Διαφορετικές ψυχικές διαταραχές ενδέχεται να έχουν πολύ περισσότερα κοινά σε βιολογικό επίπεδο απ’ ό,τι θεωρούσαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες, σύμφωνα με νέα, μεγάλης κλίμακας γενετική μελέτη. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ και το Mass General Brigham στις Ηνωμένες Πολιτείες επισημαίνουν ότι τα ευρήματα της μελέτης, θα μπορούσαν στο μέλλον να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται οι ψυχικές παθήσεις, ιδιαίτερα σε ανθρώπους που ζουν με περισσότερες από μία.
Η μελέτη ανέλυσε DNA από περισσότερα από έξι εκατομμύρια άτομα, μεταξύ των οποίων πάνω από ένα εκατομμύριο είχαν διαγνωστεί με τουλάχιστον μία ψυχική διαταραχή. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως ζουν με κάποια μορφή ψυχικής διαταραχής.
«Σήμερα διαγιγνώσκουμε τις ψυχιατρικές διαταραχές με βάση αυτό που βλέπουμε στην κλινική πράξη, και πολλοί άνθρωποι λαμβάνουν περισσότερες από μία διαγνώσεις. Αυτό συχνά καθιστά τη θεραπεία δύσκολη και αποθαρρυντική για τους ασθενείς», δήλωσε ο Άντριου Γκρότσινγκερ, επίκουρος καθηγητής ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε 14 ψυχιατρικές διαταραχές και διαπίστωσε ότι οι περισσότερες γενετικές διαφορές μεταξύ ατόμων με και χωρίς αυτές τις παθήσεις μπορούν να εξηγηθούν από μόλις πέντε ευρέα γενετικά πρότυπα. Οι ομάδες αυτές συνδέονται με 238 γενετικές παραλλαγές που επηρεάζουν την ανάπτυξη και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Με βάση αυτά τα κοινά γενετικά χαρακτηριστικά, οι ερευνητές κατέταξαν τις διαταραχές σε πέντε κατηγορίες.
Η πρώτη περιλαμβάνει διαταραχές με καταναγκαστικά χαρακτηριστικά, όπως η νευρική ανορεξία, το σύνδρομο Τουρέτ και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Η δεύτερη αφορά εσωτερικευμένες διαταραχές, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και η διαταραχή μετατραυματικού στρες. Μια τρίτη ομάδα περιλαμβάνει τις διαταραχές χρήσης ουσιών, ενώ η τέταρτη αφορά νευροαναπτυξιακές παθήσεις, όπως ο αυτισμός και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Η πέμπτη ομάδα περιλαμβάνει τη διπολική διαταραχή και τη σχιζοφρένεια. Η μελέτη έδειξε ότι περίπου το 70% του γενετικού «σήματος» που συνδέεται με τη σχιζοφρένεια σχετίζεται επίσης με τη διπολική διαταραχή. Παραδοσιακά, οι δύο αυτές παθήσεις θεωρούνται πολύ διαφορετικές και σπάνια διαγιγνώσκονται ταυτόχρονα στο ίδιο άτομο.
«Σε γενετικό επίπεδο, διαπιστώσαμε ότι μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους απ’ όσο διαφέρουν», σημείωσε ο Γκρότσινγκερ.
Διαβάστε επίσης: Ορισμένες ψυχικές διαταραχές μπορεί να μειώσουν το προσδόκιμο ζωής έως και κατά 20 χρόνια.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους ασθενείς
Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature, αμφισβητούν την εδραιωμένη αντίληψη ότι οι ψυχικές διαταραχές είναι σε μεγάλο βαθμό ξεχωριστές ασθένειες. Αντίθετα, υποδηλώνουν ότι πολλές από αυτές καθοδηγούνται από κοινούς βιολογικούς μηχανισμούς.
Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι είναι ακόμη νωρίς για αλλαγές στον τρόπο διάγνωσης. Ελπίζουν, πάντως, ότι τα ευρήματα θα συμβάλουν σε μελλοντικές αναθεωρήσεις του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM), του βασικού οδηγού που χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας παγκοσμίως.
«Αυτή η έρευνα προσφέρει τις ισχυρότερες μέχρι σήμερα ενδείξεις ότι καταστάσεις στις οποίες δίνουμε διαφορετικά ονόματα μπορεί στην πραγματικότητα να οφείλονται στις ίδιες βιολογικές διεργασίες», ανέφερε ο Γκρότσινγκερ.
«Εντοπίζοντας όσα είναι κοινά μεταξύ αυτών των διαταραχών, μπορούμε ενδεχομένως να αναπτύξουμε θεραπείες που δεν θα απαιτούν τέσσερα διαφορετικά φάρμακα ή τέσσερις ξεχωριστές ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις», πρόσθεσε.
Η μελέτη ανέδειξε επίσης συγκεκριμένα βιολογικά μονοπάτια που συνδέονται με διαφορετικές ομάδες διαταραχών. Για παράδειγμα, γονίδια που επηρεάζουν τους διεγερτικούς νευρώνες —οι οποίοι μεταδίδουν σήματα στον εγκέφαλο— ήταν πιο ενεργά σε άτομα με διπολική διαταραχή και σχιζοφρένεια.
Αντίθετα, σε παθήσεις όπως η κατάθλιψη και το άγχος, ήταν συχνότερες γενετικές παραλλαγές που σχετίζονται με τα ολιγοδενδροκύτταρα- εξειδικευμένα κύτταρα που συμβάλλουν στη διατήρηση και προστασία των νευρικών συνδέσεων του εγκεφάλου. Ορισμένοι από τους κοινούς γενετικούς παράγοντες φαίνεται να επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου πολύ νωρίς, ακόμη και πριν από τη γέννηση, ενώ άλλοι παίζουν μεγαλύτερο ρόλο αργότερα στην ενήλικη ζωή. Αυτό ενδέχεται να εξηγεί γιατί οι ψυχικές διαταραχές συχνά συνυπάρχουν.
Μια ανασκόπηση του 2018 έδειξε ότι περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους που διαγιγνώσκονται με μία ψυχιατρική διαταραχή λαμβάνουν αργότερα τουλάχιστον μία επιπλέον διάγνωση, ενώ περίπου το 41% πληροί τα κριτήρια για τέσσερις ή περισσότερες διαταραχές κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
ΠΗΓΗ: Euronews
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
