ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ, ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Στο μυθιστόρημα «Αύριο γίνομαι είκοσι χρονών», ο παγκόσμιας εμβέλειας γαλλόφωνος συγγραφέας Αλέν Μαμπανκού αποφασίζει να μιλήσει για τη δική του ζωή, μέσα στην οποία υπάρχει έντονη μυθιστορηματική δράση. Με άλλα λόγια, όπως λέει και ο ίδιος, ψάχνει να βρει το μυθιστόρημα μέσα στην πραγματικότητα.
Έτσι, βιώνει εκ νέου την παιδική του ηλικία στο Κογκό, στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Μακριά από εικόνες μιζέριας και φτώχειας, ο Αλέν Μαμπανκού ξαναζωντανεύει τον μαγικό κόσμο της παιδικής του ηλικίας μέσα από τη ζωή του δεκάχρονου Μισέλ. Στις γραμμές του βιβλίου παρελαύνουν οι φίλοι του, οι γονείς του, οι συγγενείς του, τα ετεροθαλή αδέρφια του, οι συμμαθητές του… Γινόμαστε κοινωνοί της αφρικανικής καθημερινής ζωής και των δοξασιών της αφρικανικής κοινωνίας. Ξόρκια και ξορκιστές, πνεύματα προγόνων και υπερφυσικές δυνάμεις έχουν έντονη παρουσία στο κείμενο και παίζουν καθοριστικό ρόλο στην τροπή των γεγονότων. Συμμετέχουμε στις αγωνίες, στις σκέψεις και στους προβληματισμούς του μικρού Μισέλ, στις χαρές και στις λύπες του, σε όλα εκείνα τα συναισθήματα και τα γεγονότα που τον προετοιμάζουν να γίνει άντρας. Φυσικά, αυτό που ανακαλύπτει ο μικρός μας ήρωας δεν είναι ειδικά κογκολέζικο, ούτε απαραίτητα αφρικανικό. Είναι η πραγματικότητα του κόσμου των ενηλίκων, οι οποίοι αποδεικνύονται συχνά εγωιστές και ανώριμοι να εξηγήσουν την αλήθεια.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα ερεθίσματα οικουμενικής εμβέλειας που έχει ο Μισέλ χάρη στο ραδιοκασετόφωνο, που φέρνει κρυφά στο σπίτι ο μπαμπάς Ροζέ, και τη Φωνή της Αμερικής. Στην τύρβη της καθημερινότητας, φτάνουν στ’ αυτιά του πολιτικά γεγονότα απ’ όλο τον κόσμο, τα οποία προσπαθεί να καταλάβει και να αναλύσει με το μικρό κι αθώο μυαλουδάκι του. Παρά τη «δήθεν» συγγραφική αφέλεια, ο Μαμπανκού καταφέρνει να μας μεταφέρει βαθιά και καθολικά μηνύματα ως προς την πολιτική, τη φιλία, την οικογένεια, και την ευτυχία γενικότερα.
Ο Μισέλ σκέφτεται πολύ καθαρά, παρά την ηλικία του. Ξέρει ότι όταν μεγαλώσει, θα πρέπει να διαφυλάξει ένα κομμάτι από την αθωότητά του, και συγκρίνει τον εαυτό του με τον κάβουρα. Ο κάβουρας έχει πολλά πόδια και το κάθε πόδι θέλει να πάρει τον δικό του δρόμο, όμως το κεφάλι βρίσκεται πάντα εκεί για να τους υπενθυμίζει πού πηγαίνουν και ότι πρέπει να φτάσουν ως το τέρμα. Αυτή είναι και η φιλοσοφία του Αλέν Μαμπανκού. Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος σε συνέντευξή του, στη ζωή του έχει πάρει πολλούς δρόμους και πολλές αποφάσεις. Ξέρει, όμως, ότι μια μέρα θα φτάσει εκεί όπου θα ήθελε να φτάσει.
Μεταφράζοντας αυτό το μυθιστόρημα, στόχος μας ήταν να αποδώσουμε όσο πιο πιστά γινόταν την πρωτότυπη ατμόσφαιρα και τη γραφή τού Αλέν Μαμπανκού, και να μεταφέρουμε τον αναγνώστη σε μια άλλη κοινωνία, τόσο ίδια και τόσο διαφορετική από τη δική του.
Αναστασία Γιαννακοπούλου
Κατερίνα Σπυροπούλου
Το μυθιστόρημα του Αλέν Μαμπανκού Αύριο γίνομαι είκοσι χρονών κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εξάντας (σελ.: 362, τιμή: 19,50 €) σε μετάφραση της Αναστασίας Γιαννακοπούλου και της Κατερίνας Σπυροπούλου.
Απόσπασμα από το βιβλίο:
— Μισέλ, ξέρεις ότι σ’ αγαπώ;
Δεν απάντησα, ήταν η πρώτη φορά που άκουγα κάποιον να μου λέει «σ’ αγαπώ». Επίσης, η φωνή της δεν ήταν η ίδια με πριν, και με κοιτούσε, περίμενε να πω κι εγώ κάτι εκείνη τη στιγμή. Μα τι να έλεγα; Έμενα σιωπηλός γιατί ένιωθα ανάλαφρος, λες και θα πετούσα στον ουρανό. Τα αυτιά μου έκαιγαν και η καρδιά μου χτυπούσε τόσο δυνατά που πίστευα ότι η Καρολίν την άκουγε.
Πολύ απογοητευμένη, άφησε το χέρι μου:
— Πραγματικά, τίποτα δεν καταλαβαίνεις εσύ! Όταν μια γυναίκα σου λέει «σ’ αγαπώ», εσύ πρέπει ν’ απαντήσεις «κι εγώ σ’ αγαπώ», έτσι απαντούν οι μεγάλοι.
Προσωπική ιστοσελίδα: http://www.alainmabanckou.com/
ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: