Φεστιβάλ Φιλοσοφίας 2024 «Τεχνητή Νοημοσύνη: ποιο είναι το μέλλον της ανθρώπινης σκέψης;»

Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδας σε συνεργασία με το περιοδικό Philosophie Magazine διοργανώνουν το Φεστιβάλ Φιλοσοφίας 2024 με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη: ποιο είναι το μέλλον της ανθρώπινης σκέψης;». Το Φεστιβάλ θα λάβει χώρα την Παρασκευή 31 Μαΐου και το Σάββατο 1η Ιουνίου 2024, στη Γαλλική Σχολή Αθηνών ( Διδότου 6), από τις 19:30, με ελεύθερη είσοδο και δυνατότητα ταυτόχρονης μετάφρασης.

Σχετικά με τη φετινή διοργάνωση ο Alexandre Lacroix, διευθυντής σύνταξης του περιοδικού Philosophie Magazine, αναφέρει:

«Η κυκλοφορία του ChatGPT το φθινόπωρο του 2022, προκάλεσε ένα «ωστικό κύμα» που κατέκλυσε την παγκόσμια κοινή γνώμη και οδήγησε κυρίως σε μια ευρύτερη συνειδητοποίηση.

Μέχρι σήμερα, οι επιπτώσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στον τρόπο ζωής των κοινωνιών μας διαφαίνονταν, για τους περισσότερους από εμάς, μέσα από τα σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Σε ταινίες όπως το 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος και το Δικός της παρακολουθούμε τη συμπεριφορά ενός συστήματος τεχνητής νοημοσύνης που μετατρέπεται σε αυτόνομο ον, κακόβουλο ή αδιάφορο για την ανθρώπινη μοίρα, το οποίο επιδιώκει τους δικούς του σκοπούς. Μέχρι πρότινος γνωρίζαμε επίσης ότι σε συγκεκριμένες και οριοθετημένες δραστηριότητες – όπως παραδείγματος χάριν το σκάκι – η υπολογιστική ισχύς των υπολογιστών ξεπερνά κατά πολύ εκείνη των ανθρώπινων πρωταθλητών.

Ωστόσο, αυτό που συνειδητοποιήσαμε ξαφνικά με την κυκλοφορία του ChatGPT ήταν ότι ισχυρά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούνται ήδη από τις συλλογικές μας οργανώσεις. Παρόλο που δε διαθέτουν αυτόνομη συνείδηση ή δικές τους προθέσεις, επιφέρουν πρακτικές επιπτώσεις. Τα συστήματα αυτά εισχώρησαν σταδιακά στην καθημερινότητά μας, χωρίς εμείς να συνειδητοποιούμε πλήρως το εύρος των υπηρεσιών που παρέχουν.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η εφαρμογή γεωγραφικού εντοπισμού που μας επιτρέπει να βελτιστοποιούμε τις μετακινήσεις μας λαμβάνοντας υπόψη την κυκλοφοριακή συμφόρηση σε πραγματικό χρόνο, η δυνατότητα αυτόματης συμπλήρωσης όταν πληκτρολογούμε ένα γραπτό μήνυμα, τα άβαταρ τεχνητής νοημοσύνης που οι λάτρεις των βιντεοπαιχνιδιών (gamers) καλούνται να αντιμετωπίσουν σε ορισμένα παιχνίδια, τα συστήματα αλληλεπίδρασης με την εφορία ή με άλλες δημόσιες υπηρεσίες, ή ακόμη, τα διαλογικά ρομπότ (chatbots) που μας προσφέρουν βοήθεια αντικαθιστώντας ενίοτε το τμήμα after-sales ή την εξυπηρέτηση πελατών των μεγάλων εταιρειών. Οι ιστοσελίδες πρόγνωσης καιρού που επισκεπτόμαστε χρησιμοποιούν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.

Επίσης, η επεξεργασία των προσωπικών μας δεδομένων γίνεται με τη χρήση εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, με σκοπό την αποστολή στοχευμένων διαφημίσεων και προσφορών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στις δυνατότητές μας. Στις εμπόλεμες χώρες, τα οπλικά συστήματα που χρησιμοποιούνται, από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έως τα άρματα μάχης και τις συστοιχίες αντιαεροπορικής άμυνας, είναι εξοπλισμένα με τεχνητή νοημοσύνη. Μεγάλα χρηματικά κεφάλαια διακινούνται καθημερινά στα χρηματιστήρια με τη χρήση αλγορίθμων συναλλαγών (algotrading).

Στόχος του φετινού φεστιβάλ είναι να θέσει στοχευμένα και τεκμηριωμένα ερωτήματα γύρω από τις τεράστιες αλλαγές που αναμένεται να επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη: ποιες επιπτώσεις θα έχει στην αρχιτεκτονική; στη γεωπολιτική και στην τέχνη του πολέμου; στο περιβάλλον; στην κυκλοφορία των οχημάτων, στην καλλιτεχνική δημιουργία, στον ελεύθερο χρόνο και στην εκπαίδευση; στα φαινόμενα της συνωμοσιολογίας και της παραπληροφόρησης, λαμβάνοντας υπόψη τις απεριόριστες δυνατότητες που προσφέρουν τα deep fakes για τη διάδοση πλαστών βίντεο;

Τέλος, θα εστιάσουμε σε ένα ερώτημα που σχετίζεται άμεσα με τη φιλοσοφία: τι εναπόκειται πλέον στη φυσική νοημοσύνη; Με άλλα λόγια, στο τεχνολογικό περιβάλλον που διαμορφώνεται με την εμφάνιση νέων εργαλείων για τη διαχείριση της πληροφορίας, η ανθρώπινη σκέψη θα πρέπει άραγε να επαναπροσδιορίσει τις ικανότητές της ή ακόμη και να αναπτύξει νέες;»

---

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Παρασκευή 31 Μαΐου 2024

📍 ΓΗΠΕΔΟ ΤΕΝΙΣ

◼️ 19:30. Εναρκτήρια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης
Alexandre LACROIX, Διευθυντής σύνταξης του Philosophie Magazine, Βάλια ΚΑΪΜΑΚΗ, δημοσιογράφος, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Mehdi KHAMASSI, Διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS).

Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη; Ο Alexandre Lacroix συνομιλεί με δύο εισηγητές του φεστιβάλ, τη δημοσιογράφο και Επίκουρη Καθηγήτρια στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Βάλια Καϊμάκη και το Διευθυντή ερευνών στο CNRS Mehdi Khamassi, και επιχειρεί να δώσει μερικούς εισαγωγικούς ορισμούς που θα τροφοδοτήσουν δύο βραδιές συζητήσεων και αντιπαραθέσεων.

◼️ 20:30. Διάλεξη: Η τεχνολογία θα μας μετατρέψει σε στρατιώτες;
Asma MHALLA, ερευνήτρια και Πολιτική Επιστήμονας.

Τεχνητή νοημοσύνη, κοινωνικά δίκτυα, εγκεφαλικά εμφυτεύματα, δορυφόροι, metaverse… Το τεχνολογικό σοκ θα αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 21ου αιώνα στην οποία πρωτοστατούν οι «BigTechs», οι αμερικανικοί τεχνολογικοί γίγαντες. Αψηφώντας την παραφιλολογία που μας κάνει να χάνουμε την ουσία, η Asma Mhalla διατυπώνει έναν τολμηρό και ανησυχητικό ισχυρισμό: οι υπερταχύτητες που επηρεάζουν την καθημερινότητά μας, τόσο ως κοινωνία πολιτών όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο, μας μετατρέπουν άθελά μας σε στρατιώτες. Ο εγκέφαλός μας αποτελεί πλέον το απόλυτο πεδίο μάχης. Είναι επιτακτική ανάγκη να το αντιληφθούμε, γιατί αυτό που διακυβεύεται δεν είναι μόνο η νέα τάξη πραγμάτων αλλά και η ίδια η δημοκρατία.

◼️ 21:30. Διάλεξη: Τα ηθικά διλήμματα της τεχνητής νοημοσύνης
Alexandre LACROIX, Διευθυντής σύνταξης του Philosophie Magazine.

Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θέτουν ήδη σοβαρά ηθικά διλήμματα. Η ευρεία χρήση συστημάτων υποστήριξης αποφάσεων από την αστυνομία και τη δικαιοσύνη, αλλά και από τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες, μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση των ανισοτήτων; Σε περίπτωση αναπόφευκτου ατυχήματος, πως θα πρέπει να αντιδράσει ένα αυτόνομο αυτοκίνητο: να προστατεύσει τους επιβάτες ή τους πεζούς; Να δίνει προτεραιότητα στις έγκυες γυναίκες και τα παιδιά; Πως μπορεί να αποφευχθεί η υπονόμευση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τη χρήση του ChatGPT και να διατηρηθεί η ηθική αξία της προσωπικής εργασίας των μαθητών;

📍 ΚΗΠΟΙ

◼️ 20:45. Παρουσίαση: Εφαρμογές και επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην Αρχιτεκτονική
Philippe MOREL, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής, Άγγελος ΧΡΟΝΗΣ, Μηχανικός και Καθηγητής Αρχιτεκτονικής.

