ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ, ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Είναι αναμενόμενο πως όταν παντρεύεσαι μια ιδιοφυΐα, τον άνθρωπο που αργότερα θα ονομαζόταν «Κυρίαρχος του σύμπαντος», δεν μπορεί να κάνεις μια μονότονη ζωή. Όταν σε αυτό έρχεται να προστεθεί η περίπτωση Στίβεν Χόκινγκ τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα. Με άλλα λόγια, όταν μια διάνοια είναι συνάμα και ένα άτομο με συντριπτικές σωματικές αναπηρίες, οι εντάσεις, η πίεση που δέχεται ο γάμος αυτός είναι τεράστιος.
Ο νεαρός Στίβεν γνώριζε από πολύ νωρίς ότι έπασχε από νευροκινητική ασθένεια, μια νόσο με πολύ κακή πρόγνωση, και αυτό ήταν κάτι που στιγμή δεν διανοήθηκε να κρύψει από την Τζέιν.
Ωστόσο ο Στίβεν Χόκινγκ ζει ακόμα και, παρότι δεν κινεί πλέον παρά μόνο τα δυο δάκτυλα του χεριού του για να χειρίζεται το μηχάνημα ομιλίας του και φυσικά το νου του, θεωρείται ο διασημότερος φυσικός μετά από τον Ισαάκ Νεύτωνα.
Εδώ βέβαια δεν έχουμε να κάνουμε με έναν συνηθισμένο άνθρωπο, αλλά με ένα πραγματικό δαιμόνιο, έναν άνθρωπο που πλημμυρίζει από πείσμα για ζωή, έρευνα κι επιτυχία.
Χωρίς να δείχνει να φοβάται την έκθεση, μας αποκαλύπτει τη σαγήνη που άσκησε πάνω της ο αντισυμβατικός αυτός φοιτητής με τα ατίθασα μαλλιά, το εγκάρδιο χαμόγελο και την ασίγαστη δίψα για ζωή. Πλάθει την εικόνα ενός σκανταλιάρη νεαρού αλλά και ενήλικα αργότερα, που καλαμπουρίζει ακόμα και με τη βασίλισσα Ελισάβετ. Όταν εκείνη τον ρωτάει αν έχει ακόμα «εκείνη την αμερικάνικη φωνή», εννοώντας το μηχάνημα που του επιτρέπει να μιλάει, ο Χόκινγκ απαντά, «Φυσικά. Για την ακρίβεια, έχω πάρει το copyright».
Η Τζέιν μας αφηγείται τις δυσκολίες που προέκυψαν στην πορεία. Μας μιλάει για τα σπίτια που έστησαν, για τα συνέδρια που έλαβε μέρος εκείνος, για τις αναπόφευκτες αντιζηλίες στον πανεπιστημιακό χώρο, για τα ταξίδια, τις «μεταναστεύσεις» τους για λόγους που
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι αγώνες που έκαναν οι δυο αυτοί άνθρωποι για τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ, σε μια Αγγλία που κάτι τέτοιο ήταν ακόμα ανήκουστο. Δεν υπήρχαν ράμπες στα πεζοδρόμια, ούτε ειδικές νοσοκόμες τις οποίες να παρέχει το κράτος, ούτε χορηγήσεις για αναπηρικές καρέκλες, ούτε επιδόματα και τα σχετικά. Όλη τη δουλειά την έκανε η οικογένεια – κάτι που για εμάς βέβαια, είναι ο κανόνας. Ο Στίβεν Χόκινγκ όμως, από τη θέση που βρισκόταν, είχε την απαιτούμενη προβολή και μαζί με την Τζέιν πάλεψαν σκληρά γι’ αυτά τα δικαιώματα. Και ο δικός τους αγώνας απέφερε καρπούς και διευκόλυνε τη ζωή πολλών ανθρώπων που δεν είχαν τα προνόμια και την αναγνώριση του Χόκινγκ. Και αυτή είναι μια άλλη, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διάσταση της ακατάβλητης προσωπικότητας του Χόκινγκ, την οποία πολύ λίγο γνωρίζουμε και την οποία φωτίζει το βιβλίο της Τζέιν Χόκινγκ.
