Ζωή Ράπτη: «Έμφαση στην κάλυψη των αναγκών παιδιών και εφήβων»

Η κυρία Ζωή Ράπτη μίλησε στο ertnews.gr για το δύσκολο έργο του υφυπουργείου Ψυχικής Υγείας κατά την περίοδο της πανδημίας και την «ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται στην κάλυψη των αναγκών των παιδιών και των εφήβων που δέχτηκαν βαρύ πλήγμα από την πανδημία, ενώ όπως δείχνουν τα στοιχεία έχει αυξηθεί πολύ η θυματοποίησή τους, με σοκαριστικές ιστορίες παιδικής κακοποίησης να καταγγέλονται πλέον σε καθημερινή βάση στις Αρχές».

Συνέντευξη στην Έφη Ζέρβα

Η κυβέρνηση μπορεί να κατηγορηθεί για πολλά. Πήρε όμως την απόφαση τον Αύγουστο του 2020 να ορίσει υφυπουργό Ψυχικής Υγείας. Μια καίρια απόφαση, σε μια περίοδο που οι δείκτες της Ψυχικής Υγείας επιδεινώνονται παγκοσμίως. Γιατί επέλεξε ο πρωθυπουργός μια δικηγόρο επικεφαλής και πώς αποτιμάτε προσωπικά τη θητεία σας αυτά τα δύο χρόνια;

Θα ήταν άτοπο, άκομψο, εγωιστικό, αλλά και υπέρβαση ορίων ευθύνης να σας μιλήσω για τα κριτήρια με βάση τα οποία ο πρωθυπουργός με έκανε την τιμή να μου εμπιστευθεί το χαρτοφυλάκιο του υφυπουργείου Υγείας με αρμοδιότητες Ψυχικής Υγείας. Σε πολιτικό επίπεδο μπορώ να απαντήσω ότι για την ανάθεση τομέων ευθύνης στην εκτελεστική εξουσία δεν επιλέγονται επαγγελματικοί κλάδοι αλλά συνεκτιμώνται μαζί με άλλα πολλά κριτήρια.

«Άνθρωπος που ακούει» και «πράττει με συνέπεια», είναι η γενική εντύπωση για τη μέχρι τώρα παρουσία σας στο υφυπουργείο Ψυχικής Υγείας. Τι σας δυσκόλεψε περισσότερο σ’ αυτό το νεοσύστατο και τόσο ευαίσθητο υπουργείο;

Δεν με δυσκόλεψε η πρωτοφανής ένταση της προσπάθειας να θωρακίσουμε την ψυχική υγεία των Ελλήνων εν μέσω πανδημίας, όσο τα αχαρτογράφητα νερά στα οποία έπρεπε να χαράξουμε ρότα. Νέα κυβέρνηση, νέο χαρτοφυλάκιο στο Υπουργείο Υγείας εν μέσω πανδημίας, με την Ελλάδα να εξέρχεται από την δύσκολη και τραυματική περίοδο των μνημονιακών περιορισμών. Αυτό κι αν ήταν πρόκληση! Ελπίζω και πιστεύω ότι όλοι μαζί ανταπεξήλθαμε επιτυχώς από τη δοκιμασία.

Η πανδημία του κορονοϊού έχει υπερδιπλασιάσει τις ανάγκες για ψυχιατρική κάλυψη σε όλη την Ελλάδα, για όλες τις ηλικίες. Πώς σχεδιάζετε να καλυφθούν τα κενά που υπάρχουν σε πολλές περιοχές της χώρας; Υπάρχουν ολόκληρες περιοχές και νησιά χωρίς καμία δυνατότητα κάλυψης ψυχιατρικών περιστατικών. Αρκούν οι κινητές μονάδες και η τηλεψυχιατρική;

Οι κινητές Μονάδες, τα Κέντρα ημέρας, οι Δομές Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση, τα προγράμματα τηλεψυχιατρικής, ποτέ δεν αρκούν, αλλά κάνουμε μια εθνική προσπάθεια με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, προκειμένου να σταθούμε δίπλα σε κάθε συμπολίτη μας και να μην αφήσουμε κανέναν πίσω. Σε αυτό το πλαίσιο, για τις απομακρυσμένες περιοχές της νησιωτικής και της ηπειρωτικής Ελλάδας, θέσαμε σε λειτουργία προγράμματα τηλεψυχιατρικής στη Σύμη και το Καστελόριζο, ενώ έπεται επέκταση τους σε άλλες περιοχές. Επίσης, είναι σε λειτουργία το εθνικό δίκτυο τηλεϊατρικής και τηλεψυχιατρικής της 2ης ΥΠΕ Πειραιώς και νήσων Αιγαίου, που ήδη για το 2022 έχει πραγματοποιήσει συνολικά, 1214 ραντεβού εκ των οποίων τα 721 ραντεβού ήταν για ψυχιατρικά θέματα ενηλίκων και τα 493 για παιδοψυχιατρικά ζητήματα.

Τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν υποστεί τη σοβαρότερη βλάβη, παγκοσμίως, την ώρα που η εφηβική νοσηρότητα αυξάνεται διαχρονικά. Οι παιδοψυχιατρικές υπηρεσίες εξυπηρετούν άτομα μέχρι την ηλικία των 16 ετών και οι δομές ενηλίκων δέχονται άτομα από 18 ετών. Πώς θα καλυφθεί η ηλικία των 16-18 ετών;

Στις νέες μονάδες που δημιουργούνται με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην κάλυψη των αναγκών των παιδιών και των εφήβων, που δέχτηκαν βαρύ πλήγμα από την πανδημία, ενώ όπως δείχνουν τα στοιχεία έχει αυξηθεί πολύ η θυματοποίησή τους, με σοκαριστικές ιστορίες παιδικής κακοποίησης να καταγγέλλονται σχεδόν πλέον σε καθημερινή βάση στις Αρχές. Για την προστασία των ανηλίκων, πρόκειται να δημοσιευθεί άμεσα η ανάθεση 12 νέων Μονάδων. Σε αυτές περιλαμβάνονται 6 Κέντρα Ημέρας και 1 Κινητή Μονάδα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων στην Αττική και τα Τρίκαλα. Από τα παραπάνω, τα 2 Κέντρα Ημέρας αφορούν Διατροφικές Διαταραχές, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Επίσης, δημιουργούνται 3 Ξενώνες για παραβατικούς εφήβους σε Αθήνα, Πειραιά και Μακεδονία και 3 Κέντρα ημέρας για τη στήριξη της οικογένειας σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη.

Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και των ΕΣΠΑ εξασφαλίσατε σημαντικά κονδύλια για πρωτογενείς δράσεις στην Ψυχική Υγεία και τις εξαρτήσεις. Θα δημιουργηθούν οκτώ μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση με πανελλαδική εμβέλεια. Όταν τελειώσουν οι κοινοτικοί πόροι με ποιο μηχανισμό θα συνεχιστεί η χρηματοδότηση;

Η χρηματοδότηση θα εξασφαλιστεί με πόρους από τα προγράμματα ΕΣΠΑ και από τον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας. Οι οκτώ Μονάδες Πρώιμης Παρέμβασης στην Ψύχωση αποτελούν ένα μεγάλο έργο που θα καλύψει πανελλαδικά τις ανάγκες των εφήβων, με ευθύνη και συνέπεια, προσφέροντάς τους εξειδικευμένες υπηρεσίες υγείας, στον κατάλληλο χώρο, για τις ανάγκες τους και την ηλικία τους.

Θεωρείτε ότι έχει μειωθεί το κοινωνικό στίγμα που αφορά στις υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας ;

Ναι. Έχει σαφώς μειωθεί. Αν και έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας μέχρι το ιδεατό σημείο πρέπει να αναγνωρίσω ότι η ελληνική κοινωνία έχει κατανοήσει τι σημαίνει για ένα πρόσωπο και τον κύκλο του να αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχικής υγείας.

Σε ποιο σημείο υλοποίησης βρίσκεται η πολιτιστική συνταγογράφηση;

Η πολιτιστική συνταγογράφηση έχει δρομολογηθεί και θα ξεκινήσει όταν ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες από το υπουργείο Πολιτισμού.

________________________________________________________________________

Η Πολιτιστική Συνταγογράφηση εντάσσει τις τέχνες και τον πολιτισμό τόσο στην προληπτική όσο και στη θεραπευτική αγωγή.Η ψυχοθεραπεία μέσω τέχνης θα συνταγογραφείται από γιατρούς και στη χώρα μας.Το συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό €10.500.000, δημιουργεί μεταξύ άλλων τις προϋποθέσεις για την ένταξη της πολιτιστικής συνταγογράφησης στην πλατφόρμα άυλης συνταγογράφησης ώστε οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας να μπορούν να συνταγογραφούν πολιτιστικές δράσεις παράλληλα με τυχόν φαρμακευτική αγωγή.

Σε αυτές μεταξύ άλλων εντάσσονται το πρόγραμμα εικαστικής ψυχοθεραπείας και το πρόγραμμα για άτομα με χρόνιο πόνο και τους φροντιστές τους στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το πρόγραμμα Musigait του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης με στόχο την αξιοποίηση της μουσικής διέγερσης για τη βελτίωση της ποιότητας βάδισης ασθενών με Πάρκινσον, προγράμματα πολιτιστικής συνταγογράφησης της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, του Εθνικού Θεάτρου, και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, πρόγραμμα για ογκολογικούς ασθενείς από το MOMus κ.α.