Έκθεση με ακριβή αντίγραφα νομισμάτων του 7ου π.Χ. αιώνα

Μια συνταξιούχος τραπεζικός μετέτρεψε την γνώση της για το χρήμα και την αγάπη της για τον αρχαίο κόσμο σε μια διαφορετικού είδους τέχνη.

Τα ευμεγέθη αντίγραφα, 50 + 2 αρχαίων νομισμάτων, τα οποία κατασκεύασε η καλλιτέχνης και εκτίθενται στην δημοτική αίθουσα του δήμου Βελβεντού, παρουσιάζει η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Δέσποινα Αμαραντίδου.

Η Φωτεινή Ψαθά, εικαστικός και συλλέκτρια, θυμάται το πρώτο νόμισμα που έλαβε ως δώρο, ένα αντίγραφο νομίσματος και την ώθησε στον κόσμο των σημαντικότατων τεκμηρίων της αρχαιότητος, των κερμάτων. Αυτών που κόπτονται.

Δεν μελετά απλώς τα νομίσματα, αλλά και τις λέξεις που αυτά εγκολπώνουν, το νόημα τους στον σύγχρονο κόσμο, τα οποία χαράσσει επάνω σε καλλιτεχνικό γύψο. Τα αντίγραφα νομισμάτων που εκτίθενται προέρχονται από την σημερινή ελληνική επικράτεια, γιατί εάν συμπεριληφθούν όσα είχαν κοπεί και κυκλοφορήσει στην ελληνική οικουμένη δεν θα αρκούσε μια ζωή για την συλλογή και απεικόνιση τους.

Ένα ταξίδι στον χρόνο με τις πρώτες ανταλλακτικές μορφές εμπορίου και τα πρώτα νομίσματα από ασήμι ή χρυσό που έδωσαν αξία σε προϊόντα και υπηρεσίες.

Το πρώτο νόμισμα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη κόπηκε στην Αίγινα, ανερχόμενη θαλάσσια δύναμη, και απεικόνιζε την θαλάσσια χελώνα, που ήταν σύμβολο της Αρτέμιδος και το έμβλημα των Αιγινητών. Η φιλοδοξία και η υπερηφάνεια ώθησαν δύο γειτονικές δυνάμεις, την Κόρινθο και την Αθήνα να κόψουν τα δικά τους νομίσματα. Τα αιγινήτικα και τα αττικοευβοϊκά δίδραχμα, καθώς και το κορινθιακό τρίδραχμο ήταν υψηλές ονομαστικές αξίες κατάλληλες για το εμπόριο μεταξύ κρατών- πόλεων και όχι στην καθημερινή ζωή. 

Ένα νόμισμα του 550 π.Χ. το «τετρασκέλιον» της Κορίνθου ήταν σύμβολο του Ήλιου και σηματοδοτούσε την καλή τύχη. Το ότι η διεστραμμένη γερμανική σκέψη το αντέστρεψε και το μετέτρεψε σε σύμβολο θανάτου και μίσους δεν αλλάζει την σημασία του. Σε τελική ανάλυση οι λαοί σε όλο τον πλανήτη που το χρησιμοποιούσαν ως σημάδι ευζωίας δεν θα χαρίσουν την ιστορία και τις παραδόσεις τους στις ομάδες εγκληματικών νόων.

«Χωρίς τα νομίσματα ο κόσμος θα ήταν πολύ φτωχός σε γνώσεις για την αρχαιότητα», όπως λέει η κ. Ψαθά. Τον 5^ο αιώνα δημιουργήθηκαν οι πρώτες τράπεζες και η λέξη Bank-τράπεζα προήλθε από την λέξη πάγκος, όπου γίνονταν οι συναλλαγές στην αγορά των ελληνικών πόλεων.

Το αττικό τάλαντο, το οποίο ισοδυναμούσε με 60 αττικές μνες, εκτιμάται ότι ζύγιζε περίπου 25,8 κιλά. Ωστόσο, ο Όμηρος, θεωρούσε τον χρυσό και το ασήμι ως αναγνωρισμένο μέτρο πλούτου. Έγραφε για το τάλαντο του χρυσού δηλαδή, την αξία ενός μικρού σφαιριδίου χρυσού.

Μπορεί οι χρυσοί στατήρες από την Λυδία να θεωρούνται τα πρώτα νομίσματα στον κόσμο, αλλά είναι μάλλον απίθανο ως έμποροι της ξηράς να αποτύπωσαν μορφές της ελληνικής μυθολογίας σε νομίσματα, ενώ το θαλάσσιο εμπόριο των ελλήνων είχε προηγηθεί κατά πολλούς αιώνες του βασιλιά Αλιάττη B΄ (605–556 π.Χ.), ο οποίος αύξανε τον πλούτο του πραγματοποιώντας τακτικές επιδρομές στην Μίλητο.^[1] Η υπόθεση του πρώτου λυδικού νομίσματος προέκυψε από τον ποιητή Ξενοφάνη, ο οποίος αφού διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να γίνει Όμηρος, άρχισε την κακόβουλη κριτική και μέσω εκείνου ο Ηρόδοτος, ο οποίος παραδέχθηκε ότι έγραφε ότι του έλεγαν και όχι ότι είχε διαπιστώσει, μετέφερε την ιδέα στα κείμενά του.

[1] ^{Alexander Dale, WALWET and KUKALIM: Lydian coin legends, dynastic succession, and the chronology of Mermnad kings, Kadmos 2015, 54 (1/2): pp.151–166.}