Νέα θεραπεία «επανεκπαίδευσης εγκεφάλου» υπόσχεται ανακούφιση από τον χρόνιο πόνο

Μπορεί το “κλειδί” για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου να μην βρίσκεται στην απλή ανακούφιση των συμπτωμάτων, αλλά στη διαχείριση των συναισθημάτων; Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η εκπαίδευση του εγκεφάλου στο να περιορίζει τα αρνητικά συναισθήματα και να ενισχύει τα θετικά θα μπορούσε να αποτελέσει μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση στη θεραπεία του χρόνιου πόνου.

Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας (UNSW), του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ και του Neuroscience Research Australia (NeuRA), περιλάμβανε 89 συμμετέχοντες από όλη την Αυστραλία, ηλικίας 26 έως 77 ετών, που υπέφεραν από χρόνιο πόνο. Οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν ένα εννιά εβδομάδων πρόγραμμα που στόχευε στην ανάπτυξη ενσυνειδητότητας, δεξιοτήτων συναισθηματικής ρύθμισης και αντοχής στην ψυχική πίεση.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο χρόνιος πόνος δεν είναι μόνο αισθητηριακός, αλλά σχετίζεται άμεσα και με την ψυχική κατάσταση των ασθενών. Διαπιστώθηκε επίσης ότι αυξάνει τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Η συναισθηματική δυσλειτουργία ήταν κοινό χαρακτηριστικό στους συμμετέχοντες. Πολλοί δήλωσαν ότι ο πόνος επιδεινώνεται σημαντικά σε περιόδους άγχους, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο: το άγχος εντείνει τον πόνο και ο πόνος αυξάνει το άγχος.

Αν και κάποια από αυτά είναι ήδη γνωστά, μια μελέτη του 2021 κατέδειξε μετρήσιμες αλλαγές στον εγκέφαλο λόγω του χρόνιου πόνου, συγκεκριμένα μείωση του νευροδιαβιβαστή GABA (γαμμα-αμινοβουτυρικό οξύ) στον προμετωπιαίο φλοιό – την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τα συναισθήματα. Ο GABA είναι η ουσία που βοηθά να ηρεμούν τα νευρικά κυκλώματα. Έτσι, οι ερευνητές υπέθεσαν πως αν καταφέρουν να ηρεμήσουν τον εγκέφαλο, τότε ίσως μπορέσουν να περιορίσουν τη συναισθηματική δυσφορία και τον χρόνιο πόνο.

Το πρόγραμμα τους, με την ονομασία «Θεραπεία Πόνου και Συναισθημάτων» (Pain and Emotion Therapy), περιλάμβανε οκτώ ομαδικές συνεδρίες μέσω Zoom, συνοδευόμενο εγχειρίδιο με πληροφορίες και ασκήσεις, και μια εφαρμογή για κινητά για καθοδήγηση στις δεξιότητες συναισθηματικής ρύθμισης.

Η ομάδα των ερευνητών, με επικεφαλής την καθηγήτρια Σύλβια Γκάστιν και την Δρα Νελ Νόρμαν-Νοτ, διεξήγαγε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, με τους μισούς συμμετέχοντες να υποβάλλονται στη νέα θεραπεία και τους άλλους μισούς να συνεχίζουν τις συνήθεις θεραπείες για τον πόνο. Μετά από εννέα εβδομάδες και ξανά στους έξι μήνες, όσοι συμμετείχαν στην επανεκπαίδευση του εγκεφάλου παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στη ρύθμιση των συναισθημάτων και καλύτερη ποιότητα ύπνου.

Οι συμμετέχοντες στη «Θεραπεία Πόνου και Συναισθημάτων» ανέφεραν επίσης μείωση στην ένταση του πόνου τους. Η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ήταν αισθητή στους έξι μήνες. Μια ασθενής ανέφερε ότι ήταν εύκολο να εφαρμόσει τη θεραπεία και την έβρισκε πιο σχετική με την καθημερινότητά της σε σύγκριση με τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία. Άλλη συμμετέχουσα κατάφερε να μειώσει τη χρήση μορφίνης και να αυξήσει τα επίπεδα ενέργειάς της.

Παρότι τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «JAMA Network Open», είναι ενθαρρυντικά, βασίζονται σε μικρό δείγμα. Οι ερευνητές σκοπεύουν να επεκτείνουν τη μελέτη τους, με τη νέα φάση της να ξεκινά το 2026. Ενήλικες στην Αυστραλία μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή στο εντελώς διαδικτυακό πρόγραμμα διάρκειας εννέα εβδομάδων, ώστε να συγκεντρωθούν περισσότερα δεδομένα.

Αν η θεραπεία αποδειχθεί αποτελεσματική σε μεγαλύτερη κλίμακα, θα μπορούσε να προσφέρει σημαντική ανακούφιση στο 20-30% του παγκόσμιου πληθυσμού που υποφέρει από χρόνιο πόνο για μήνες ή και δεκαετίες. Οι δυο ερευνήτριες υπογραμμίζουν ότι το πρόγραμμα είναι εξ ολοκλήρου διαδικτυακό, επομένως μπορεί να φτάσει και σε απομακρυσμένες ή αγροτικές περιοχές, χωρίς την ανάγκη ειδικών υποδομών – με την ελπίδα να βελτιώσει τη ζωή ακόμα περισσότερων ανθρώπων.

ΠΗΓΗ: New Atlas