Οι χαμηλές πτήσεις της οικονομίας και ο γρίφος των επιτοκίων – Ανάλυση

Τί ρόλο παίζουν τα επιτόκια στον έλεγχο των τιμών, και γιατί οι κεντρικές τράπεζες τα αυξάνουν με την ελπίδα να φρενάρουν τον πληθωρισμό; Ποιά είναι η σχέση μεταξύ επιτοκίων, που αποφασίζονται στη Φρανκφούρτη με την αύξηση της ανεργίας σε ολόκληρη την Ευρωζώνη;

Ας σκεφτούμε την οικονομία σαν ένα αεροπλάνο. Όταν τα πράγματα είναι ομαλά, το αεροπλάνο πετάει γλυκά. Οι αεροσυνοδοί σερβίρουν, οι επιβάτες χαζεύουν τη θέα.
Ο κινητήρας κάθε οικονομίας που εξασφαλίζει την ομαλή πτήση, είναι η κεντρική τράπεζα. Είναι αυτή που παράγει το χρήμα, τα ευρώ τα δολάρια, είτε σε χαρτονόμισμα είτε σε μορφή δανείων. Όταν οι συνθήκες είναι ομαλές, οι κεντρικές τράπεζες διαχέουν χρήμα στην οικονομία και τις επιχειρήσεις, αυτές κάνουν επενδύσεις, προσλαμβάνουν περισσότερο κόσμο, αυξάνουν την παραγωγή τους. Η οικονομία αναπτύσσεται – κερδίζει υψόμετρο.

Πληθωρισμός

Όταν η οικονομία όμως χάνει τη δυναμική της, όταν υπάρχει κρίση χρέους ή πόλεμος, το χρήμα που κυκλοφορεί δεν αρκεί για να κρατηθεί στο ίδιο ύψος. Οι κεντρικές τράπεζες ανεβάζουν στροφές στον κινητήρα: Ρίχνουν περισσότερο χρήμα. Μειώνουν δηλαδή τα επιτόκια, και βάζουν τους “κινητήρες” να δουλέψουν στο φουλ. Όμως ζορίζονται.
Όσο περισσότερο χρήμα ρίχνουν οι κεντρικές τράπεζες, τόσο χάνεται η εμπιστοσύνη στο χρήμα, τόσο αυξάνουν οι τιμές,, τόσο η οικονομία και ο κινητήρας υπερθερμαίνονται:
Αρχίζει ο πληθωρισμός και πολύ εύκολα ξεφεύγει από τον έλεγχο.
Αυτός είναι ο κίνδυνος, εδώ βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή.

Αύξηση επιτοκίων

Για να γλιτώσει το αεροσκάφος, η οικονομία, πρέπει να κατεβάσει στροφές. Υψηλότερα επιτόκια δηλαδή λιγότερο χρήμα. Αλλά με πιο λίγες στροφές, το αεροπλάνο, χάνει υψόμετρο, η οικονομία δηλαδή επιβραδύνει.
Οι κεντρικές τράπεζες είναι αναγκασμένες να αποδεχτούν αυτή την παρενέργεια.
Μειώνουν λοιπόν την ποσότητα το χρήματος που κυκλοφορεί, αυξάνοντας τα επιτόκια με την ελπίδα να σταθεροποιηθεί το σύστημα.

Κάθε αύξηση των επιτοκίων λοιπόν, σημαίνει λίγο πιο χαμηλή πτήση για την οικονομία. Δηλαδή λιγότερα δάνεια, λιγότερες επενδύσεις, μικρότερη παραγωγή, λιγότερη ανάγκη για χέρια περισσότερη ανεργία.
Επομένως όλο το στοίχημα είναι να πειράξεις τα επιτόκια τόσο όσο. Τόσο για να κατεβάσεις την πίεση από τον κινητήρα… Όσο ώστε να μην προκαλέσεις τέτοια απώλεια στήριξης, ύφεση, ώστε να χάσεις το σκάφος της οικονομίας. Αλλά να επιστρέψει σε ομαλή πτήση.
Αυτή είναι μια δύσκολη ισορροπία, είναι ένα θρίλερ που είναι σε εξέλιξη.