Διημερίδα για τη μετανάστευση και την προσφυγιά από φοιτητές Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ

Με θέμα «Μεταναστεύσεις, Προσφυγιά, Παλιννόστηση: Μετακινήσεις πληθυσμών και η διαδικασία ένταξης στην νέα πατρίδα», θα διεξαχθεί στην στις Αθήνα 19 και 20 Μαΐου 2022, στο Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστήμιου Αθηνών, Σκουφά 45, διημερίδα από το Σύλλογο Μεταπτυχιακών και Διδακτοριών Φοιτητών/-τριών Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ.

Το αναλυτικό πρόγραμμα

Πέμπτη 19 Μαΐου

10:00 – 11:00 Προσέλευση συμμετεχόντων- Χαιρετισμοί

11:00 – 12:15 1η συνεδρία: Όψεις της μνήμης του 1922 Α ́
Συντονισμός: Αλεξάντερ Κάντζιας-Ρόντε
• Γεωργία-Φανή Σκούρα, Η ανάλυση της προσφυγικής μνήμης και ταυτότητας υπό το
πρίσμα της μνήμης και της ταυτότητας του προσφυγικού ελληνισμού από τη Μικρά Ασία.
• Σπύρος Μπουζούκης, Μνήμη και φύλο: Η περίπτωση των προσφύγων από τα Φάρασα.
• Φωτεινή Δαρκαδάκη, Η προσφυγική ιστορία μέσα από την δράση του Κέντρου
Μικρασιατικών Σπουδών (ΚΜΣ) την περίοδο του Μεσοπολέμου έως και την δεκαετία 60 ́.
12:15 – 12.30 Διάλειμμα-Καφές
12.30 – 13:45 2η συνεδρία: Όψεις της μνήμης του 1922 Β ́
Συντονισμός: Ηλίας Κωνσταντινίδης
• Μαριάννα Μιχάλα, Ο “συνοικισμός”, στις αφηγήσεις προσφύγων δεύτερης γενιάς.
• Αναστασία Σταθοπούλου, Νοηματικές διαδρομές των προσφυγικών κοινοτήτων: Η
συγκρότηση της έννοιας της κοινότητας μέσα από τις μαρτυρίες των προσφύγων της
Κερμίρας.
• Αθηνά Μέγα, Ιωάννης – Ελευθέριος Μωραΐτης, Κωνσταντίνα Τσολιάκου,
‘’Ψηλαφώντας’’ το βίωμα της προσφυγικής μνήμης: Τα παιδιά καταγράφουν την
προφορική ιστορία του τόπου τους.

14:00 – 16:00 Διάλλειμα για φαγητό

16:00 – 17:00 Πρόσφυγες και εργασία
Συντονισμός: Αναστάσης Φίντζος- Βαβλής
• Αλέξανδρος Δουλκέρης, Η εργασία των γυναικών – προσφύγων την περίοδο του
Μεσοπολέμου: Η περίπτωση της «Ελληνικής Εριουργίας» και του εργοστασίου
«Μουταλάσκη».
• Ηλέκτρα Βαλκάνου, Το κεραμοποιείο Δουκάκη: από το Αδραμύττιο στην Θεσσαλονίκη.
17:15 – 17:30 Διάλειμμα-Καφές
17:30 – 18:45 Κρατικές πολιτικές και αναδιαπραγμάτευση των ταυτοτήτων
Συντονισμός: Σταύρος Τσαντές
• Μαρία Μπούζη, Η αποκατάσταση των προσφύγων στην Πάτρα: Θεσμοί και φορείς
αποκατάστασης.
• Νικολέτα Κουρκούτα, Μεταφορά κειμηλίων και υλικά κατάλοιπα της μετανάστευσης: Το
άμφιο του Επιταφίου στη μεταβυζαντινή χρυσοκεντητική της Κωνσταντινούπολης.
• Κωνσταντίνος Μεζίνης, Η ταυτότητα των Μικρασιατών προσφύγων μέσα από τον
προσφυγικό τύπο.

Παρασκευή 20 Μαΐου
9:45 -10:00 Χαιρετισμοί
• Δημήτρης Παυλόπουλος, Πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ,
Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης.
• Κατερίνα Νικολάου, Διευθύντρια Τομέα Ιστορίας, Καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας.
• Ιωάννης Παπαδάτος, Διευθυντής Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης,
Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας.

