Όταν η πόλη δεν είναι για όλους – Η πραγματικότητα των ΑμεΑ στην Αθήνα

Στο κέντρο της Αθήνας, τα πεζοδρόμια γεμάτα εμπόδια και οι χαλασμένες ράμπες σε λεωφορεία καθιστούν καθημερινά δύσκολη τη μετακίνηση για τον Γιάννη Βίτσο, που είναι τυφλός και τον Χρήστο Μελέτη, που κινείται με αναπηρικό αμαξίδιο, υπενθυμίζοντας μας ότι η πρόσβαση και η ανεξαρτησία δεν είναι δεδομένες για όλους.

Σήμερα, 3 Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία,που θεσπίστηκε το 1992 από τα Ηνωμένα Έθνη.

Ο Γιάννης Βίτσος, που κινείται χωρίς όραση, περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει καθημερινά στο κέντρο της Αθήνας: «Τα πεζοδρόμια είναι γεμάτα ταμπέλες, δέντρα και κολώνες. Συχνά δεν ξέρω πού να πατήσω ή πώς να προχωρήσω με ασφάλεια».

Για τον Γιάννη, μια απλή διαδρομή από το σπίτι στη δουλειά ή στο φαρμακείο μετατρέπεται σε δοκιμασία: η κάθε κίνηση απαιτεί προσοχή και υπομονή, ενώ πολλές φορές εξαρτάται από τη βοήθεια περαστικών. Τα εμπόδια δεν είναι μόνο φυσικά, αλλά και κοινωνικά η έλλειψη προσβάσιμων υποδομών περιορίζει την ελευθερία του και την ανεξαρτησία του.

Ο Χρήστος Μελέτης, που χρησιμοποιεί αναπηρικό αμαξίδιο, αντιμετωπίζει καθημερινά άλλα εμπόδια: «Μερικές φορές δεν μπορώ να μπω στο λεωφορείο γιατί η ράμπα δεν κατεβαίνει ή είναι χαλασμένη. Δεν μπορώ να περιμένω ή να καθυστερώ για να μετακινηθώ».

Η απρόσβαστη συγκοινωνία σημαίνει περιορισμένη κινητικότητα, λιγότερες επιλογές για εργασία, κοινωνικές δραστηριότητες και καθημερινές ανάγκες. Η αδυναμία επιβίβασης σε ένα λεωφορείο είναι για τον Χρήστο ένα καθημερινό εμπόδιο που υπενθυμίζει ότι οι πόλεις δεν είναι σχεδιασμένες για όλους.

Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση της Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεA.), πάνω από το 10 % του πληθυσμού της χώρας έχουν αναπηρία ή χρόνιες/σπάνιες παθήσεις. Ε.Σ.Α.μεΑ.+1

Η ίδια οργάνωση προειδοποιεί ότι το 2025 σε σχέση με το 2024 καταγράφεται επιδείνωση στην καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία: από την πρόσβαση σε υποδομές έως το κόστος διαβίωσης. Ε.Σ.Α.μεΑ.

Για μεγάλη μερίδα ΑμεΑ, η οικονομική πίεση είναι πλέον μεγάλη: σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα που παρουσιάστηκε με αφορμή την ημέρα αυτή, περίπου το 78 % έχει αναγκαστεί να μειώσει έξοδα για βασικά αγαθά όπως τρόφιμα ή ρούχα προκειμένου να καλύψει ανάγκες υγείας.

Επιπλέον, για πολλές από αυτές/αυτούς η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας δεν είναι δεδομένη: το 2024, σημαντικό ποσοστό δήλωσε ότι δεν μπόρεσε να έχει πρόσβαση σε αναγκαίες εξετάσεις, θεραπείες ή φάρμακα.

Επιμέλεια ρεπορτάζ – Δαμιανός Στεφανίτσης