Ένα βιντεοπαιχνίδι που εκτοξεύθηκε στην κορυφή του Steam στην Κίνα μέσα σε λίγες ώρες κατάφερε να πυροδοτήσει κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον από τις πωλήσεις του: μια —αναμενόμενα φορτισμένη— δημόσια συζήτηση για τα έμφυλα στερεότυπα και τη θέση των γυναικών στη σύγχρονη κινεζική κοινωνία.
Το παιχνίδι λεγόταν αρχικά Revenge on Gold Diggers και βάζει τον παίκτη στον ρόλο ενός άντρα που μπλέκει με γυναίκες οι οποίες αποδεικνύονται χειριστικές και αποσκοπούν στο να του αποσπάσουν χρήματα ή δώρα. Το πώς θα αντιδράσει εκείνος επηρεάζει την εξέλιξη της ιστορίας.
Η φράση «Είναι πιο υπάκουος κι από σκύλο… Μακάρι να εμφανίζονταν κι άλλοι τόσο χαζοί» αρκεί για να δώσει τον τόνο. Το παιχνίδι «πειραματίζεται» (αν το πούμε ευγενικά) με το φαινόμενο της συναισθηματικής απάτης, αλλά το κάνει παρουσιάζοντας αποκλειστικά γυναίκες ως θηρευτές και άνδρες ως θύματα.
Η κατακραυγή ήρθε σχεδόν αμέσως, με αποτέλεσμα οι δημιουργοί να αλλάξουν τον τίτλο σε Emotional Anti-Fraud Simulator. Δεν άλλαξε όμως τίποτα στην ουσία. Οι γυναικείοι χαρακτήρες παραμένουν καρικατούρες: influencer, επιχειρηματίας, “γλυκιά” κοπέλα που ξαφνικά ζητά Rolex. Όλες θέλουν κάτι. Κι αν δεν τους το δώσεις, θα το πάρουν αλλιώς.
Οι δημιουργοί υποστηρίζουν ότι σκοπός τους ήταν να προκαλέσουν έναν «διάλογο» για τα όρια στις σύγχρονες σχέσεις. Το έχουμε ξανακούσει. Και σχεδόν πάντα ακολουθείται από την ίδια επιχειρηματολογία: «Μα δεν μιλάμε για όλες τις γυναίκες», «και οι άνδρες το κάνουν», «αφού υπάρχουν αυτά τα φαινόμενα, γιατί να μην τα δείξουμε;». Μόνο που όταν όλες οι “απατεώνες” είναι γυναίκες, και η πλοκή γυρίζει γύρω από το αν ο άντρας «θα πέσει ή όχι», ο “διάλογος” ακούγεται μονόπλευρος.
Το είπε πολύ σωστά μία καλλιτέχνις που σχολίασε το παιχνίδι: «Αν έχεις πλούσιο σύντροφο, είσαι χρυσοθήρα. Αν προσπαθείς να περιποιηθείς τον εαυτό σου, πάλι χρυσοθήρα. Μερικές φορές αρκεί να δεχτείς ένα ποτό».
Κάποιοι παίκτες βέβαια αντέδρασαν λέγοντας πως η κριτική είναι υπερβολική. «Και οι άνδρες μπορεί να είναι χρυσοθήρες», είπαν. Ναι, αλλά το παιχνίδι δεν δείχνει κανέναν. Και όταν η φαντασία σου στήνει επανειλημμένα το ίδιο σενάριο, δεν μιλάμε για σύμπτωση.
Ακόμα και τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης εμφανίστηκαν διχασμένα. Κάποιοι το χαρακτήρισαν προσβλητικό, άλλοι το είδαν ως «ευρηματικό», επικαλούμενοι την πραγματική οικονομική ζημιά που προκαλούν οι συναισθηματικές απάτες. Το πρόβλημα δεν είναι το αν το φαινόμενο υπάρχει. Είναι πώς το αφηγείσαι — και ποιον τελικά στοχοποιείς.
Η συγκυρία, βέβαια, δεν βοηθά. Η κινεζική κοινωνία παραμένει βαθιά παραδοσιακή: οι γυναίκες θεωρούνται συχνά καταλληλότερες για τον ρόλο της μητέρας και συζύγου, ενώ η επαγγελματική φιλοδοξία είναι κάτι που πρέπει να «ισορροπηθεί». Το αφήγημα του “καλού γάμου” είναι ακόμη ενεργό. Και το κράτος το ενισχύει. Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έχει επανειλημμένα καλέσει τις γυναίκες να αγκαλιάσουν τον ρόλο της «καλής συζύγου και μητέρας». Παράλληλα, το φεμινιστικό κίνημα αντιμετωπίζεται όλο και πιο συχνά με λογοκρισία ή ποινές.
Ένα παιχνίδι σαν αυτό απλώς ρίχνει λάδι στη φωτιά. Δεν ανοίγει διάλογο — αναπαράγει την καχυποψία, ενισχύει τα στερεότυπα, και τελικά επιβεβαιώνει έναν κόσμο όπου ο άνδρας είναι πάντα το υποψήφιο θύμα και η γυναίκα πάντα ύποπτη.
Όταν τέτοιες αφηγήσεις δεν περιορίζονται πλέον σε σαπουνόπερες, αλλά περνούν και στα video games, σημαίνει πως δεν είναι κατάλοιπα παλιότερων εποχών. Είναι ακόμα εδώ. Και βρίσκουν νέα μέσα για να κάνουν τον ίδιο παλιό κύκλο.
Με πληροφορίες από το BBC
Επιμέλεια/Μετάφραση: Μαρία Νικολαΐδου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος