Σε συναυλία κλασικής μουσικής εναρμονίζονται η καρδιά και η αναπνοή των ακροατών

Οι άνθρωποι που ακούνε μουσική μαζί συχνά αναφέρουν ότι αισθάνονται μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ τους ως αποτέλεσμα της συλλογικής τους εμπειρίας.

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports την Πέμπτη διαπιστώνει τώρα ότι οι σωματικές αντιδράσεις – συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παλμών, της αναπνοής και της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του δέρματος – συγχρονίζονται μεταξύ των μελών του κοινού σε συναυλίες κλασικής μουσικής.

Τα άτομα που αξιολογούσαν πιο υψηλά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως η ανοιχτότητα, ήταν πιο πιθανό να συγχρονιστούν, ενώ εκείνα με νευρωτικές διαθέσεις ήταν λιγότερο πιθανό να ευθυγραμμιστούν.

«Όταν μιλάμε για πολύ αφηρημένα πράγματα όπως οι αισθητικές εμπειρίες, το πώς ανταποκρίνεσαι στην τέχνη και στη μουσική, το σώμα πάντα εμπλέκεται εκεί», δήλωσε στο AFP ο Βόλφγκανγκ Τσάχερ, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, επικεφαλής της έρευνας στο πλαίσιο του προγράμματος Πειραματική Έρευνα Συναυλιών.

Αυτή η θεωρία είναι γνωστή ως «ενσώματη νόηση» – η ιδέα ότι το μυαλό δεν συνδέεται μόνο με το σώμα αλλά ότι το σώμα επηρεάζει το μυαλό – η οποία, ενώ είναι αναμφισβήτητα διαισθητική για τους απλούς ανθρώπους, υπήρξε αμφιλεγόμενη στους επιστημονικούς κύκλους.

Για να το ερευνήσουν, ο Τσάχερ και οι συνεργάτες του παρατήρησαν 132 ακροατές σε τρεις συναυλίες κλασικής μουσικής.

Και στις τρεις έπαιξαν τα ίδια κομμάτια κουιντέτου εγχόρδων: Το «Op. 104 σε ντο ελάσσονα« του Λούντβιχ βαν Μπέτοβεν, το «Op. 111 σε σολ μείζονα» του Γιοχάνες Μπράμς και το “Epitaphs” – «Επιτάφιοι» του σύγχρονου συνθέτη Μπρετ Ντιν.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν κάμερες και αισθητήρες που φοριούνται για την παρακολούθηση των συμμετεχόντων, οι οποίοι συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με την προσωπικότητά τους πριν από τη συναυλία, καθώς και για το αν απόλαυσαν την παράσταση και ποια ήταν η διάθεσή τους μετά.

Συνολικά, διαπίστωσαν στατιστικά σημαντικό συγχρονισμό σε διάφορες μετρήσεις – οι καρδιές των ανθρώπων χτυπούσαν πιο γρήγορα ή πιο αργά κατά τη διάρκεια των ίδιων μουσικών αποσπασμάτων, όπως και τα επίπεδα της «δερματικής αγωγιμότητας».

Η δερματική αγωγιμότητα συνδέεται στενά με την αντίδραση του οργανισμού σε κατάσταση φυγής ή μάχης. Όταν είναι υψηλή, υποδηλώνει κατάσταση διέγερσης και μπορεί να συνδεθεί με ανατριχίλες στο δέρμα- όταν είναι χαμηλή, βρισκόμαστε σε κατάσταση χαλάρωσης.

Οι κάμερες κατέγραψαν ακόμη και την ευθυγράμμιση των κινήσεων του σώματος, κάτι που, όπως γράφουν οι συγγραφείς, «φαίνεται αξιοσημείωτο, καθώς το κοινό όλων των συναυλιών καθόταν σε χαμηλό φωτισμό» και απλωνόταν λόγω της πανδημίας.

Ωστόσο, αν και οι ρυθμοί αναπνοής των ανθρώπων ευθυγραμμίστηκαν, στην πραγματικότητα δεν εισέπνεαν και δεν εξέπνεαν με ομοφωνία.

Η δύναμη της μουσικής

Όπως θα περίμενε κανείς, οι άνθρωποι των οποίων οι τύποι προσωπικότητας έδειχναν «άνοιγμα σε νέες εμπειρίες» και «ευχάριστη συμπεριφορά» ήταν περισσότερο διατεθειμένοι να συγχρονιστούν με τους άλλους.

Εκείνοι που βαθμολογούνταν υψηλά για το νευρωτισμό, – («ένα άτομο που τείνει προς τη φοβική συμπεριφορά, την αποτροπή πραγμάτων, που είναι πιο καταθλιπτικό»), σύμφωνα με τα λόγια του Τσάχερ, ήταν λιγότερο πιθανό να συγχρονιστούν – αλλά το ίδιο και οι εξωστρεφείς, κάτι που μπορεί να φαίνεται αντιφατικό.

«Οι εξωστρεφείς άνθρωποι είναι πολύ κοινωνικοί, τείνουν να αναμειγνύονται με τους ανθρώπους, θέλουν να έχουν εξουσία και θέλουν να έχουν μια ορισμένη αυτοεκτίμηση», είπε, προσθέτοντας ότι είχε δει αυτό το αποτέλεσμα και σε προηγούμενες έρευνες. Ενώ οι εξωστρεφείς είναι εξωστρεφείς, εστιάζουν λιγότερο στη μουσική.

Για τον Τσάχερ, τα ευρήματα αποτελούν περισσότερες αποδείξεις υπέρ της θεωρίας της «ενσώματης νόησης» και βοηθούν επίσης να εξηγηθεί γιατί οι δημόσιες παρελάσεις ή οι στρατιωτικές πορείες συμβάλλουν στη δημιουργία συνοχής μεταξύ των συμμετεχόντων.

Αναμένει μάλιστα ότι τα αποτελέσματα μπορεί να είναι «ακόμη ισχυρότερα» σε άλλα μουσικά είδη.

«Υπάρχουν πρόσθετοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι θα συγχρονιστούν σε συναυλίες ποπ, οι άνθρωποι κινούνται, χορεύουν, και αυτό είναι που συγχρονίζεται από τη μουσική και αυτό θα έδινε ακόμη πιο ξεκάθαρα αποτελέσματα», είπε.

Πηγή: AFP