21 βότανα για φυσική βαφή ρούχων

Η μαγεία των χρωμάτων της φύσεως αιχμαλώτισε το βλέμμα των ανθρώπων από την προϊστορική εποχή και θέλησαν να τα μεταφέρουν στην καθημερινότητά τους, σε χώρους κατοικίας και σε ενδύματα, όπως φαίνεται από τα χρωματιστά μεταξωτά του Κυκλαδικού πολιτισμού.

Για τον δημοσιογράφο της ΕΡΤ Τίμος Φακαλή, μια επίσκεψη στο Κιλκίς ήταν αποκαλυπτική για την ευρηματικότητα στην χρήση των φυτών για την δημιουργία βαφών.

Προτού οι συνθετικές βαφές κατακλύσουν την αγορά τον 18^ο αιώνα η φύση ήταν ο μοναδικός προμηθευτής, αναφέρει η  Νίκη Τσούκα γεωπόνος. Έχοντας μελετήσει τις ιδιότητες των φυτών γνωρίζει τις λεπτές αποχρώσεις που θα δώσουν ανάλογα με το υλικό που θα αποτελέσει την βάση της βαφής, μαλλί βαμβάκι, λινό, μετάξι κλπ.  

Από 17 βότανα δημιουργούνται 21 εκχυλίσματα, με τα οποία η κ. Τσούκα επιστρέφει στην παραδοσιακή βαφή που δεν χρησιμοποιεί χημικά όπως το θείο τα άλατα χρωμίου κ.ά..

Η ρίζα από το ριζάρι δίνει το κόκκινο, το χαρούπι ολόκληρο ή ο σπόρος δίνει ανοικτό καφέ. Από τον καρπό της κολιτσίνας, γνωστό και ως γάλλιο βγαίνει κίτρινο χρώμα, λαδί από την ρίγανη, καφέ ανοικτό και κίτρινο από το σπαθόχωρτο, το σωμόν βγαίνει από την τσαπουρνιά ή ακανθόπρουνο. Σημειώνεται ότι η κολτσίνα έχει ιδιότητες και προστασίας από τον ήλιο. Τσάγια, ρόδια και χαμομήλια προσφέρουν μια γκάμα χρωμάτων, που εφαρμόζονται σε διάφορα υφάσματα, τα οποία ακολούθως μετατρέπονται σε ενδύματα σχεδίασης της κ. Τσούκα.   

Εκτός από φορέματα κατασκευάζει και υφασμάτινες τσάντες,σε ξεχωριστά σχέδια και χρώματα.   

Κύριο χαρακτηριστικό των φυτικών βαφών είναι η αντοχή στον χρόνο, λέει η γεωπόνος-δημιουργός, επισημαίνοντας ότι οι φυτικές βαφές αφήνουν μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενώ η διαχείριση των υπολειμμάτων της βαφής είναι φιλική στο περιβάλλον.  

Στο πεδίο της έρευνας διαπιστώθηκε ότι τα υφάσματα δεν ξεβάφουν ακόμη και σε σύγκριση με τις χημικές βαφές. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αρχαιολόγοι εντοπίζουν σήμερα απομεινάρια βαφής σε υφάσματα τα οποία σεβάστηκε ο χρόνος. Έτσι, μάθαμε ότι στην Κίνα, η βαφή με φυτά, φλοιούς δένδρων και έντομα ήταν διαδεδομένη πριν από 5.000 χρόνια. Για το μπλέ χρώμα χρησιμοποιείτο το φυτό ισάτις, ενώ έως και τον 20^ο αιώνα οι γυναίκες στην Κωνσταντινούπολη χρησιμοποιούσαν ένα πανί βαμμένο με κέρμες (έντομα που ζουν στον φλοιό των βελανιδιών), για να προσθέσουν λίγο χρώμα στα μάγουλα, ως ένδειξη υγείας.