“…Ο τόπος μου, ποιος ήταν; Ποιοι οι δικοί μου; Αν ξέρω, ανάθεμά με…” γράψει η Γαλάτεια Καζαντζάκη στο ποίημά της “Εικόνα σου είμαι, κοινωνία, και σού μοιάζω” αποτυπώνοντας την σκληρότητα του ξεριζωμού, της μεγαλύτερης προσφυγικής μετακίνησης που σημειώθηκε στην ελληνική ιστορία.
1922-2022 εκατό χρόνια από τη καταστροφή, εκατό μνήμες ζωής, εκατό χρόνια δημιουργίας και μπολιάσματος της ελληνικής κοινωνίας με τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές.
Η ΕΡΤ ακολούθησε την έκθεση #100MEMORIES- Μνήμη, Ψηφιακός Κόσμος και Δημόσια Ιστορία, ένας Αιώνας Μετακίνησης σε ένα Μέλλον Καινοτομίας” που έκανε στάση στο δικό μας λιμάνι, στο λιμάνι του Βόλου, ξεδιπλώνοντας αυτές τις μνήμες των προσφύγων που έφτασαν κατά χιλιάδες και τους εγκατέστησαν στην Ν. Ιωνία κατά κύριο λόγο και στην Ιωλκό.
Ξεναγός και αφηγητής μας ο Χρήστος Χρυσανθόπουλος, ιστορικός του Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, που μας μιλάει για το ερευνητικό τους έργο “100 memories: Ολοκληρωμένη δράση φυσικής και ψηφιακής τεκμηρίωσης και προβολής της μικρασιατικής προσφυγικής μνήμης” και μας οδηγεί βήμα- βήμα μέσα από τις μικρές καθημερινές δράσεις, όπως το Τσαγκαράδικο του Δαμιανού Παυλόγλου στην Ιωλκό του Βόλου, να βρούμε τις συνδέσεις και τους καθρέπτες των μεγάλων “σημαντικών” ιστοριών ξεριζωμού, πολεμικών συγκρούσεων, οικονομικών καταστροφών.
Το ερευνητικό έργο 100memories του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, από τις 26 Οκτωβρίου μέχρι και σήμερα τελευταία ημέρα της εφήμερης έκθεσης (Σ)τα βήματα των ανθρώπων, παρουσιάζει σε όλους εμάς κατοίκους και επισκέπτες της πόλης του Βόλου, τον χώρο της εργασίας και της κατοικίας ενός πρόσφυγα του Δαμιανού Παυλόγλου, ξεδιπλώνοντας μέσα από τα κουτιά των παπουτσιών δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες ζωές προσφύγων καθ’ όλη τη διάρκεια ενός αιώνα.
Στα τελευταία 100 χρόνια πολλαπλές μετακινήσεις διαμόρφωσαν τις πόλεις στις οποίες κατοικούμε. Εκκινώντας από την προσφυγική μετακίνηση του 1922-1924 και συνεχίζοντας με τις εσωτερικές μετακινήσεις προς τα αστικά κέντρα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τη μετανάστευση προς τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Αυστραλία και την Αμερική μετά την δεκαετία το 1950, τις αφίξεις μεταναστών από τα Βαλκάνια, την ανατολική Ευρώπη και τον Παγκόσμιο Νότο έως την προσφυγική μετακίνηση του 2015 επιχειρούμε να ανασυνθέσουμε ένα μωσαϊκό κινητικότητας από και προς την Ελλάδα τον 20ό και 21ο αιώνα.
Για λίγες μέρες, το τσαγκαράδικο του Δαμιανού Παυλιόγλου στην Ιωλκό άνοιξε ξανά, για όλους εμάς, για να ακολουθήσουμε τα ίχνη από τα βήματα των ανθρώπων που έφτασαν και έφυγαν από τις συνοικίες της Νέας Ιωνίας και της Ιωλκού, βήματα που διασταυρώνονται στον χώρο και στον χρόνο. Τα παπούτσια τους μας περπατούν στις διαδρομές της ζωής τους, στις μικρές ιστορίες τους, προσωπικές και συλλογικές, που χαράσσονται από -αλλά και χαράσσουν- τις μεγάλες ιστορίες, αυτές των πολέμων, των διώξεων, των ξεριζωμών, της ανισότητας και της φτώχειας.
Ο Χρήστος Χρυσανθόπουλος, μας λέει: Το έργο εστιάζει σε τέσσερις πόλεις- λιμάνια που δέχθηκαν μεγάλο αριθμό προσφύγων, σε τέσσερις κομβικές για την προσφυγική εμπειρία πόλεις- λιμάνια (Πειραιάς, Βόλος, Θεσσαλονίκη και Χανιά)και με τις ολοκλήρωση του έργου το 2023 στοχεύουν να δημιουργήσουν ένα χώρο- φυσικό στις πόλεις αναφοράς και ψηφιακό μέσα από τον ιστότοπό τους (https://100memories.gr/), όπου η προσφυγική και μεταναστευτική ιστορία της Ελλάδας μέσα από προσωπικές αφηγήσεις ανθρώπων που πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς και της μετανάστευσης, αρχειακά τεκμήρια και υλικά αποτυπώματα της εμπειρίας αυτής θα παρουσιάζεται, θα τεκμηριώνεται και θα είναι προσιτή και προσβάσιμη στο ευρύ κοινό.
Εκτός της εφήμερης έκθεσης στο Τσαγκαράδικο στα προσφυγικά της Ιωλκού, έχει δημιουργηθεί ένα application με διαδρομές στα προσφυγικά της Ν. Ιωνίας του Βόλου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος