Ο Γιάννης Ρίτσος είχε προταθεί για το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1971

Στο φως της δημοσιότητας βγήκε μετά πενήντα χρόνια ο κατάλογος της Σουηδικής Ακαδημίας με τα ονόματα των ενενήντα υποψηφίων για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1971. Το όνομα του ποιητή της «Ρωμιοσύνης», του σπουδαίου Έλληνα ποιητή Γιάννη Ρίτσου φιγουράρει στην λίστα (στη θέση 68).

Το 1970 ο θάνατος της αδελφής του Νίνας είναι η αφορμή για να συνθέσει ο Γιάννης Ρίτσος τον ποιητικό μονόλογο «Η Ελένη»:

«Ναι, ναι, — εγώ είμαι. Κάτσε λίγο. Κανένας πια δεν έρχεται. Κοντεύω

να ξεχάσω τα λόγια. Κι ούτε χρειάζονται. Πλησιάζει θαρρώ το καλοκαίρι·

σαλεύουν αλλιώς οι κουρτίνες —κάτι θέλουν να πουν,— ανοησίες. Η μια τους

έχει βγει κιόλας έξω απ’ το παράθυρο, τραβιέται, να σπάσει τους κρίκους,

να φύγει πάνω απ’ τα δέντρα, —ίσως κιόλας να ζητάει να τραβήξει

ολόκληρο το σπίτι κάπου αλλού— μα το σπίτι αντιστέκεται μ’ όλες τις γωνιές του

και μαζί του κι εγώ, παρότι νιώθω, εδώ και μήνες, ελευθερωμένη

απ’ τους νεκρούς μου κι απ’ τον ίδιο τον εαυτό μου· κι αυτή μου η αντίσταση,

ακατανόητη, αθέλητη, ξένη, είναι το μόνο δικό μου — ο δεσμός μου

με τούτο το κρεβάτι, με τούτη την κουρτίνα· — είναι κι ο φόβος μου, σα να κρατιέμαι

ολόσωμη απ’ αυτό το δαχτυλίδι με τη μαύρη πέτρα που φοράω στο δείχτη…».

Το 1971 το βραβείο απονεμήθηκε στο χιλιανό Πάμπλο Νερούδα, ο οποίος παραλίγο να μην το λάβει λόγω των εγκωμίων του στο πρόσωπο του Στάλιν. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Άντερς Έστερλινγκ, πρόεδρος της επιτροπής Νόμπελ, αναρωτήθηκε αν η «ολοένα και πιο κυρίαρχη κομμουνιστική τάση στην ποίησή του είναι συμβατή με τον σκοπό του βραβείου Νόμπελ».

Στον κατάλογο της κριτικής επιτροπής συναντά κανείς τα ονόματα γνωστών προσώπων της παγκόσμιας λογοτεχνίας: Άρθουρ Μίλερ, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ και Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον κατάλογο υπάρχει το όνομα μόνο μιας γυναίκας. Πρόκειται για την Εσθονή ποιήτρια και μεταφράστρια, επηρεασμένη από το κίνημα του εξπρεσιονισμού, Μαρίε Ούντερ, η οποία ήταν οκτώ φορές υποψήφια για το Νόμπελ και ήταν ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Εσθονών Συγγραφέων.

Πηγή: Svenska Dagbladet