Σε τεντωμένο σχοινί βαδίζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες καθώς προσέρχονται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις Βρυξέλλες, με τον κίνδυνο ενός ναυαγίου να απειλεί το κρίσιμο ζήτημα της χρηματοδότησης της Ουκρανίας. Οι επόμενες 48 ώρες χαρακτηρίζονται καθοριστικές, με τις διαπραγματεύσεις να συνεχίζονται πυρετωδώς στο παρασκήνιο για να αποφευχθεί ένα «φιάσκο» που θα έστελνε καταστροφικό μήνυμα διεθνώς.
Ανταπόκριση – Βρυξέλλες
Και ενώ οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, προσέρχονται στο κτίριο Europa, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου χιλιάδες αγροτών από ολόκληρη την Ευρώπη κατακλύζουν τους δρόμους των Βρυξελλών, καταγγέλλοντας πολιτικές που τους στοιχειώνουν, με κορωνίδα τη συμφωνία ΕΕ-Mercosur – την οποία αυτή την ώρα κανείς δεν ξέρει αν θα προχωρήσει με κάποιο «μαγικό» λεκτικό ή αν θα καθυστερήσει έως ότου πολιτικοί και αγρότες βρουν τη χρυσή τομή στις διαφωνίες τους.
Το «αγκάθι» του Βελγίου και το σχέδιο Β για το Κίεβο
Στο επίκεντρο του παρασκηνιακού διπλωματικού μαραθωνίου βρίσκεται η συμφωνία για το «δάνειο επανορθώσεων» προς την Ουκρανία, το οποίο συνδέεται με τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ύψους περίπου 210 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το Βέλγιο, το οποίο φιλοξενεί την έδρα του Euroclear (του οργανισμού όπου βρίσκονται δεσμευμένα τα περισσότερα ρωσικά κεφάλαια), προβάλλει σθεναρές αντιστάσεις, ζητώντας ισχυρότερες νομικές και οικονομικές διασφαλίσεις.
Ο Βέλγος Πρωθυπουργός εμφανίζεται διστακτικός να αναλάβει η χώρα του δυσανάλογο ρίσκο, ειδικά ενόψει των νομικών προσφυγών που έχει ήδη καταθέσει η Μόσχα σε ρωσικά δικαστήρια. Το Βέλγιο αξιώνει η συμμετοχή στο μηχανισμό εγγυήσεων να είναι υποχρεωτική για όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που κατέχουν ρωσικά πάγια, ώστε να μην επωμιστεί μόνο το Euroclear το βάρος και τους νομικούς κινδύνους. «Ή όλοι μαζί ή κανείς», είναι το μήνυμα που εκπέμπει η βελγική πλευρά, απειλώντας να μπλοκάρει τη διαδικασία αν δεν ικανοποιηθούν οι όροι της για τον επιμερισμό του ρίσκου.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, έχει ξεκαθαρίσει ότι «η αποτυχία δεν είναι επιλογή». Οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν όσο χρειαστεί, ακόμη και πέρα από το προγραμματισμένο διήμερο, για να επιτευχθεί συμφωνία. Η Ουκρανία κινδυνεύει με χρεοκοπία ήδη από το δεύτερο τρίμηνο του 2026, αν δεν εξασφαλιστούν τα κονδύλια εγκαίρως.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στις αρχές Δεκεμβρίου δύο εναλλακτικά σχήματα. Είτε «Δάνειο Αποζημιώσεων» (Reparations Loan), το οποίο βασίζεται στη χρήση (χωρίς κατάσχεση) των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας στην ΕΕ (συνολικά 210 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 185 δισ. στην Euroclear στο Βέλγιο). Αυτό το σχήμα μπορεί να εγκριθεί με ειδική πλειοψηφία, παρακάμπτοντας πιθανό βέτο.
Είτε δάνειο εγγυημένο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (απαιτεί ομοφωνία, αλλά η Ουγγαρία (και πιθανώς η Σλοβακία ή η Τσεχία) αντιτίθεται σε περαιτέρω δημοσιονομική έκθεση.
Εάν δεν υπάρξει λευκός καπνός με το Βέλγιο, στο τραπέζι βρίσκεται, ως «Σχέδιο Β», η προσφυγή σε κοινό δανεισμό με εγγύηση το περιθώριο του ενωσιακού προϋπολογισμού. Πρόκειται για μια λύση ανάγκης που, αν και αποφεύγει το βελγικό βέτο, ενέχει δημοσιονομικό κόστος για τα κράτη-μέλη, τα οποία θα κληθούν να καλύψουν τους τόκους.
Για την Ελλάδα, η συμμετοχή στις εγγυήσεις υπολογίζεται στα 2,77 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ελληνική πλευρά, όπως και η ιταλική, πιέζουν ώστε το ποσό αυτό να μην προσμετρηθεί στο δημόσιο χρέος, με την Eurostat ωστόσο να κρατά μέχρι στιγμής στάση αναμονής.
Επιπλέον, αυτή η επιλογή θα κάνει πολύ δυσκολότερη την επερχόμενη διαπραγμάτευση για το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ/MFF) μετά το 2027, ενώ θα δώσει ισχυρά επιχειρήματα στις αποκαλούμενες «φειδωλές» χώρες του Βορρά (Ολλανδία, Γερμανία, Σουηδία) να ζητήσουν περικοπές σε άλλες πολιτικές.
