Τι προκάλεσε την κατάρρευση της πολυκατοικίας στο Μαϊάμι;

Νωρίς το πρωί της Πέμπτης 24 Ιουνίου, μέρος του συγκροτήματος κατοικιών στο Σέρφσαϊντ της Φλόριντα, κατέρρευσε μέσα σε περίπου 11 δευτερόλεπτα.

Δεν έχει βρεθεί ακόμη η αιτία που προκάλεσε την κατάρρευση του μισού 12ώροφου κτιρίου με τα 136 διαμερίσματα, ενώ συνεχίζεται η αναζήτηση επιζώντων. Μέχρι στιγμής, οι δομικές ζημιές, ο κακός σχεδιασμός του κτιρίου και η βύθιση του εδάφους κάτω από το διαμέρισμα έχουν επισημανθεί ως πιθανές αιτίες της κατάρρευσης.

Ο Άλιν Κίλσχαιμερ, ένας βετεράνος μηχανικός που διερεύνησε τη βομβιστική επίθεση στο ομοσπονδιακό κτίριο της Οκλαχόμα Σίτι το 1995, θα εξετάσει τα θεμέλια του κτιρίου και θα ψάξει για ρωγμές, διαρροές και τυχόν εισροές υπόγειου ή αλμυρού νερού, ανέφερε η Washington Post. Ο μηχανικός είπε επίσης ότι οι καταρρεύσεις κτιρίων συχνά προκαλούνται από πολλαπλούς παράγοντες.

Για παράδειγμα, τον Οκτώβριο του 2018, ο μηχανικός Φρανκ Μοραμπίτο είχε εκφράσει κάποιες ανησυχίες σχετικά με ένα διαμέρισμα του συγκροτήματος, σε μια έκθεση που είχε ετοιμάσει για την ένωση συνιδιοκτητών, σύμφωνα με άρθρο της Miami Herald. Σημείωσε δε, ότι το κατάστρωμα της πισίνας και οι υπαίθριες γλάστρες του κτιρίου δεν είχαν κλίση ώστε να διευκολύνεται η σωστή αποστράγγιση του νερού, γεγονός που είχε οδηγήσει σε «σημαντικές δομικές ζημιές» με την πάροδο του χρόνου. Αυτό το σχεδιαστικό ελάττωμα θα μπορούσε να εντοπιστεί στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης που συντάχθηκαν για το κτίριο πριν από 40 χρόνια, είχε γράψει ο Μοραμπίτο στην έκθεση.

Το στάσιμο νερό στο κατάστρωμα της πισίνας είχε καταστρέψει το υποκείμενο σκυρόδεμα, ενώ το γκαράζ παρουσίαζε σημάδια δομικής καταπόνησης, με μεγάλες ρωγμές και με μια εκτεθειμένη ράμπα που είχε διαβρωθεί σε διάφορα σημεία.

«Αν και ορισμένες από αυτές τις ζημιές είναι μικρές, οι περισσότερες φθορές του σκυροδέματος πρέπει να επισκευαστούν εγκαίρως», είχε γράψει ο Μοραμπίτο.  Δεδομένης της ηλικίας του κτιρίου, ωστόσο, η αναφερόμενη ζημιά ήταν «αρκετά συνηθισμένη», δήλωσε στην Washington Post ο Κένεθ Ντιρέκτορ, δικηγόρος της ένωσης συνιδιοκτητών του κτιρίου. «Κάτι φρικτό συνέβη», δήλωσε. «Αυτό δεν είναι το αποτέλεσμα κάποιων μικρών ρωγμών στο σκυρόδεμα».

Η έκθεση του 2018 δεν προειδοποιούσε ότι το κτίριο θα μπορούσε να κινδυνεύσει με κατάρρευση και οι ειδικοί δεν είναι ακόμη σίγουροι ότι η φθορά στο σκυρόδεμα και η διάβρωση, ήταν τα μόνα αίτια που προκάλεσαν την κατάρρευση του κτιρίου, ανέφεραν οι New York Times.

Ωστόσο, τα βίντεο από την κατάρρευση «υποδηλώνουν ένα θέμα που σχετίζεται με τα θεμέλια – ενδεχομένως διάβρωση ή άλλη ζημιά», δήλωσε ο Ντόναλντ Ντούσενμπερι, σύμβουλος μηχανικός. Ένας ένοικος ανέφερε ότι είδε κάποιου είδους τρύπα να ανοίγει κοντά στην πισίνα λίγο πριν από τη μερική κατάρρευση, γεγονός που ενισχύει την ιδέα ότι η κατάρρευση ξεκίνησε υπόγεια, ανέφεραν οι Times.

«Σίγουρα δεν μπορείτε να αποκλείσετε ένα σχεδιαστικό ή κατασκευαστικό λάθος που επιβίωσε για 40 χρόνια», αν και πάλι, δεν είναι ακόμη βέβαιο αν η διάβρωση που σχετίζεται με το νερό προκάλεσε την κατάρρευση, δήλωσε ο Ντούσενμπερι.

Πέρα από τη διάβρωση, ο κακός σχεδιασμός, τα υποδεέστερα υλικά ή τους ακατάλληλα εγκατεστημένους σωλήνες, ανέφεραν οι Times. Το 2019 έγιναν επίσης σημαντικές κατασκευές κοντά στο κτίριο και ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου του συγκροτήματος είχε απευθυνθεί στο δήμο επικαλούμενο «ανησυχίες σχετικά με τη δομή του κτιρίου», ωστόσο, ο δήμος δεν παρενέβη.