Οι αρχιτέκτονες Philippe Morel και Άγγελος Χρόνης θα συζητήσουν σχετικά με τις εφαρμογές και τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην Αρχιτεκτονική εξερευνώντας την ποικιλομορφία της έρευνας που διεξάγεται σε έναν τομέα που βρίσκεται στο σταυροδρόμι της φιλοσοφίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας.

◼️ 21:30. Συζήτηση: Ποια η διακυβέρνηση των αλγορίθμων στη δημοκρατία;
Λίλιαν ΜΗΤΡΟΥ, Καθηγήτρια Δικαίου, Célia ZOLYNSKI, Καθηγήτρια Δικαίου, Βαγγέλης ΚΑΡΚΑΛΕΤΣΗΣ, Διευθυντής Ινστιτούτου Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (ΙΠΤ) στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών (ΕΚΕΦΕ) «Δημόκριτος».
Συντονίζει η Βάλια ΚΑΪΜΑΚΗ, δημοσιογράφος, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

Σκιαγράφηση προφίλ, διαφάνεια, επεξεργασία προσωπικών δεδομένων… Πού βρισκόμαστε σήμερα με τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, αλλά και με τις επιταγές του εθνικού και του διεθνούς Δικαίου; Δύο ειδικοί στο δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας, η Célia Zolynski και η Λίλιαν Μήτρου, συνομιλούν με τον Διευθυντή Ερευνών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Βαγγέλη Καρκαλέτση, και διερευνούν τις δυνατότητες διακυβέρνησης των αλγορίθμων που έχουν διεισδύσει πλέον σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας.

Σάββατο 1η Ιουνίου 2024

📍 ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΑΙΘΟΥΣΑ PETIT PRINCE

◼️ 17:00-19:00 Εκπαιδευτικά & ψυχαγωγικά εργαστήρια με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη
Υπό τη διεύθυνση της Φιλοσόφου, Gabrielle HALPERN.

👾 17:00-17:45. Εργαστήριο για παιδιά 6-12 ετών.
Σε τί διαφέρουν τα ζώα από τους ανθρώπους; Σε τί διαφέρουν οι άνθρωποι από τα ρομπότ; Το εργαστήριο για παιδιά ηλικίας 6 έως 12 ετών, εξερευνά με διασκεδαστικό και διαδραστικό τρόπο τις διαφορές μεταξύ των έμβιων όντων που κατοικούν στη Γη. Οι συμμετέχοντες καλούνται να κατανοήσουν την έννοια της τεχνητής νοημοσύνης μέσα από παιχνίδια, γρίφους, ασκήσεις ανά δυάδες και ζωγραφιές που εξάπτουν τη φαντασία τους!

👾 18:00-18:45. Εργαστήριο για νέους 12-16 ετών.
Ποιες είναι οι διαφορές και οι ομοιότητες μεταξύ ανθρώπων και ρομπότ; Το εργαστήριο που απευθύνεται σε νέους, εφήβους και φοιτητές ηλικίας 13 ετών και άνω, σχεδιάστηκε με σκοπό να ενθαρρύνει τον προβληματισμό των νέων σχετικά με τις προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης στο σχολικό, ακαδημαϊκό και επαγγελματικό περιβάλλον. Παιχνίδια, ασκήσεις ανά δυάδες και εργαστήρια γραφής εγείρουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους!

