ΜΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Από μικρή θυμάμαι τον εαυτό μου να ακούω τις αφηγήσεις του παππού μου Λεόντη, να εξιστορεί με απόλυτη ζωντάνια το πώς ήρθαν από το Σοχούμ.
Το Σοχούμ -πόλη της σημερινής Γεωργίας, όπου ζούσαν πολλοί Πόντιοι κατατρεγμένοι από τους Τούρκους στις αρχές του αιώνα- ήταν ο τόπος, όπου γεννήθηκε και έζησε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια. Εκεί γνώρισε και τη γιαγιά την Παναΐλα. Εκεί την ερωτεύτηκε, παντρεύτηκαν, έκαναν και τα δυο πρώτα τους παιδιά, μέχρι που τους έδιωξαν εξορία στην Ελλάδα, την πατρίδα, όταν ο Λεόντης αρνήθηκε να υπηρετήσει στον ρώσικο στρατό.
Ο παππούς Λεόντης είχε ένα δικό του τρόπο να τα λέει και όλη η γειτονιά παρακολουθούσε καθισμένη στα σοκάκια του σπιτιού στην Κατερίνη, εκεί όπου τα εγγόνια περνούσαμε τα καλοκαίρια μαζί τους. Και θυμάμαι να γελάμε και να συγκινούμαστε πολύ, να δακρύζουμε και πάλι να γελάμε. Το ζούσαμε όλοι κανονικά.
Αλλά και της γιαγιάς τής ξέφευγαν ιστορίες -πιο λιγόλογη αυτή- όταν αρμαθιάζαμε καπνό. Ναι, ήταν σπουδαία η εμπειρία αυτή. Οι λινάτσες με τον καπνό άδειαζαν γρήγορα, όσο η γιαγιά έλεγε στις γυναίκες διάφορα περιστατικά που της έρχονταν στον νου.
Κι εγώ -η μόνη που πήρα το όνομά της από μια μεγάλη οικογένεια-, ως μικρή γυναίκα εφόσον δούλευα -πάλευα να βάλω σωστά τον καπνό στη βελόνα-, επιτρεπόταν να ακούω. Τόσες και τόσες ιστορίες, συχνά ειπωμένες και από τη μαμά μου βέβαια, με συντρόφευαν όλα αυτά τα χρόνια. Πολλές φορές με πονούσαν. Άλλοτε μ’ έκαναν να χαίρομαι. Πολλές φορές μου έδιναν δύναμη. Άλλοτε με βάραιναν. Πάντα, όμως, με ταξίδευαν.
Τρία χρόνια μετά, το 2014, άρχισα να γράφω το Σοχούμ. Μες στη νύχτα, όταν τα παιδιά μου, η δική μου πλέον οικογένεια, κοιμούνταν. Μέσα στην ησυχία της νύχτας τους συναντούσα. Και τα ξαναζούσα όλα μαζί τους. Ήταν τόσο μεγάλη η ανάγκη μου που δεν μπορούσε άλλο να αντέξει! Έπρεπε να ακουστεί η ιστορία τους!
Κι ένα βιβλίο τι μας δίνει τελικά; Μας δένει, μας δίνει πολλές ζωές ενωμένες! Κάποιες στιγμές ζωής. Έτσι και το Σοχούμ!
Γιώτα Ιωαννίδου
(φωτογράφος: Νίκος Πλεύρης)
Η Γιώτα Ιωαννίδου κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη. Είναι απόφοιτος του Ιστορικού-Αρχαιολογικού Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και της Δραματικής Σχολής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Έχει μεταπτυχιακό στην Πολιτιστική Πολιτική, Διοίκηση και Επικοινωνία από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Εργάζεται ως ηθοποιός στο θέατρο και στον κινηματογράφο και ως εκφωνήτρια σε ραδιόφωνο και τηλεόραση. Το 2016 ανέβηκε η παράσταση Femin play toujours, σε δικό της κείμενο, σκηνοθεσία και παραγωγή.
Το Σοχούμ είναι το πρώτο της μυθιστόρημα και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αιώρα (σελ.: 304, τιμή: 13,90 €).
Εικαστικό εξωφύλλου: Παναγιώτης Σταυρόπουλος