Μια άλλη εξήγηση για την κατάρρευση είναι ότι ένα κενό ή μια καταβόθρα άνοιξε κάτω από τους πασσάλους που βρίσκονταν κάτω από το κτίριο, με αποτέλεσμα ορισμένοι από αυτούς να μετατοπιστούν προς τα κάτω, ενώ άλλοι παρέμειναν στη θέση τους, δήλωσε στους Times ο Ντέιβιντ Περάτσα, δομικός μηχανικός στην Exponent, μια εταιρεία μηχανικών και επιστημονικών συμβούλων. «Αν υπάρχει κάτι γεωλογικά κάτω από το κτίριο που το προκάλεσε, αυτό είναι σίγουρα κάτι που πρέπει να διερευνηθεί», είπε.

Στο πλαίσιο αυτό, μια μελέτη του 2020, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ocean & Coastal Management», υπέδειξε ότι το έδαφος κάτω από το Champlain Towers South βυθίζεται σταδιακά από τη δεκαετία του 1990 εξαιτίας της καθίζησης του εδάφους.

Η καθίζηση συμβαίνει όταν μεγάλες ποσότητες υπόγειων υδάτων αντλούνται από τα ιζήματα και δεν βοηθούν πλέον να στηριχθεί η γη από πάνω, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ. Η καθίζηση προκαλείται συνήθως από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η αποστράγγιση υπόγειων δεξαμενών για την προετοιμασία της γης για ανάπτυξη.

Η πόλη Σέρφσαϊντ βρίσκεται σε ένα «νησί-φράγμα» στον Ατλαντικό Ωκεανό, το οποίο χωρίζεται από την ηπειρωτική χώρα του Μαϊάμι, από τον κόλπο Biscayne. Σύμφωνα με τα δεδομένα διαστημικών ραντάρ, το νησί παρουσίασε καθίζηση με ρυθμό περίπου 1 έως 3 χιλιοστά ανά έτος, μεταξύ 1993 και 1999, αν και η βύθιση αυτή δεν ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένη σε ολόκληρη τη χερσαία μάζα, ανέφεραν οι ερευνητές σε μελέτη του 2020. Τα περισσότερα σημεία όπου σημειώθηκε βύθιση, εμφανίστηκαν στη δυτική πλευρά του νησιού, όπου τα κτίρια έχπυν κατασκευάστηκε σε ανακτημένους υγροβιότοπους, ωστόσο εμφανίστηκαν κάποια και στην ανατολική πλευρά, όπου βρίσκεται η πόλη Σέρφσαϊντ.

«Αυτό που είδαμε στο Σέρφσαϊντ ήταν ασυνήθιστο, καθώς αυτή η πλευρά του νησιού είναι γνωστό ότι είναι πιο σταθερή από τη δυτική πλευρά», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Shimon Wdowinski, καθηγητής του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Φλόριντα (FIU).

«Το δυτικό τμήμα του Μαϊάμι Μπιτς χτίστηκε σε ανακτημένους υγροβιότοπους και έχει υποστεί περισσότερες καθιζήσεις», δήλωσε ο Wdowinski στο Live Science. «Η ανατολική πλευρά της πόλης είναι χτισμένη σε έδαφος πάνω από ασβεστόλιθο και είναι λιγότερο πιθανό να υποστεί καθίζηση». Ο ρυθμός καθίζησης εκεί ήταν περίπου 2 mm ανά έτος, «που είναι σχετικά χαμηλός, αλλά εξακολουθεί να είναι πάνω από το επίπεδο ανίχνευσης», είπε.

Ο παρατηρούμενος ρυθμός καθίζησης είναι αρκετά χαμηλός σε σύγκριση με μέρη όπως η Πόλη του Μεξικού, το έδαφος της οποίας υποχωρεί με ρυθμό περίπου 38 εκατοστά ανά έτος, σύμφωνα με την ανακοίνωση του FIU, αν και μια μελέτη του 2021 υποδηλώνει έναν ακόμη ταχύτερο ρυθμό (50 εκατοστά) ανά έτος, σύμφωνα με το περιοδικό «Eos».

Ως εκ τούτου, μικρές αλλαγές, όπως αυτές στο Σέρφσαϊντ, συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου και μπορούν να φτάσουν σε βύθιση αρκετών εκατοστών κατά τη διάρκεια δεκαετιών, σημείωσε ο Wdowinski.

Ωστόσο, με βάση προηγούμενες μελέτες του Wdowinski και των συναδέλφων του, «στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτά τα κτίρια απλώς μετακινούνται, δεν υπάρχει καταστροφική κατάρρευση όπως στην περίπτωση του Σέρφσαϊντ», είπε. Με άλλα λόγια, είναι απίθανο η καθίζηση από μόνη της να προκάλεσε την κατάρρευση. Θεωρητικά, οι βαθιά τοποθετημένοι πάσσαλοι κάτω από το συγκρότημα θα παρείχαν σταθερότητα παρά τη σταδιακή βύθιση, οπότε είναι πιθανό να ευθύνονται άλλοι παράγοντες, δήλωσε ο Περάτσα στους Times.

ΠΗΓΗ: Live Science