Σε κρίση τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ: 90 κορυφαίοι ερευνητές καταγγέλλουν τις περικοπές Τραμπ με τη «Δήλωση Bethesda»

Περισσότεροι από 90 κορυφαίοι ερευνητές, επικεφαλής επιστημονικών επιτροπών και ανώτερα στελέχη των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας (NIH) των Ηνωμένων Πολιτειών υπέγραψαν μια σπάνια δημόσια δήλωση διαμαρτυρίας, γνωστή ως «Δήλωση Bethesda», καταγγέλλοντας τις σαρωτικές περικοπές στη δημόσια χρηματοδότηση της υγειονομικής έρευνας που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ.

Η δήλωση αυτή έρχεται σε μια περίοδο που τα NIH βρίσκονται στο επίκεντρο μιας άνευ προηγουμένου αναστάτωσης, με περισσότερες από 2.100 ερευνητικές επιχορηγήσεις –συνολικής αξίας άνω των 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων– να έχουν διακοπεί ή απορριφθεί μέσα σε λίγους μόνο μήνες.

Σύμφωνα με πληροφορίες από επιστήμονες εντός του NIH, η διακοπή αυτών των μελετών έχει προκαλέσει πρόβλημα, όχι μόνο στην έρευνα αλλά και στην υγειονομική φροντίδα χιλιάδων ασθενών που συμμετείχαν σε κλινικές δοκιμές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απότομη λήξη ερευνητικού προγράμματος για τη φυματίωση στην Αϊτή, η οποία άφησε τους ασθενείς χωρίς πρόσβαση σε φάρμακα που κυριολεκτικά τους κρατούσαν στη ζωή. Οι επιστήμονες καταγγέλλουν πως οι αποφάσεις αυτές δεν βασίζονται σε επιστημονικά κριτήρια, αλλά σε πολιτικές σκοπιμότητες, δημιουργώντας ένα «κλίμα φόβου και φίμωσης» που απειλεί την ακεραιότητα της αμερικανικής επιστήμης.

«Η ελπίδα για καινοτομία μετατράπηκε σε αγώνα επιβίωσης για την ίδια την ύπαρξη των ερευνών»

Η «Δήλωση Bethesda» απευθύνεται προσωπικά στον νέο διευθυντή του NIH, Τζέι Μπατατσάρια, ο οποίος είναι γνωστός για τις αμφιλεγόμενες θέσεις του υπέρ της «επιστημονικής διαφωνίας» και την υπογραφή του στη «Διακήρυξη του Γκρέιτ Μπάρινγκτον» το 2020. Παρότι δεν φέρει τον επίσημο τίτλο κυβερνητικής πολιτικής, η διακήρυξη Bethesda υποστηρίζεται ευρέως από ερευνητές όλων των βαθμίδων, από επικεφαλής ινστιτούτων μέχρι ανώνυμα στελέχη που φοβούνται αντίποινα. Πάνω από 250 επιπλέον εργαζόμενοι στα NIH συνυπογράφουν τη δήλωση κρυφά, τονίζοντας την ανάγκη για ενότητα απέναντι στις πολιτικές που υπονομεύουν την ανεξαρτησία της επιστημονικής διαδικασίας.

Η πρόεδρος της επιτροπής για την έρευνα κατά του καρκίνου, Σάρα Κόμπριν, ανέφερε χαρακτηριστικά πως «η ελπίδα για καινοτομία μετατράπηκε σε αγώνα επιβίωσης για την ίδια την ύπαρξη των ερευνών». Παράλληλα, γίνεται λόγος για τεράστια οικονομική σπατάλη, καθώς πολλές μελέτες σταματούν κοντά στην ολοκλήρωσή τους, ακυρώνοντας πολύχρονες και πολυδάπανες επενδύσεις που είχαν ήδη αποδώσει ενδιάμεσα αποτελέσματα.

Η κυβέρνηση Τραμπ, μέσω του νέου πλαισίου επιλεξιμότητας που βασίζεται σε δείκτες «υπερβολικής παραμονής» μεταναστών ή σε «ελλιπή έλεγχο εγγράφων» από τρίτες χώρες, προχώρησε σε δραστικές μειώσεις στη χρηματοδότηση, επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα απαντά ότι πρόκειται για προφάσεις που κρύβουν μια βαθύτερη ιδεολογική σύγκρουση για τον ρόλο της επιστήμης στην κοινωνία και τη σχέση της με το κράτος.

Η «Δήλωση Bethesda» αποτελεί την πιο συντονισμένη και θαρραλέα αντίδραση από τον επιστημονικό κορμό του NIH εδώ και δεκαετίες. Η ενέργεια αυτή σηματοδοτεί όχι μόνο μια προσπάθεια ανάσχεσης των περικοπών, αλλά και μια ευρύτερη υπεράσπιση της επιστημονικής ανεξαρτησίας, της δημόσιας υγείας και της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων.

Καθώς η κυβέρνηση προχωρά στη ριζική αναδιαμόρφωση του πλαισίου χρηματοδότησης της επιστημονικής έρευνας, η σύγκρουση μεταξύ πολιτικής ηγεσίας και επιστημονικής κοινότητας φαίνεται πως θα κλιμακωθεί, με απρόβλεπτες συνέπειες τόσο για την αμερικανική όσο και για τη διεθνή ερευνητική κοινότητα.

Πηγή AP