορικής στις ΗΠΑ ήδη δυσκολεύονται να πάρουν έστω και μια προσφορά εργασίας. Χρειάζεται να γίνουμε πιο έξυπνοι από ό,τι στο παρελθόν» είπε.
Στοιχειοθετώντας την ανάγκη να ενισχυθεί η συνεργασία επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημίων, επισήμανε ότι «τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το κοφτερό μυαλό των εικοσάρηδων που βρίσκονται στα πανεπιστήμια ή των τριαντάρηδων. Όλες οι μεγάλες τομές, Microsoft, Facebook, έγιναν από νέους ανθρώπους -συνεπώς χρειάζεται να συνδεθούμε με τα πανεπιστήμια» τόνισε και συμπλήρωσε ότι όσοι σήμερα εστιάζουν μόνο στη βασική έρευνα, πιθανώς αγνοούν ότι υπάρχει πρόβλημα και έλλειμμα στην εφαρμοσμένη, ακόμη και στις ΗΠΑ.
«Η συνεργασία του ΕΚΕΤΑ με ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις αυτό ακριβώς επιδιώκει, να συνδεθούμε με την κοινωνία και με τις παγκόσμιες ανάγκες αγοράς. Γιατί η έρευνα πρέπει να γίνεται με το μάτι στραμμένο παντού, όχι μόνο στον ελληνικό χώρο. Διαφορετικά δεν είναι βιώσιμη η τεχνολογία που αναπτύσσεται» προειδοποίησε.
Κάντο όπως οι ΗΠΑ
Αναφέρθηκε στην έλλειψη εθνικής στρατηγικής για την έρευνα, αλλά και στο κακό που κάνει η πολυδιάσπαση των ερευνητικών προτεραιοτήτων. «Ζω στις ΗΠΑ τα τελευταία 10 χρόνια, παρακολουθώ τακτικά σεμινάρια του ΜΙΤ και του Χάρβαρντ και αυτό που βλέπω είναι ότι εκεί βάζουν εθνικούς στόχους. Απευθύνονται σε όλα τα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια και λένε για παράδειγμα: “Στόχος είναι να παράγουμε καύσιμα από βιομάζα και διοξείδιο του άνθρακα για τα αεροπλάνα ώς το 2030 με κόστος 3 δολάρια το γαλόνι, έναντι 15 δολάρια σήμερα”. Και δουλεύουν όλα τα ερευνητικά κέντρα για τον σκοπό αυτό. Εδώ τι κάνουμε; Προτείνουμε το “Ερευνώ- καινοτομώ” με “10.000” αντικείμενα, πολυδιάσπαση εν ολίγοις. Αν δεν συγκεντρώσουμε την έρευνα σε ορισμένες περιοχές, πχ, επιστήμες υγείας ή περιβάλλον, δεν θα έχουμε αποτέλεσμα. Δεν είμαι εγώ που θα αποφασίσω ποιες θα είναι αυτές οι προτεραιότητες, αλλά χρειάζεται να ληφθεί αυτή η απόφαση από ένα πάνελ ειδικών» τόνισε.
Τα πρώτα χρόνια
Ανατρέχοντας στα πρώτα χρόνια του ΕΚΕΤΑ, επισήμανε ότι η συμβολή πολλών ανθρώπων, η συνεργασία, οι αρχές που περιορίζουν το ατομικό συμφέρον -αξιοκρατία, υπευθυνότητα, συλλογικότητα- και η στήριξη του δημοσίου και διεθνών οργανισμών όπως η Κομισιόν, ήταν οι καθοριστικοί παράγοντες για να γίνει πράξη η δημιουργία του.
Αφού κατονόμασε έναν-έναν κι ευχαρίστησε φορείς και ανθρώπους που στήριξαν το όλο εγχείρημα και αφού αναφέρθηκε στο νομικό πλαίσιο, αλλά και στο πρώτο τεχνολογικό πάρκο της Θεσσαλονίκης και στα πρώτα δύο ινστιτούτα που στεγάστηκαν στο ΕΚΕΤΑ (το ΙΤΧΗΔ και το ΙΠΤΗΛ), έφτασε στο 1999- 2000, όταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος ανακοίνωσε την ίδρυση του Κέντρου.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στον ρόλο που έπαιξε ο τότε γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, Αθανάσιος Τσαυτάρης, στο να πειστεί να αναλάβει τη διοίκηση του ΕΚΕΤΑ. Οπως είπε, δεδομένου ότι εργαζόταν για 13 χρόνια στο ΙΤΕ (Ιδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας), όπου είχε και προσωπικές φιλίες, ήταν δύσκολο για εκείνον να φύγει.
«Ο κ.Τσαυτάρης όμως, με ένα τηλεφώνημά του ένα βράδυ, μολονότι είχα δηλώσει την αντίθεσή μου, με έπεισε και άλλαξα γνώμη. Μου είπε απλούστατα “πρέπει να αναλογιστείτε την ευθύνη που έχετε στις μελλοντικές γενιές, αν αρνηθείτε να δώσετε χείρα βοηθείας στο νέο κέντρο”. Με εντυπωσίασαν αυτά τα λόγια και αμέσως συγκάλεσα το επιστημονικό συμβούλιο του ινστιτούτου και όλους τους εργαζομένους σε αυτό το ίδιο αμφιθέατρο και ήταν συλλογική απόφαση να προτάξουμε το δημόσιο συμφέρον και έτσι το ΙΤΧΗΔ ανέλαβε την οργάνωση του ΕΚΕΤΑ» διηγήθηκε, ενώ πρόσθεσε ότι και τα πρώτα νέα ινστιτούτα του Κέντρου, με έμφαση στα τεχνολογικά αντικείμενα, μπήκαν στην αφετηρία σε συνεργασία με τον κ.Τσαυτάρη.
Πόρτα-πόρτα
Αναφέρθηκε επίσης στην αγορά της έκτασης των 20 στρεμμάτων για τη δημιουργία των εγκαταστάσεων του ΕΚΕΤΑ, για την οποία χρησιμοποιήθηκε όπως είπε το αποθεματικό του ΙΤΧΗΔ (Ινστιτούτου Τεχνικής Χημικών Διεργασιών), αλλά και ο ίδιος χρειάστηκε να επισκεφτεί κάθε ερευνητή του Κέντρου …πόρτα-πόρτα. Γιατί; Όπως είπε, δεν υπήρχαν όλα τα απαιτούμενα χρήματα (680 εκατ. δρχ) για την αγορά, οπότε το διοικητικό συμβούλιο πήρε το ρίσκο να δώσει τα μισά τον Φεβρουάριο του 2000, με την υπόσχεση ότι τα άλλα μισά θα εξοφληθούν τον Ιούλιο του ίδιου έτους.
«Τα λεφτά όμως δεν τα είχαμε. Ευτυχώς υπήρχε τότε ένας θεσμός στο υπουργείο, βάσει του οποίου για κάθε ευρώ (έσοδα) που έφερνε ένας ερευνητής έπαιρνε ένα ευρώ από τη Γενική Γραμματεία. Αυτά τα χρήματα λοιπόν, μετά από συμφωνία, είπα σε όλους τους ερευνητές ότι θα τους τα πάρω και τα δώσαμε για την αγορά. Για να τους πείσω, πήγα πόρτα-πόρτα, τους αναζήτησα μέχρι και στην Αθήνα. Εν ολίγοις, ήταν μια απόφαση συλλογική» θυμάται.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