Η δυσκολότερη και πιο οδυνηρή περίοδος αυτού του γάμου είναι όταν ο Στίβεν χρειάζεται πλέον φροντίδα σε 24ωρη βάση. Και αυτό δεν οφείλεται μόνο στη βαρύτατη ασθένεια, αλλά και στη διαρκή παρουσία των νοσοκόμων που κάνουν αλλεπάλληλες βάρδιες μέσα στο σπίτι και παρεμβάλλονται λειτουργώντας ουσιαστικά σαν παράσιτα στη σχέση του Στίβεν με την Τζέιν και τα παιδιά τους. Άλλωστε εξαιτίας μιας από αυτές τις νοσοκόμες, της Ελέιν, διαλύεται ο γάμος τους. Πρόκειται για ένα πολύ οδυνηρό διαζύγιο, διότι επιπλέον είναι και ένα πολύ δημόσιο διαζύγιο.
Μπορεί να πει κανείς ότι το βιβλίο της Τζέιν Χόκινγκ έχει τα πάντα. Όλα τα πράγματα της ζωής. Λύπες και χαρές, δάκρυα και χιούμορ. Εκείνο όμως που μένει στον αναγνώστη, μέσα από την εξιστόρηση της ζωής αυτής της τεράστιας προσωπικότητας, μέσα από τις δυσκολίες που εκθέτει η συγγραφέας, είναι η αισιοδοξία. Η πίστη πως όλα είναι δυνατά, αρκεί κάποιος να το θέλει.
Έφη Φρυδά
Η αυτοβιογραφία της Jane Hawking Ταξιδεύοντας στην αιωνιότητα. Η ζωή μου με τον Στίβεν κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις GEMA, σε μετάφραση της Έφης Φρυδά (σελ.: 672, τιμή: 17,00 €).
“Ταξιδεύοντας στην αιωνιότητα. Η ζωή μου με τον Στίβεν”.
Έγραψαν για το βιβλίο:
«Ο Στίβεν Χόκινγκ μπορεί να σκέφτεται σε έντεκα διαστάσεις, αλλά η πρώτη σύζυγός του έχει μάθει να αγαπάει σε πολλές».
-The Sunday Times
«Τι γίνεται ο χρόνος όταν διαλύεται ένας γάμος; Και τι απογίνεται μια γυναίκα που έχει τοποθετήσει όλο της το είναι μέσα σ’ αυτή τη σφαίρα; Για την Τζέιν Χόκινγκ η φυσική επιστήμη της αγάπης και της απώλειας βρίσκεται σ’ ένα προσωπικό σύμπαν».
-The Guardian
Στην αυτοβιογραφία της Jane Hawking “Traveling to infinity: My life with Steven” βασίστηκε η βραβευμένη με Όσκαρ ταινία «Η θεωρία των πάντων» (2014).
Συνεργάστηκε με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και με το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Μελετά συστηματικά θεωρίες ψυχανάλυσης και ψυχολογίας και ανέλαβε την ανάπτυξη και εισήγηση σεμιναρίων διδασκαλίας για τη μετάφραση στο πεδίο αυτό. Επιμελήθηκε την αγγλική μετάφραση του περιοδικού Autodafé. Έχει εργαστεί ως μεταφράστρια για κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει συνεργαστεί με το Μουσείο Μπενάκη και έχει συγγράψει και επιμεληθεί κείμενα καταλόγων για εκθέσεις. Ασχολείται με πάθος με τον κινηματογράφο και την τέχνη της ζωγραφικής. Μεταφράζει ποίηση.
Το 2008 ήταν υποψήφια για το Βραβείο καλύτερης μετάφρασης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Λογοτεχνίας και Eπιστημών του Ανθρώπου (ΕΚΕΜΕΛ) και το 2011 στο Athens Prize for Literature για το Bραβείο καλύτερης λογοτεχνικής μετάφρασης.
Ζει και εργάζεται στο Παλιό Φάληρο.