📍 ΓΗΠΕΔΟ ΤΕΝΙΣ

◼️ 19:30. Συζήτηση: Τεχνητή νοημοσύνη: πρόσφορο έδαφος για θεωρίες συνωμοσίας και fake news;
Asma MHALLA, Ερευνήτρια και Πολιτική Επιστήμονας, Σωτήρης ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ, Δημοσιογράφος και Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών.
Συντονίζει η Βάλια ΚΑΪΜΑΚΗ, δημοσιογράφος, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Πώς η τεχνητή νοημοσύνη ενισχύει την παραπληροφόρηση; Επιδρά καταλυτικά στη διάδοση θεωριών συνωμοσίας και ψευδών ειδήσεων; Ποιες συνέπειες επιφέρει στην άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος; Ενόψει της φετινής εκλογικής χρονιάς όπου πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού θα προσέλθει στις κάλπες, η ερευνήτρια και πολιτική επιστήμονας Asma Mhalla και οι δημοσιογράφοι Σωτήρης Τριανταφύλλου και Βάλια Καϊμάκη διερευνούν τις επιπτώσεις της τεχνολογικής επιτάχυνσης στα ΜΜΕ και τις αλλαγές που αυτή επιφέρει στην παραγωγή και τη διάδοση της πληροφορίας, ανατρέχοντας σε παραδείγματα από την Ελλάδα, τη Γαλλία και τον το διεθνή χώρο.

◼️ 20:30. Διάλεξη: Γραφή και σκέψη την εποχή του ChatGPT
Raphaël ENTHOVEN, Φιλόσοφος και Συγγραφέας.

Από την επιστήμη και το δίκαιο έως την ιατρική και τα οπλικά συστήματα, η τεχνητή νοημοσύνη ανατρέπει τα δεδομένα σε όλους τους τομείς των ανθρώπινων δεξιοτήτων. Υπάρχουν άραγε εξαιρέσεις; Ναι! Στη φιλοσοφία, η τεχνητή νοημοσύνη είναι άχρηστη. Σε τι έγκειται η αδυναμία της τεχνητής νοημοσύνης να πραγματοποιήσει μία απλή κατά τα άλλα διαδικασία, όπως αυτή της διατύπωσης ενός προβλήματος, δηλαδή της μετατροπής ενός ερωτήματος σε πρόβλημα που θα αποτελέσει τη βάση του ορθολογικού στοχασμού; Που οφείλεται αυτή τη ιδιαιτερότητα, αυτό το αξιοπερίεργο; Γιατί ο φιλοσοφικός στοχασμός παραμένει απροσπέλαστος για την τεχνητή νοημοσύνη; Και γιατί η ανθρωπότητα παραμένει ένας γρίφος για τις μηχανές; Τα δύο ερωτήματα είναι κοινά. Ο Raphaël Enthoven αποδεικνύει ότι η ανθρώπινη σκέψη έχει λαμπρό μέλλον.

◼️ 21:30. Συζήτηση: Τεχνητή νοημοσύνη και καλλιτεχνικές πρακτικές στη σύγχρονη τέχνη
Poka YIO, Επιμελητής εκθέσεων και Ιδρυτής της Μπιενάλε της Αθήνας, Κωστής ΣΤΑΦΥΛΑΚΗΣ, Εικαστικός και Θεωρητικός τέχνης, Σταυρούλα ΖΩΗ, Επιστήμων πληροφορικής και μέλος ΕΔιΠ, Λητώ ΚΑΤΤΟΥ, Εικαστικός.
Συντονίζει ο Θωμάς ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ, Συγγραφέας, Καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ).

Τελικά τι γνωρίζουμε για την τεχνητή νοημοσύνη και τι είναι αυτό που την καθιστά καινοφανή; Τι αλλάζει στις σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές και ποιες είναι ή θα μπορούσαν να είναι οι προεκτάσεις και οι συνδέσεις με έναν ευρύτερο προβληματισμό για τον ρόλο της τεχνολογίας και της τέχνης στην κοινωνία; Σκοπός της συζήτησής μας είναι η παραγωγή ενός στοχασμού για τις ηθικές, κοινωνικές και πολιτικές προκλήσεις καθώς και για τον βαθμό εμπλοκής της τεχνητής νοημοσύνης στις σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές.

◼️ 22:30. Cinéphilo (Κινηματογραφική φιλοσοφία): Παραμένοντας άνθρωπος σε ένα ψηφιακό κόσμο
Επιμέλεια: Ollivier POURRIOL, Φιλόσοφος, Σκηνοθέτης, Συγγραφέας.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε εισέλθει στον κόσμο των δεδομένων και της αυτοματοποιημένης επεξεργασίας τους. Πρόκειται για ένα ριζικό μετασχηματισμό που ορισμένοι δε διστάζουν να αποκαλούν «ψηφιακή βόμβα». Ο Leibniz οραματίζονταν ήδη την ύπαρξη μιας μηχανής ικανής να παράγει αλήθειες αψηφώντας το ανθρώπινο μυαλό. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, υπαγορεύοντας νέους τρόπους ύπαρξης και εργασίας, μας αναγκάζει πάνω απ’ όλα να επαναπροσδιορίσουμε, από κοινού, την έννοια της λέξης «άνθρωπος».