Το δεύτερο μοντέλο προωθείται ένθερμα από τον Γερμανό Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, καθώς συμβολίζει ότι «η Ρωσία πληρώνει για τις καταστροφές που προκάλεσε». Ωστόσο, το Βέλγιο, με πρωθυπουργό τον Μπαρτ Ντε Βέβερ, εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις λόγω της υπερβολικής έκθεσής του μέσω της Euroclear. Το Βέλγιο υποστηρίζεται από Ιταλία, Βουλγαρία και Μάλτα, και ζητά εγγυήσεις «απόλυτα δεσμευτικές και αλληλέγγυες» από όλα τα κράτη-μέλη, καθώς και συμμετοχή συμμάχων του G7. Θετικά σήματα «λαμβάνονται» από Βρετανία και Καναδά, αρνητικά από ΗΠΑ και Ιαπωνία.
Μια κρίσιμη παράμετρος που διχάζει τους «27» είναι η χρήση των κονδυλίων. Ενώ χώρες όπως η Ολλανδία και η Γερμανία επιθυμούν ευελιξία για την αγορά αμυντικού εξοπλισμού από τρίτες χώρες (ΗΠΑ, Βρετανία κ.ά.), η Γαλλία επιμένει τα χρήματα να κατευθυνθούν αποκλειστικά στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Η Αθήνα συντάσσεται με τη γαλλική γραμμή, έχοντας ως πρόσθετο κριτήριο να διασφαλιστεί ότι ευρωπαϊκά κονδύλια δεν θα καταλήξουν σε αγορές από την τουρκική αμυντική βιομηχανία.
Ταραχή ολόγυρα …
Ενώ οι ηγέτες συζητούν μέσα στο γυάλινο κτίριο του Συμβουλίου, στους δρόμους των Βρυξελλών ακούγεται ένας άλλος ήχος. Αυτός της οργανωμένης αγανάκτησης. Χιλιάδες αγρότες από όλα τα 27 κράτη-μέλη συγκεντρώνονται στη Βελγική πρωτεύουσα, για μια από τις μεγαλύτερες διευρωπαϊκές διαδηλώσεις του πρωτογενούς τομέα παραγωγής.
Αντιδρούν με δριμύτητα στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2027. Οι αγρότες υποστηρίζουν ότι η νέα ΚΑΠ δεν θα έχει επαρκή χρηματοδότηση, αφήνοντάς τους στο έλεος ενός «χαοτικού» ευρωπαϊκού πολλαπλασιασμού Κανονισμών. Επίσης, κραυγάζουν κατά της εμπορικής συμφωνίας Mercosur, την οποία περιγράφουν ως «ιστορικό λάθος» για την ευρωπαϊκή γεωργία και τη επισιτιστική ασφάλεια της Ένωσης. Και ακόμη, ζητούν απλοποίηση, καλύτερη ρύθμιση και νομική ασφάλεια, δηλαδή μια άμβλυνση της θεσμικής πολυπλοκότητας που έχει εισχωρήσει στο αγροτικό επάγγελμα.
Η κίνηση του ευρωπαϊκού αγροτικού κινήματος δεν είναι τυχαία. Πραγματοποιείται λίγες ώρες πριν από την αναχώρηση της Προέδρου της Κομισιόν για τη Βραζιλία, όπου θα προσπαθήσει να «κλειδώσει» τη συμφωνία Mercosur. Για τον αγροτικό κόσμο, αυτή είναι μια τελευταία προειδοποίηση.
Άλλα κρίσιμα θέματα
Πέρα από τη χρηματοδότηση, οι ηγέτες θα συζητήσουν τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία. Στο προσχέδιο συμπερασμάτων, η ΕΕ χαιρετίζει τις διπλωματικές προσπάθειες και δεσμεύεται να συμβάλει ενεργά, τονίζοντας ότι μια δίκαιη ειρήνη πρέπει να σέβεται την ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, με μακροπρόθεσμες εγγυήσεις αυτοάμυνας.
Αναμένεται να επιβεβαιωθεί η εντατικοποίηση στρατιωτικής βοήθειας (π.χ. νέα πακέτα από Δανία), νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας (20ό πακέτο έως τον Φεβρουάριο 2026) και η αταλάντευτη στήριξη στην ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας.
Η Μέση Ανατολή αποτελεί άλλο ένα τρωτό σημείο, με τη Γάζα να υποφέρει συνεχώς και την κατάσταση στο Λίβανο να παραμένει ανησυχητική.
Προς τα τέλη της Συνόδου, αναμένεται να ληφθούν συμπεράσματα και για άλλα καίρια ζητήματα: τη μετανάστευση, τη μακροοικονομική κατάσταση και την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης. Τα πάντα, ωστόσο, παρακάμπτονται από τη σκιά της Ουκρανίας.
Το Πρόγραμμα της Συνόδου των ηγετών
Πέμπτη, 18 Δεκεμβρίου
08:30 – 10:00: Αφίξεις των Ηγετών και δηλώσεις στα ΜΜΕ (Doorsteps).
10:00: Ανταλλαγή απόψεων με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα.
11:00: Έναρξη 1ης Συνεδρίας Εργασίας.
Θέμα Αιχμής: Ουκρανία (Χρηματοδότηση, Δάνειο Επανορθώσεων, Στρατιωτική Βοήθεια).
Θέμα: Μέση Ανατολή & Εξωτερικές Υποθέσεις (Κυρώσεις Ρωσίας).
19:00: Δείπνο Εργασίας των Ηγετών (συζήτηση για Mercosur)
Παρασκευή, 19 Δεκεμβρίου
10:00: Έναρξη 2ης Συνεδρίας Εργασίας.
Θέματα: Μετανάστευση, Οικονομία, Ανταγωνιστικότητα.
Υιοθέτηση Συμπερασμάτων.
Μεσημέρι/Απόγευμα: Συνέντευξη Τύπου των Προέδρων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Κομισιόν.
Σχετική είδηση:
Στη Σύνοδο Κορυφής ο Κ. Μητσοτάκης
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