10:00 – 11:45 Η μετανάστευση και η προσφυγιά στη λογοτεχνία
Συντονισμός: Δημήτρις Γαρρής
• Κωνσταντίνα – Αϊσέ Γιλμάζ, Η αναπαράσταση της μετανάστευσης στο «Συναξάρι του
Ανδρέα Κορδοπάτη – Βιβλίο Πρώτο: Αμερική» του Θανάση Βαλτινού: ένα ημιτελές σχέδιο
απόδραση.
• Αχιλλέας Παναγιωτάκης, «Excusez-moi / je parle très mal le français» Η μεταιχμιακή
στάση του Α. Αλεξάνδρου απέναντι στην εμπειρία της μετανάστευσης.
• Ιωάννης – Ελευθέριος Μωραΐτης, Αναπαραστάσεις της μετανάστευσης στα «Στοιχεία για
τη Δεκαετία του ’60» του Θανάση Βαλτινού: συλλογικά τραύματα, μαρτυρίες και η νέα
αφηγηματική πραγματικότητα.
• Αναστασία Κατσαβού, Η «λιμναία Οδύσσεια» του καλλιτέχνη Γιάννη Κουνέλλη.

11:45 – 12:00 Διάλειμμα-Καφές

12:00 – 13:00 Μετακινήσεις ανθρώπων και αγαθών στον αρχαίο κόσμο
Συντονισμός: Δάφνη Κωλέττη
• Στέλιος Ανδριόπουλος, Όψεις εμπορικών δικτυώσεων στον ελληνιστικό αιγιακό χώρο.
• Μάνος Κόχυλας, Οι κληρουχίες της αρχαίας Αθήνας: μια ιδιάζουσα μορφή εσωτερικής
μετανάστευσης. Ποιες οι σχέσεις κληρούχων και Αθήνας;

13:00 – 14:00 Η εμπειρία της ξενιτιάς μετά τον Β ́ Παγκόσμιο Πόλεμο
Συντονισμός: Μαριάννα Μιχάλα
• Θανάσης Δημάκας, Πολιτική και εκλογική συμπεριφορά των παιδιών μεταναστών.
• Άγγελος Τσουμάνης-Κατσαρέας, Βασίλειος Καράμπουλας, Από την Ελλάδα στο
Μπελογιάννη: Όψεις κινητικότητας μέσα από την επανεξέταση προφορικών μαρτυριών.

14:00 – 16:00 Διάλλειμα για φαγητό

16:00 – 17:15
Συντονισμός: Μάνος Κόχυλας
Απόστολος Καψάλης, Κινητικότητα, εργασία και ασφάλιση στην Ελλάδα: 30 χρόνια
μεταναστευτικών πολιτικών (α)συνέχειας και (α)συνέπειας.

17:15 – 17:30 Διάλειμμα-Καφές

17:30 – 19:00 Όψεις της μετανάστευσης στον εικοστό αιώνα
Συντονισμός: Γιώργος Σμυρναίος
• Αλεξάντερ Κάντζιας-Ρόντε, Οι Εβραίοι της Βιέννης ανάμεσα σε δύο προσφυγιές 1918-
1945.
• Ελάτη Ποντικοπούλου – Βενιέρη, Διαδρομές των Iσπανών πολιτικών προσφύγων της
Retirada.
• Αλίκη Κομεσσαρίου, Η μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ την εποχή του Ψυχρού
πολέμου.
• Ιωάννης Λάμπρου, Η μετανάστευση των Ελλήνων Εβραίων στην Παλαιστίνη (1945-1948).

Λήξη διημερίδας

Επιστημονική Επιτροπή του Συλλόγου Μεταπτυχιακών και Διδακτορικών Φοιτητών/τριών
Ιστορίας και Αρχαολογίας ΕΚΠΑ
Αλεξάντερ Κάντζιας-Ρόντε
Δάφνη Κωλέττη
Μαριάννα Μιχάλα
Γιώργος Σμυρναίος
Αναστάσης Φίντζος-Βαβλής

Γραφιστική επιμέλεια αφίσας και προγράμματος: Αρέστεια Παπαδημηρίου