Κατά τη διάλεξη θα προβληθούν αποσπάσματα των ταινιών: Matrix, Δικός της (Her), Οι Μίτσελ και η Εξέγερση των Μηχανών, Η Κρυφή Ζωή του Γουόλτερ Μίτι.

📍 ΚΗΠΟΙ

◼️ 19:30. Διάλεξη: Για μία νέα κουλτούρα της προσοχής
Célia ZOLYNSKI, Καθηγήτρια Δικαίου, Mehdi KHAMASSI, Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS).

Στο ομώνυμο βιβλίο που κυκλοφόρησε την άνοιξη του 2024, οι συγγραφείς περιγράφουν τα γνωστικά και ψυχοκοινωνικά τεχνάσματα που χρησιμοποιούν οι αλγόριθμοι και το ψηφιακό μάρκετινγκ για να κερδίσουν την προσοχή μας, να μας κρατούν ενεργούς, να μας σκιαγραφούν, να μας καθοδηγούν και να αντλούν δεδομένα που μας αφορούν παρά τη θέλησή μας… συμμορφούμενοι με ένα νομικό πλαίσιο που χρήζει άμεσης επανεξέτασης. Καρπός συλλογικής δουλειάς με τη συνδρομή της Stefana Broadbent (ανθρωπολόγου που ειδικεύεται σε θέματα ψηφιακής τεχνολογίας) και του Florian Forestier (φιλοσόφου), το έργο των τεσσάρων συγγραφέων συνδυάζει προσεγγίσεις της γνωστικής επιστήμης, του σχεδιασμού, της φιλοσοφίας και του δικαίου με σκοπό να προτείνει τρόπους αποκατάστασης των ελευθεριών μας και δημιουργίας ενός πραγματικού ρυθμιστικού πλαισίου για το ζήτημα της προσοχής στο ψηφιακό περιβάλλον.

◼️ 20:30. Συζήτηση: Τεχνητή Νοημοσύνη και Περιβάλλον: Μία επωφελής συνεργασία για Βιώσιμη Ανάπτυξη

Τεχνητή Νοημοσύνη για την οικολογική γεωργία και το περιβάλλον
Δημήτρης ΜΠΟΡΠΟΥΔΑΚΗΣ, Επιστημονικός Συνεργάτης της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η συνδρομή της τεχνητής νοημοσύνης στην ακριβέστερη πρόγνωση καιρού και τη δημιουργία εξειδικευμένων υπηρεσιών έγκαιρης πρόγνωσης
Νίκος ΜΠΑΡΤΣΩΤΑΣ, Επιστημονικός Συνεργάτης της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Τεχνητή Νοημοσύνη και Επιδημιολογία: Πώς η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει επανάσταση στη μάχη κατά των επιδημικών ασθενειών
Μαρίζα ΚΑΣΚΑΡΑ, Επιστημονική Συνεργάτιδα της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
Συντονίζει ο Δρ. Χάρης ΚΟΝΤΟΕΣ, Διευθυντής Ερευνών και Επιστημονικός Υπεύθυνος της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

◼️ 21:30. Διάλεξη: Πώς θα είναι ο επαυξημένος άνθρωπος;
Gabrielle HALPERN, Φιλόσοφος.

Από που πηγάζει η ανάγκη του ανθρώπου να αναπτύσσει νέες τεχνολογίες; Τι αποκαλύπτουν για εμάς; Όταν εμφανίστηκε στον κόσμο, ο άνθρωπος διέθετε σχετικά λίγα πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τα ζώα. Όπως άλλωστε ανέφερε και ο Γερμανός φιλόσοφος Emmanuel Kant, η φύση δε χάρισε στον άνθρωπο ούτε τα κέρατα του ταύρου, ούτε τα νύχια του λιονταριού, ούτε τα φτερά των πουλιών. Πώς καταφέραμε να επιβιώσουμε υπό τέτοιες συνθήκες; Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης αποτελεί συνέχεια της μακρόχρονης ιστορίας επινόησης εργαλείων που επιτρέπουν στον άνθρωπο να μεγιστοποιήσει τη δύναμή του. Αλλά σε τι είδους ανθρώπινα όντα θα μας μετατρέψει ή θα μας δώσει τη δυνατότητα να μετατραπούμε; Ο «επαυξημένος άνθρωπος» θα είναι άραγε αποκλειστικά αποτέλεσμα της τεχνητής νοημοσύνης;